Asociación de Abogados Cristianos t. Spanje, EHRM 9 november 2023 (ontv.besl.), nr. 22604/18

In 2015 werd in een gemeentelijke tentoonstellingsruimte een zeer controversieel kunstwerk getoond, waar een christelijke vereniging ernstig aanstoot aan nam. Zij deed aangifte tegen de kunstenaar en de wethouder die toestemming had gegeven voor de tentoonstelling, maar er werd geen vervolging ingesteld omdat niet was gebleken van strafbare feiten. Het EHRM oordeelt dat de nationale rechtsmiddelen niet zijn uitgeput doordat ten onrechte is nagelaten een bestuursrechtelijke procedure te starten. Voor een ander deel is de klacht kennelijk ongegrond, en daarmee niet-ontvankelijk, omdat niet is gebleken van willekeur bij de rechterlijke beoordeling dat het hier niet ging om strafbare feiten.

Associations de copropriété forestière Porceni Pleșa en Piciorul Bătrân Banciu (Obștea de Pădure Porceni Pleșa și Composesoratul Piciorul Bătrân Banciu) t. Roemenië, EHRM 28 november 2023, nrs. 46201/16 en 47379/18, [EVRM Eerste Protocol art. 1]

Van twee eigenaarsverenigingen van bosgebieden in Roemenië zijn de gebieden aangewezen als onderdeel van het Natura 2000-netwerk. Daardoor zijn zij wel verantwoordelijk voor het beheer van de bossen, maar kunnen ze deze niet meer exploiteren. Daarvoor moeten zij worden gecompenseerd, maar Roemenië heeft een goedgekeurd ontwerpbesluit daarover nooit formeel aangenomen. Het EHRM oordeelt dat daardoor in strijd is gehandeld met de relevante EU-verordening en het eigen nationale recht, zodat er geen wettelijke grondslag is voor de inbreuk op het eigendomsrecht. Dit levert strijd op met art. 1 EP EVRM.

Communauté genevoise d’action syndicale (CGAS) t. Zwitserland, EHRM (GK) 27 november 2023, nr. 21881/20

Ter bestrijding van de coronapandemie in 2020 gold in Zwitserland korte tijd een volledig verbod op samenkomsten (inclusief demonstraties), waarbij sancties tot drie jaar gevangenisstraf konden worden opgelegd. Volgens vakbond CGAS heeft zij daardoor geen bijeenkomsten kunnen organiseren, in strijd met de demonstratievrijheid. De Kamer stelde CGAS in het gelijk, maar de Grote Kamer oordeelt dat de klacht niet-ontvankelijk is. CGAS had namelijk een uitzondering kunnen aanvragen en tegen een weigering daarvan kunnen procederen. Door dat niet te doen is CGAS geen ‘slachtoffer’ en heeft zij bovendien de nationale rechters de mogelijkheid ontnomen om eventuele wettelijke onvolkomenheden te repareren.

Commune d’Ans, HvJ EU (GK) 28 november 2023, zaak C-148/22

In de gemeente Ans bestaat een verbod voor alle gemeentelijke medewerkers om op het werk een zichtbaar teken van religieuze of levensbeschouwelijke overtuiging te dragen. Het HvJ EU aanvaardt dat dit indirecte discriminatie naar godsdienst of levensbeschouwing kan opleveren. Overheden hebben een beoordelingsvrijheid om de aard van het neutraliteitsbeleid te kiezen. Een exclusief neutraliteitsbeleid kan daarbij legitiem en aanvaardbaar zijn, mits een verbod van uitingen coherent en systematisch wordt toegepast en een goede afweging wordt gemaakt tussen de verschillende betrokken rechten en belangen.

Del Valle Ruíz e.a./CRU, Gerecht 22 november 2023, gev. zaken T-302/20, T-303/20 en T-307/20

Vanwege een dreigend faillissement van de Spaanse Banco Popular is gebruik gemaakt van het na 2008 opgerichte Gemeenschappelijk Afwikkelingsmechanisme. Daarbij heeft de Gemeenschappelijke Afwikkelingsraad (GAR) besluiten genomen die volgens aandeelhouders en crediteuren van de bank voor hen nadelig waren. Voor zover relevant voor het Handvest is volgens het Gerecht echter geen sprake geweest van schending van procedurele rechten. Evenmin is het eigendomsrecht van art. 17 lid 1 aantoonbaar aangetast door de toepassing van het nieuwe mechanisme.