Kalda t. Estland (nr. 2), EHRM 6 december 2022, nr. 14581/20, [EVRM art. 3 EP]

In Estland wordt aan levenslang gestraften automatisch het kiesrecht voor de Europees-Parlementsverkiezingen ontnomen. Een levenslang gestrafte die als zeer gevaarlijk wordt beschouwd is daartegen opgekomen. De hoogste rechter heeft zich kritisch uitgesproken over het algemene verbod, maar heeft het verzoek van de gevangene afgewezen omdat de kiesrechtontneming in dit geval redelijk was gelet op de omstandigheden. Het EHRM oordeelt dat daarmee voldoende tegemoet wordt gekomen aan de verplichting om rekening te houden met individuele omstandigheden, zodat het door art. 3 EP EVRM beschermde kiesrecht niet is geschonden.

M.K. e.a. t. Frankrijk, EHRM 8 december 2022, nr. 34349/18

Een aantal asielzoekers kon na aankomst in Frankrijk niet worden opgevangen doordat de opvangcentra overvol waren. Naar Frans recht hebben zij niettemin een recht op opvang. Een nationale rechter – waarvoor de autoriteiten geen verweer voerden – gaf een voorlopige voorziening die de autoriteiten tot huisvesting verplichtte, maar daaraan werd geen gevolg gegeven. In de omstandigheden van het geval is volgens het EHRM sprake van een geschil over een burgerlijk recht in de zin van art. 6 EVRM. Gelet op de volledige passiviteit van de autoriteiten in een zaak die raakt aan menselijke waardigheid is sprake van een schending van deze bepaling.

Google (Déréférencement d’un contenu prétendument inexact), HvJ EU 8 december 2022, zaak C-460/20

Volgens verzoekers in het hoofdgeding is via webpublicaties onjuiste informatie over hen verspreid. Zij hebben daarom Google verzocht om verwijzingen naar de publicaties te verwijderen, net als de miniaturen van de foto’s bij de publicaties die worden weergegeven in ‘Google Afbeeldingen’. Het HvJ gaat in op de afweging die zoekmachine-exploitanten in dit soort zaken moeten maken tussen privacy en het recht op informatie. Een verwijderingsverzoek hoeft alleen te worden ingewilligd als betrokkene de onjuistheid van de informatie voldoende heeft aangetoond. Bij de ‘thumbnails’ moet Google rekening houden met de informatieve waarde van de foto’s, los van de oorspronkelijke publicatiecontext.

Mnatsakanyan t. Armenië, EHRM 6 december 2022, nr. 2463/12

Een Armeense rechter is uit zijn functie ontheven omdat hij een ongemotiveerd vonnis had gewezen. Tegen deze tuchtsanctie was geen beroep bij een rechter mogelijk. Het Hof benadrukt dat dit soort kwesties niet mag worden uitgesloten van de reguliere gerechtelijke procedures. Art. 6 lid 1 EVRM is dan ook geschonden. Volgens de rechter was het ontslag verder discriminatoir omdat andere rechters – die ook niet motiveerden – niet waren ontslagen. In zijn beoordeling benadrukt het Hof dat de ontslagsanctie disproportioneel was, maar dat een ongelijke behandeling niet kan worden aangetoond. De klacht over art. 1 P12 verklaart het Hof daarom kennelijk ongegrond.

Nikëhasani t. Albanië, EHRM 13 december 2022, nr. 58997/18

Op grond van de ‘Doorlichtingswet’ in Albanië zijn twee openbaar aanklagers ontslagen omdat zij de rechtmatige verkrijging van bepaalde bezittingen niet konden aantonen. Ook is hen een beroepsverbod opgelegd. In lijn met zijn eerdere uitspraak in Xhoxhaj  oordeelt het EHRM dat de Albanese doorlichtingsprocedure voldoet aan de eisen van art. 6 EVRM. De opgelegde sancties acht het t.a.v. de eerste openbaar aanklaagster proportioneel. In de andere zaak (waarin het EHRM op dezelfde dag uitspraak deed; zie Sevdari t. Albanië, nr. 40662/19, ECLI:CE:ECHR:2022:1213JUD004066219) concludeert het Hof dat het proportionaliteitsvereiste wel is geschonden, in strijd met art. 8 EVRM.

