A.E. en T.B. t. Italië, EHRM 16 november 2023, nrs. 18911/17, 18941/17 en 18959/17

Verschillende Soedanese bootvluchtelingen zijn aangehouden zodra ze de Italiaanse kust bereikten. Ze zijn overgebracht naar de hotspot Taranto en kregen geen toegang tot het land, al hebben ze later wel asiel gekregen. Het Hof oordeelt dat de omstandigheden bij de aanhouding en transfers zo slecht en vernederend waren dat art. 3 EVRM is aangetast. Bovendien schoot de informatievoorziening en wetgeving over de detentie in de hotspot tekort, zodat sprake is van willekeurige vrijheidsbeneming en schending van art. 5 lid 1 (f), 5 lid 2 en 5 lid 4 EVRM.

BK (Requalification de l’infraction), HvJ EU 9 november 2023, nr. C-175/22

Deze zaak heeft betrekking op de vraag of en onder welke voorwaarden een nationale strafrechter bevoegd is om het ten laste gelegde anders te kwalificeren dan het openbaar ministerie aanvankelijk in de tenlastelegging heeft gedaan. Het HvJ EU oordeelt dat dit aanvaardbaar is, maar alleen als de beklaagde tijdig op de hoogte is gebracht van de voorgenomen nieuwe kwalificatie, zodanig dat de betrokkene zijn verdediging met het oog op deze kwalificatie doeltreffend kan voorbereiden.

C.Y. t. België, EHRM 14 november 2023, nr. 19961/17

Een zelfstandig verpleger heeft omvangrijke factureringsfouten gemaakt, waardoor hem ten onrechte extra uitkeringen en vergoedingen zijn uitbetaald. In een strafzaak werd geen bedrieglijk opzet vastgesteld, maar in een bestuursrechtelijke procedure werd hij wel veroordeeld tot terugbetaling van het onverschuldigd ontvangen bedrag en een bestuurlijke boete. Het EHRM oordeelt dat de bestuurlijke boete punitief van aard was en dat het gaat om twee procedures die hetzelfde feitencomplex betroffen. De procedures hadden echter complementaire en verschillende doelen en waren materieel en temporeel voldoende afgestemd. Het ne-bis-in-idembeginsel van art. 4 P7 is dan ook niet geschonden.

Cangi e.a. t. Turkije, EHRM 14 november 2023, nr. 48173/18

In een milieurechtelijke procedure over goudwinning met cyanide zijn deskundigenadviezen gevraagd. Daarbij hebben de klagers verzocht om een aantal vragen aan de deskundigen voor te kunnen leggen, maar in plaats daarvan formuleerde de rechtbank zelf een aantal vragen die de deskundigen moesten beantwoorden. Het EHRM acht dat te billijken, ook omdat het in dit geval ging om een technisch en juridisch complexe problematiek. Art. 6 lid 1 EVRM is in dit opzicht niet geschonden. Wel is het in deze bepaling vervatte tegenspraakbeginsel aangetast doordat de klagers maar beperkte inzage kregen in de deskundigenrapporten en daardoor hun reactie onvoldoende konden voorbereiden.

Durdaj e.a. t. Albanië, EHRM 7 november 2023, nrs. 63543/09 e.a.

Bij een Albanese operatie tot het ophalen en vernietigen van 85.000 ton munitie zijn grove fouten gemaakt. Die leidden tot een explosie op één van de verwerkingslocaties, waarbij 26 mensen om het leven kwamen en 300 mensen gewond raakten. Hoewel er meteen een onderzoek is ingesteld en dat ook heeft geleid tot strafrechtelijke veroordeling van een groot aantal betrokkenen, werden de nabestaanden in die procedure onvoldoende betrokken. Ook zijn de vervolgingsautoriteiten te weinig voortvarend geweest in het onderzoek naar de betrokkenheid van de toenmalige minister van defensie. Daardoor is art. 2 EVRM in procedureel opzicht geschonden.

G.T.B. t. Spanje, EHRM 16 november 2023, nr. 3041/19

G.T.B. is geboren in Mexico, maar bij een aardbeving is het kantoor van het lokale bevolkingsregister vernietigd. Nog geen jaar oud kwam hij met zijn moeder naar Spanje, waar zij zijn geboorte alsnog probeerde te registreren. Door het ontbreken van de originele geboorteakte nam dat vele jaren in beslag, waardoor G.T.B. pas werd ingeschreven en een identiteitskaart kreeg toen hij 21 was. Het EHRM oordeelt dat de autoriteiten te weinig oog hadden voor de bijzondere omstandigheden en te weinig hebben gedaan om G.T.B. te helpen. Daarmee zijn zij hun positieve verplichtingen onder art. 8 EVRM onvoldoende nagekomen.

Keolis Agen, HvJ EU 9 november 2023, gev. zaken C-271/22-C-275/22

In een nationale civielrechtelijke procedure is beroep gedaan op art. 31 lid 2 Handvest (recht op doorbetaalde jaarlijkse vakantie). In dit soort horizontale geschillen kan volgens het HvJ inderdaad beroep worden gedaan op art. 31 lid 2, mits de kwestie binnen het toepassingsbereik van het EU-recht valt. Dat is het geval nu nationale wetgeving van toepassing is die richtlijn 2003/88/EG implementeert. De nationale rechter moet in voorkomende gevallen de nationale wetgeving dan buiten toepassing kunnen laten, ook in zaken tegen een particulier. In onderhavige kwestie is dat echter niet nodig omdat de nationale wetgeving overeenstemt met de richtlijn.