Subaşi e.a. t. Turkije, EHRM 6 december 2022, nrs. 3468/20 en 18 andere

Een aantal Turkse gevangenen heeft geklaagd over het restrictieve regime in de gevangenis om – vooral in het weekend – bezoek te kunnen ontvangen van hun minderjarige kinderen en hen te kunnen bellen. Het Hof merkt op dat de beperkingen heel algemeen zijn geformuleerd en vooral zijn ingegeven door de capaciteit van de gevangenissen. Er is niet echt rekening gehouden met het belang van de gevangenen en er vindt ook geen individuele beoordeling plaats van de noodzaak om de bezoekrechten te beperken. Dit levert een schending op van art. 8 EVRM.

Test-Achats t. België, EHRM 13 december 2022, nr. 77039/12

Een consumentenbelangenorganisatie heeft een civiele procedure tegen een verzekeringsmaatschappij gevoerd in verband met vermeende leeftijdsdiscriminatie. In hoger beroep heeft de rechter hierover een aanvullend deskundigenbericht gevraagd. De geraadpleegde deskundige bleek later voorzitter te zijn van een samenwerkingsverband tussen de verzekeringsmaatschappij en een universiteit. Toch baseerde het beroepshof zijn oordeel in doorslaggevende mate op het deskundigenbericht. Het EHRM oordeelt dat in deze situatie redelijkerwijs twijfel aan de objectiviteit van de deskundige kan opkomen, zodat art. 6 lid 1 EVRM is geschonden. Het beginsel van een procedure op tegenspraak is daarentegen niet aangetast.

Tonchev e.a. t. Bulgarije, EHRM 13 december 2022, nr. 56862/15

In een Bulgaarse gemeente is een informatiebrochure verspreid om te waarschuwen tegen een aantal religieuze gemeenschappen, waaronder de evangelische beweging. Volgens de brochure gaat het om een gevaarlijke sekte die een risico vormt voor de mentale gezondheid en de openbare orde. Het EHRM benadrukt dat art. 9 EVRM ruimte laat voor het bekritiseren van specifieke religieuze functionarissen, maar dan moet daar een concrete aanleiding en een voldoende rechtvaardiging voor zijn. Algemene kritiek waarin de legitimiteit van een geloofsovertuiging ter discussie wordt gesteld, zoals hier, is niet aanvaardbaar en in strijd met art. 9 EVRM.

Vlad t. Roemenië, EHRM 15 november 2022, nr. 122/17

Vlad heeft vanwege slechte gevangenisomstandigheden voor een gedeelte van de strafperiode compensatie gekregen in de vorm van strafvermindering. Voor het tweede deel van de strafperiode kreeg hij die compensatie niet vanwege een wetswijziging. Het Hof wijst erop dat sinds die wijziging wel een mogelijkheid bestaat om via de rechter een schadevergoeding te verkrijgen. Weliswaar is de effectiviteit daarvan pas aangetoond nadat klager zijn EHRM-klacht al had ingediend, maar in het belang van efficiency moet dit rechtsmiddel ook in die gevallen worden benut. Nu dat niet is gebeurd is de klacht niet-ontvankelijk.

Spasov t. Roemenië, EHRM 6 december 2022, nr. 27122/14

Een Bulgaarse visser maakte in 2011 gebruik van de hem onder het EU-recht geboden mogelijkheid om op tarbot te vissen in de Roemeense exclusieve economische zone in de Zwarte Zee. De Bulgaarse autoriteiten vervolgden en veroordeelden hem hiervoor echter en legden hem een visverbod op, omdat zij meenden dat het EU-recht niet van toepassing was. Die veroordeling volgde ondanks informatie van de Europese Commissie dat de Bulgaarse lezing van de EU-verordening onjuist was. Het EHRM ziet in de veroordeling een kennelijke beoordelingsfout, die heeft geleid tot schendingen van art. 6 lid 1 en 1 EP EVRM.

Vasaráb en Paulus t. Slowakije, EHRM 15 december 2022, nrs. 28081/19 en 29664/19

Na een moord zijn twee mannen strafrechtelijk vervolgd. Hoewel zij stelden een aantal getuigen à décharge te willen horen, werd dat verzoek geweigerd omdat er al voldoende bewijsmateriaal was. Uiteindelijk werden de mannen veroordeeld tot 22 resp. 25 jaar gevangenisstraf. Het Hof oordeelt dat er geen goede redenen waren om de verklaringen van de getuigen à décharge te weigeren. Daardoor werd de veroordeling in essentie gebaseerd op de lezing van de feiten zoals het openbaar ministerie die heeft gepresenteerd. Dit is in strijd met art. 6 lid 1 en lid 3 (d) EVRM.

Yakovlyev t. Oekraïne, EHRM 8 december 2022, nr. 42010/18

Samen met medegevangenen is Yakovlyev in 2018 in hongerstaking gegaan uit protest tegen de slechte gevangenisomstandigheden. Na een week besloot een rechter dat hem dwangvoeding moest worden toegediend vanwege zijn gezondheidstoestand. Het EHRM oordeelt dat de rechter niet aannemelijk heeft gemaakt dat er een medische noodzaak bestond voor de dwangvoeding. Ook heeft de dwangvoeding plaatsgevonden zonder dat er duidelijkheid bestond over de te volgen handelwijze. Zeker nu het doel van de dwangvoeding leek te zijn om een legitiem protest te onderdrukken, is art. 3 EVRM hierdoor geschonden.