Nikolay Kostadinov t. Bulgarije, EHRM 8 november 2022, nr. 21743/15

Kostadinov en zijn zus hadden een onderneming, maar die werd op een frauduleuze manier door D.A. doorverkocht aan een derde partij. D.A. is veroordeeld en Kostadinov heeft daarop geprobeerd zijn onderneming terug te krijgen, maar daarin is hij niet geslaagd. Het EHRM oordeelt dat de nationale rechters te weinig hebben gedaan om de eigendomsrechtelijke belangen van Kostadinov te erkennen en te beschermen. De staat heeft daarmee zijn positiefrechtelijke verplichtingen onder art. 1 EP EVRM geschonden.

Rimšěvičs t. Letland, EHRM 10 november 2022, nr. 56425/18

De voormalig president van de Letse Centrale Bank (die ook deel uitmaakt van de Bestuursraad van de ECB) is in 2019 aangehouden en gedurende 46 uur vastgehouden op verdenking van betrokkenheid bij corruptie. Het EHRM oordeelt dat de aanhouding conform de regels is verlopen en dat er sprake was van een redelijke verdenking van een strafbaar feit; art. 5 lid 1 (c) EVRM is dan ook niet geschonden. De duur van het vasthouden was verder niet zodanig dat er toegang moest worden geboden tot een rechter in de zin van art. 5 lid 3 EVRM.

Saure t. Duitsland, EHRM 8 november 2022, nr. 8819/16

Een journalist heeft geprobeerd toegang te krijgen tot informatie van de Duitse buitenlandse veiligheidsdienst over een voormalig president van Sleeswijk-Holstein. Hij heeft die toegang maar gedeeltelijk gekregen. Volgens de regering heeft hij het Hof misleid door te verzwijgen dat hij wel degelijk toegang heeft gekregen, maar het Hof neemt geen misbruik van procesrecht aan. Het oordeelt verder dat staten een ruime margin of appreciation hebben bij kwesties van nationale veiligheid. De journalist heeft kunnen procederen over de weigering, maar heeft daarbij onvoldoende aangetoond dat hij ook tot het fysieke dossier toegang zou moeten krijgen. Art. 10 EVRM is niet geschonden.

The Karibu Foundation t. Noorwegen, EHRM 10 november 2022, nr. 2317/20

In de zaak Lindheim heeft het EHRM in 2012 vastgesteld dat de Noorse wetgeving voor het berekenen van de pachtbedragen in strijd was met het eigendomsrecht. Daarop heeft er een uitgebreid en diepgaand wetgevingsproces plaatsgevonden dat tot een nieuw pachtsomplafond heeft geleid. De klagende organisatie vindt dat nog steeds een aantasting van het eigendomsrecht, maar het EHRM oordeelt dat er geen reden is om de zorgvuldige afwegingen van de wetgever opzij te zetten. Ook is er een grondige nationale procedure geweest waarin een hardheidsclausule kon worden ingeroepen. Art. 1 EP EVRM is dan ook niet geschonden.

Valeanu e.a. t. Roemenië, EHRM 8 november 2022, nrs. 59012/17 en 29 andere

In Maria Atanasiu heeft het EHRM geoordeeld dat het mechanisme voor restitutie en compensatie van in de communistische tijd onteigend eigendom tekortkomingen vertoonde. Dit heeft tot nieuwe wetgeving geleid, waarvan het Hof in Preda oordeelde dat die wel aan de eisen van het EVRM voldeed. Het Hof moet nu echter vaststellen dat ook de nieuwe wetgeving leidt tot niet-restitutie en te lage compensaties, zodat art. 1 EP EVRM nog steeds structureel wordt geschonden. Het Hof roept onder art. 46 EVRM op tot snelle actie om dit probleem op te lossen.