Orde van Vlaamse Balies e.a., HvJ EU 8 december 2022, zaak C-694/20

Op grond van richtlijn 2011/16/EU hebben advocaten die als intermediair optreden in grensoverschrijdende constructies een meldingsplicht voor deze constructies. Zij kunnen daarvan worden ontheven, maar volgens art. 8 bis ter lid 5 van richtlijn 2011/16 moeten advocaten-intermediairs daarvan wel kennisgeven aan andere intermediairs die niet hun cliënt zijn. De Grote Kamer van het HvJ oordeelt dat deze kennisgevingsverplichting inbreuk maakt op de privacy en dat deze niet strikt noodzakelijk is om het gestelde (legitieme) doel van bestrijding van agressieve fiscale planning te verwezenlijken. De kennisgevingsverplichting is dan ook in strijd met art. 7 Hv.

Pannon Plakát Kft e.a. t. Hongarije, EHRM 6 december 2022, nr. 39859/14

In Hongarije is een verbod ingevoerd op reclame-installaties langs wegen, waarbij bestaande borden moesten worden ontmanteld en geen nieuwe mochten worden geplaatst. Verschillende ondernemingen die gespecialiseerd zijn in dit soort reclame-installaties hebben hierdoor grote inkomstenverliezen geleden. Het EHRM oordeelt dat in dit geval sprake is van een beperking van het gebruik van eigendom. Daarbij was de overgangstermijn bijzonder kort, terwijl de belangen voor de ondernemingen groot waren. Nu er geen compensatieregeling was en er geen goede redenen waren voor de zeer korte overgangstermijn, is art. 1 EP EVRM geschonden.

Pejřilová t. Tsjechië, EHRM 8 december 2022, nr. 14889/19

Het echtpaar Pejřilová kon niet via natuurlijke weg een kind krijgen. Zij vroegen daarom IVF aan, waarbij sperma van de echtgenoot werd ingevroren voor latere bevruchting. Beide partners ondertekenden een toestemmingsverklaring hiervoor. Zes maanden later overleed de echtgenoot, nog voor de IVF-behandeling kon worden uitgevoerd. Die behandeling kon niet worden voortgezet vanwege het overlijden van de partner. Gelet op hun ruime beoordelingsmarge acht het Hof het aanvaardbaar dat staten in het algemeen belang duidelijke regels stellen over reproductieve technieken. Staten hebben geen verplichting om post mortem kunstmatige bevruchting toe te staan. Art. 8 EVRM is dan ook niet geschonden.

Peradze e.a. t. Georgië, EHRM 15 december 2022, nr. 5631/16

Klagers namen in juli 2015 deel aan een demonstratie tegen een stedelijk ontwikkelingsproject ‘Panorama Tbilisi’, dat zou leiden tot het bouwen van vier nieuwe stadswijken. Zij toonden daarbij spandoeken en stukken papier waarop met een tekening de gelijkenis van de nieuwe wijken met een penis werd benadrukt, en waarop de tekst ‘Panorama, m’n lul’ stond. Vanwege obsceniteit en ordeverstoring werden zij aangehouden en veroordeeld. Het EHRM beoordeelt de zaak onder art. 11 EVRM. Nu geen specifieke personen werden beledigd en ook vulgaire en controversiële uitingen worden beschermd onder het EVRM, is die bepaling door de veroordeling geschonden.

Scalzo t. Italië, EHRM 6 december 2022, nr. 8790/21

Klaagster heeft in 2010 een procedure ingesteld om het vaderschap aan te vechten van de echtgenoot van haar moeder. Die procedure is nog steeds aanhangig. Een in 2016 ingestelde procedure om het vaderschap van T.M. te laten vaststellen stuitte af op niet-ontvankelijkheid, nu vaderschap van de vermeende biologische niet kan worden vastgesteld zolang het vaderschap van de juridische vader niet is ontkend. Het EHRM wijst erop dat de lange periode van onzekerheid over de eigen afstamming en identiteit zeer belastend is voor klaagster, zoals het Italiaanse Constitutionele Hof inmiddels ook heeft erkend. Art. 8 EVRM is dan ook geschonden.