Safi e.a. t. Griekenland, EHRM 7 juli 2022, nr. 5418/15

In 2014 is in de Egeïsche Zee een boot met 27 migranten gezonken; daarbij zijn 11 mensen om het leven gekomen. Volgens overlevenden was er sprake van een pushbackoperatie, volgens de Griekse overheid juist van een reddingsoperatie. Op basis van de feiten acht het EHRM het aannemelijk dat het niet ging om een reddingsoperatie. Het houdt de Griekse autoriteiten dan ook verantwoordelijk voor het overlijden van de opvarenden. Daarnaar is te weinig onderzoek gedaan, in strijd met art. 2 EVRM. Verder concludeert het Hof dat de overlevenden na aankomst in de haven aan vernederende behandelingen zijn onderworpen.

Loizides t. Cyprus, EHRM 5 juli 2022, nr. 31029/15

Bij de beoordeling van het hoger beroep in de strafzaak van Loizides staken bij het Hooggerechtshof de stemmen. Naar Cypriotisch recht betekent dit dat uitspraak wordt gedaan ten nadele van degene bij wie de bewijslast rust in het hoger beroep. In dit geval was dat Loizides. Het EHRM overweegt dat een dergelijke regeling niet onredelijk is en het voor Loizides duidelijk genoeg moet zijn geweest wat het uiteindelijke oordeel was van het Hooggerechtshof. Art. 6 EVRM is dan ook niet geschonden.

Kotlyar t. Rusland, EHRM 12 juli 2022, nr. 38825/16 en 2 andere

Een mensenrechtenactivist heeft zich in een open brief voorstander getoond van het fictief registreren van migranten. Dergelijke registraties zijn in 2014 strafrechtelijk verboden. De mensenrechtenactivist is daarop strafrechtelijk vervolgd voor het toelaten van een dergelijke registratie op haar woonadres in 2013. Het EHRM oordeelt dat daarbij sprake is geweest van het met terugwerkende kracht toepassen van strafwetgeving, in strijd met art. 7 EVRM. De veroordeling levert daarentegen geen schending op van de uitingsvrijheid (art. 10 EVRM), nu er geen relatie is gebleken tussen klaagsters eerdere uitspraken, haar strafbare gedrag en de vervolging daarvoor.

Kavala t. Turkije, EHRM (GK) 11 juli 2022, nr. 28749/18

In 2019 heeft het EHRM geoordeeld dat Turkije het EVRM heeft geschonden door mensenrechtenactivist Kavala in voorarrest te nemen. Er bestond geen redelijke verdenking tegen hem en het voorarrest was waarschijnlijk vooral bedoeld om Kavala tot zwijgen te brengen. Het EHRM gaf ook aan dat Kavala moest worden vrijgelaten, maar dat is niet gebeurd. Het CvM heeft daarom een inbreukprocedure tegen Turkije gestart. Het EHRM oordeelt dat Turkije tekort is geschoten in de tenuitvoerlegging van de eerdere uitspraak en geen goede redenen had om Kavala te blijven vasthouden. Turkije heeft daarmee gehandeld in strijd met art. 46 lid 1 EVRM.

Jurišić t. Kroatië (nr. 2), EHRM 7 juli 2022, nr. 8000/21

In januari 2020 heeft het EHRM in een eerdere uitspraak in een door Jurišić aangespannen zaak geoordeeld dat de nationale autoriteiten ten onrechte geen uitvoering hadden gegeven aan een contactregeling tussen Jurišić en zijn zoon. Ook na die uitspraak is het contact niet hersteld. Het EHRM ziet hierin voldoende nieuwe feiten om deze zaak te beoordelen, al ligt de tenuitvoerlegging van de eerdere uitspraak nog voor bij het Comité van Ministers. Het ziet nu echter geen schending van art. 8 EVRM, nu Jurišić zelf onvoldoende heeft gedaan om mee te werken aan een effectief herstel van het contact.