Ministero dell'Interno (Limite d’âge pour le recrutement des commissaires de police), HvJ EU 17 november 2022, zaak C-304/21

Voor 120 commissarisposten bij de Italiaanse nationale politie geldt een maximale leeftijdsgrens van 30 jaar. Dit vormt een ongelijke behandeling op grond van leeftijd waarvoor blijkens Richtlijn 2000/78 een rechtvaardiging moet bestaan. De nationale rechter moet onderzoeken of voor de daadwerkelijke functieuitoefening door commissarissen een uitstekende fysieke gesteldheid vereist is. Als dat zo is, moet hij bovendien nagaan of dit doel niet via een fysieke eliminatietest zou kunnen worden gediend zonder onderscheid naar leeftijd te maken. Het HvJ acht het zeer onwaarschijnlijk dat leeftijdsopbouw een rechtvaardiging voor het onderscheid kan vormen.

Yüksedağ Şenoğlu e.a. t. Turkije, EHRM 8 november 2022, nrs. 14332/17 en 12 andere

Dertien parlementariërs van een linkse, pro-Koerdische partij zijn opgepakt en in voorlopige hechtenis genomen vanwege vermeend haatzaaiende en opruiende uitingen. In het licht van zijn eerdere uitspraak in Selahattin Demirtaş (nr. 2) en op basis van door de Mensenrechtencommissaris van de Raad van Europa ingediende observaties stelt het Hof vast dat de detentie duidelijk in strijd is met art. 10 EVRM en niet berustte op enige redelijke verdenking (strijd met art. 5 EVRM). Ook was bij de detentie sprake van misbruik van de beperkingsbevoegdheid (art. 18 EVRM). De vrijlating van de dertien parlementariërs moet onmiddellijk worden bewerkstelligd. 

Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid (Examen d’office de la rétention), HvJ EU 8 november 2022, zaak C-704/20

In verschillende procedures over vreemdelingenbewaring is de vraag opgekomen of de rechter ambtshalve moet toetsen of aan alle voorwaarden voor bewaring is voldaan, of dat hij kan volstaan met die voorwaarden die de partijen in de zaak naar voren hebben gebracht. Het HvJ EU wijst erop dat het bij het door art. 6 Hv beschermde recht op vrijheid gaat om een belangrijk recht dat gepaard gaat met een streng kader van voorwaarden. Dat maakt de situatie anders dan die in een ‘normale’ bestuursrechtelijke procedure. De rechter moet daarom altijd ambtshalve onderzoeken of aan alle voorwaarden voor bewaring is voldaan.

Dahan t. Frankrijk, EHRM 3 november 2022, nr. 32314/14

De Franse permanente vertegenwoordiger bij de Raad van Europa werd in 2009 beschuldigd van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Hij is daarop eerst uit zijn functie geplaatst en later – na een tuchtprocedure – met vervroegd pensioen gestuurd. Zijn klachten betreffen de rol van de verantwoordelijke directeur-generaal bij het Franse ministerie, nu die niet alleen zijn bovengeschikte was, maar ook voorzitter was van het tuchtcomité. Het EHRM wil daarover niet oordelen, maar stelt wel vast dat de Conseil d’État ‘full jurisdiction’ had om de kwestie te beoordelen en dat ook heeft gedaan. Daarom is art. 6 lid 1 EVRM niet geschonden.

Loste t. Frankrijk, EHRM 3 november 2022, nr. 59227/12

Loste is op vijfjarige leeftijd in een pleeggezin ondergebracht. In strijd met de regels heeft het gezin haar als Jehova’s Getuige opgevoed. Ook heeft Loste’s pleegvader zich schuldig gemaakt aan seksueel misbruik. Loste ontdekte dit pas veel later, toen ze haar dossier kon inzien. Pogingen om de staat aansprakelijk te stellen voor de geleden schade stuitten af op verjaring. Het EHRM oordeelt dat daardoor art. 13 EVRM is geschonden. Daarnaast zijn art. 3 en 9 EVRM geschonden doordat de kinderbeschermingsautoriteiten onvoldoende aandacht hebben gehad voor Loste en de situatie waarin zij zich bevond.