Wikimedia Foundation, Inc. t. Turkije, EHRM 1 maart 2022 (ontv.), nr. 25479/19

In 2017 is de volledige Wikipedia-website in Turkije geblokkeerd omdat Wikimedia weigerde twee pagina’s (over door de staat ondersteund terrorisme en de burgeroorlog in Syrië) te verwijderen. Het Constitutionele Hof van Turkije heeft in 2019 geoordeeld dat de blokkade ongedaan moest worden gemaakt, omdat die in strijd was met de vrijheid van meningsuiting. Het EHRM oordeelt dat daarmee sprake is geweest van een voldoende erkenning van de schending en van voldoende rechtsherstel op nationaal niveau, zodat Wikimedia zich geen slachtoffer van een EVRM-schending meer kan noemen. De klacht is dan ook niet-ontvankelijk.

T.K. e.a. t. Litouwen, EHRM 22 maart 2022, nr. 55978/20

Een lid van een Tadzjiekse Islamitische politieke partij is in 2019 naar Litouwen gevlucht omdat hij zijn thuisland vreest voor vervolging vanwege zijn partijlidmaatschap. Het EHRM maakt uit tal van rapporten op dat de situatie van politieke opponenten en oppositieleden in Tadzjikistan zeer slecht is en dat er sprake is van grootschalige vervolging en mishandeling. Het is denkbaar dat deze risico’s voor mishandeling zich ook voordoen bij ‘gewone’ leden van oppositiepartijen. Gelet daarop oordeelt het Hof dat de Litouwse autoriteiten dit zorgvuldiger hadden moeten onderzoeken. Nu dat niet is gebeurd dreigt art. 3 EVRM bij uitzetting te worden aangetast.

Pálka e.a. t. Tsjechië, EHRM 24 maart 2022, nr. 30262/13

Bij de onteigening van stukken grond is een compensatie aangeboden die volgens de grondeigenaren niet hoger was dan 13% van de marktwaarde. Het EHRM stelt vast dat de compensatiebedragen waren gebaseerd op een gefixeerd systeem van tabellen en bedragen. Zo’n systeem is niet in zichzelf problematisch, maar het is noodzakelijk dat er altijd nog een algehele beoordeling van een concrete situatie kan plaatsvinden om te zien of de toegekende compensatie niet onredelijk uitpakt. Nu dat in dit geval niet is gebeurd, stelt het EHRM een schending vast van art. 1 EP EVRM.

Ekrem Can e.a. t. Turkije, EHRM 8 maart 2022, nr. 10613/10

In 2003 werd een deel van een gerechtsgebouw in Istanboel bezet door 23 demonstranten, die protesteerden tegen de geïsoleerde opsluiting van Öcalan. De politie ontzette het gebouw en arresteerde alle demonstranten. Uiteindelijk werden zij tot lange gevangenisstraffen veroordeeld. Het EHRM erkent de aantasting van de openbare orde, maar acht de lange gevangenisstraffen disproportioneel; ook de periode van voorarrest – van ruim anderhalf jaar – was niet gerechtvaardigd, zodat art. 11 EVRM is geschonden. Daarnaast is art. 6 geschonden omdat klagers zonder advocaat zijn verhoord en de verklaringen vervolgens tegen hen zijn gebruikt.

Fenech t. Malta, EHRM 1 maart 2022, nr. 19090/20

Fenech heeft vanaf 2019 in voorarrest gezeten, ook in de periode waarin de Covid-19-pandemie opkwam. Hij klaagt enerzijds over de vrijheidsbeperkingen die het gevolg waren van de maatregelen om verspreiding van het coronavirus te voorkomen, en anderzijds over het gebrek aan bescherming tegen Covid-19-besmetting. Het EHRM formuleert verschillende positieve verplichtingen om gevangenen te beschermen tegen het coronavirus. De maatregelen moeten effectief zijn, maar ook proportioneel aan het risico en niet excessief belastend. Het EHRM oordeelt dat de in de gevangenis getroffen maatregelen, zoals een lockdown en afstandsregels, redelijk waren en niet in strijd met art. 3 EVRM.

I.V.Ţ. t. Roemenië, EHRM 1 maart 2022, nr. 35582/15

Na een ongeval waarbij een klasgenootje van de 11-jarige I.V.Ţ om het leven kwam, werd I.V.Ţ geïnterviewd voor een televisieprogramma. Zij had het ongeval niet meteen gezien, maar zei dat ze had gehoord dat de docenten onvoldoende toezicht hadden gehouden. De docenten keken haar daarna met de nek aan. Vanwege de negatieve reacties procedeerde I.V.Ţ  tegen de televisieomroep, die het interview had uitgezonden zonder toestemming van de ouders. Het EHRM oordeelt dat die claim in strijd met art. 8 EVRM is afgewezen; de belangen van I.V.Ţ hadden zwaarder moeten wegen dan die van de televisieomroep.

Johansen t. Denemarken, EHRM 1 februari 2022 (ontv.besl.), nr. 27801/19

Een Syriëganger heeft een dubbele Deense en Tunesische nationaliteit. Bij terugkeer wordt besloten de Deense nationaliteit in te trekken en klager uit te zetten naar Tunesië, met een permanent terugkeerverbod. Het EHRM wijst erop dat de nationale autoriteiten deze kwestie zeer zorgvuldig hebben beoordeeld en dat zij gelegitimeerd zijn om bescherming te bieden tegen terrorisme. De Syriëganger is ook zelf verantwoordelijk voor zijn handelen geweest. In het licht hiervan oordeelt het Hof dat geen onredelijke belangenafweging is gemaakt, zodat art. 8 EVRM duidelijk niet is geschonden. De zaak is dan ook kennelijk ongegrond en daarmee niet-ontvankelijk. 

Kozan t. Turkije, EHRM 1 maart 2022, nr. 16695/19

Een rechter heeft in een besloten Facebookgroep voor rechterlijke professionals een artikel gedeeld dat kritiek uitte op de onafhankelijkheid van de Hoge Raad van Rechters en Aanklagers (HSYK). Dat leidde tot een tuchtprocedure voor de HSYK en uiteindelijk tot een berisping. Het EHRM acht die berisping strijdig met de uitingsvrijheid, mede gelet op het belang van het kunnen delen van kritische artikelen die het hart van de eigen professie raken. De nationale procedure was bovendien zeker niet met de benodigde waarborgen omkleed. Strijd met art. 10 en 13 EVRM.