EPIC Financial Consulting, HvJ EU 14 juli 2022, gev. zaken C-274/21 en C-271/21

In een aanbestedingsgeschil rondom de aankoop van antigeentests is een geschil ontstaan tussen de Oostenrijkse staat en een private partij. De overheidsopdracht is niet van te voren bekendgemaakt. In een dergelijke situatie gelden volgens het Oostenrijkse recht verschillende verplichtingen voor de eisende partij en de rechter, bijvoorbeeld om vast te stellen op welke aanbestedingsprocedure de eisen precies betrekking hebben. Daarbij kan de eisende partij bovendien vaak niet voorzien hoe hoog de griffierechten zullen zijn. Het HvJ acht dergelijke eisen onevenredig en in strijd met het recht op een doeltreffende voorziening in rechte, zoals vastgelegd in art. 47 Hv.

Dimici t. Turkije, EHRM 5 juli 2022, nr. 70133/16

In de oprichtingsakte van een in 1563 opgerichte stichting staat vermeld dat de stichting moet worden beheerd door afstammelingen van de oprichter. De extra inkomsten die de stichting verwerft komen alleen aan mannelijke afstammelingen ten goede. Nu de nationale rechter de bepalingen van de stichtingsakte wilde respecteren heeft Necmiye Dimici nooit van deze inkomsten kunnen profiteren. Het EHRM oordeelt dat nationale rechters een positieve verplichting hebben om het gelijkheidsbeginsel te beschermen, ook als uit (zeer oude) contracten iets anders voortvloeit. Bij gebreke aan een rechtvaardiging is art. 1 EP jo. art. 14 EVRM geschonden.

Chocholac t. Slowakije, EHRM 7 juli 2022, nr. 81292/17

Bij een routinecontrole wordt bij een man die een levenslange gevangenisstraf uitzit wat pornografisch materiaal aangetroffen. Daarvoor krijgt hij een tuchtrechtelijke waarschuwing. Het EHRM merkt op dat klager het materiaal puur voor eigen gebruik onder zich had en dat er geen risico was voor de goede zeden of de rust in de gevangenis. Ondanks de ruime margin of appreciation die staten hebben bij het beschermen van de goede zeden, ziet het onvoldoende redenen voor het opleggen van de waarschuwing. Die is dan ook in strijd met art. 8 EVRM.

Association of Civil Servants and Union for Collective Bargaining e.a. t. Duitsland, EHRM 5 juli 2022, nr. 815/18 en 4 andere

Drie Duitse vakbonden hebben bij het Bundesverfassungsgericht zonder succes bezwaar gemaakt tegen wetgeving waardoor, wanneer binnen een ‘business unit’ verschillende cao’s gelden, de cao van de kleinste vakbond buiten toepassing blijft. Het EHRM benadrukt dat het recht op collectieve onderhandelingen geen recht op een cao omvat. Bovendien zijn er goede redenen om voor de Duitse regeling te kiezen en bestaan soortgelijke regelingen ook elders. Mede gelet op de ruime margin of appreciation oordeelt het Hof dat art. 11 EVRM niet is geschonden.

A.B. e.a. t. Polen, EHRM 30 juni 2022, nr. 42907/17

Een groepje Tsjetsjeense vluchtelingen heeft in 2017 vergeefs tot 33 keer toe geprobeerd via Belarus Polen binnen te komen. De groep is stelselmatig teruggestuurd naar Belarus, ook al stelden de vluchtelingen asiel te willen aanvragen uit angst voor mishandeling in Tsjetsjenië. Ook een interimmaatregel van het EHRM leidde niet tot toelating. Het EHRM acht het automatische terugsturen in strijd met het refoulementverbod zoals dat voortvloeit uit art. 13 EVRM en met art. 4 P4 EVRM (verbod op groepsgewijze uitzetting). Het handelen in strijd met de interimmaatregel levert een schending op van art. 34 EVRM.