Parchetul de pe lângă Curtea de Apel Craiova, HvJ EU 25 januari 2024, zaak C-58/22

Tegen NR zijn twee strafklachten ingediend, een over afpersing en een over passieve corruptie. De eerste zaak is geseponeerd, de tweede heeft geleid tot strafvervolging. De vraag is of daarbij sprake is van ‘bis in idem’. Het HvJ EU benadrukt dat bij een sepotbesluit alleen sprake kan zijn van ‘onherroepelijke vrijspraak of veroordeling’ in de zin van art. 50 Hv als de kwestie voldoende ten gronde is onderzocht, net als de strafrechtelijke aansprakelijkheid van NR daarbij. Als de nationale rechter concludeert dat dat niet het geval is, kan alsnog strafvervolging plaatsvinden, al gaat het om dezelfde feiten.

RTL Nederland en RTL Nieuws, HvJ EU 18 januari 2024, zaak C-451/22

In 2018 heeft RTL de bevoegde ministers gevraagd om publicatie van bepaalde informatie over het neerhalen van vlucht MH17 in Oekraïne. Dit is geweigerd omdat er op grond van een EU-verordening voor de gevraagde informatie een geheimhoudingsplicht bestaat. Het HvJ EU oordeelt dat de betreffende verordeningsbepaling weliswaar inbreuk maakt op het recht op vrijheid van meningsuiting en informatie (art. 11 Hv), maar dat hiervoor een rechtvaardiging bestaat. De bepaling tast het wezen van art. 11 Hv niet aan, dient het legitieme doel van bescherming van de veiligheid van het luchtruim, en is proportioneel in het licht van dit doel.

O.R. t. Griekenland, EHRM 23 januari 2024, nr. 24650/19

Een getraumatiseerde, minderjarige Afghaanse asielzoeker heeft in Griekenland vijf maanden op straat moeten leven; daar is hij bovendien seksueel geïntimideerd. Het Hof begrijpt de moeilijke situatie rondom asielopvang in Griekenland, maar benadrukt dat die geen afbreuk doet aan de verplichtingen van de staat onder art. 3 EVRM. In dit geval was sprake van extreme armoede en deprivatie, die samen met de achtergrond van de asielzoeker en de seksuele intimidatie een aantasting vormden van de wezenlijke kern van de menselijke waardigheid. Gelet daarop levert de nalatigheid van Griekenland om hem fatsoenlijk te behandelen een schending op van art. 3 EVRM.

AP Assistenzprofis, HvJ EU 7 december 2023, zaak C-518/22

AP Assistenzprofis verleent diensten aan mensen met een handicap, onder meer door voor hen persoonlijke assistenten te zoeken. Voor studente A. zocht zij een assistent in de leeftijdsgroep 18-30 jaar. Hierover procedeerde een afgewezen kandidaat. Het HvJ EU erkent dat de leeftijdseis direct onderscheid opleverde en onderzoekt of daarvoor een rechtvaardiging bestond. Een persoonlijk assistent kan ervoor zorgen dat mensen met een handicap volwaardiger en autonomer kunnen fungeren. In een geval als het onderhavige is het redelijk om iemand te zoeken die qua leeftijd goed past bij de persoonlijke en sociale omgeving van A. Het onderscheid is dan ook gerechtvaardigd.

Arnold en Marthaler t. Zwitserland, EHRM 19 december 2023, nrs. 77686/16 en 76791/16

Omdat de politie vreesde dat een demonstratie ter gelegenheid van de Dag van de Arbeid uit de hand zou lopen, ging zij over tot het vormen van cordons (‘kettling’) om verstoring van de openbare orde te voorkomen. Daarnaast werden veel mensen aangehouden en na een eerste identificatie naar een politiebureau overgebracht, waar zij voor nadere identificatie enkele uren werden vastgehouden. Het EHRM acht deze vrijheidsbeneming niet gerechtvaardigd, vooral omdat die noch voor de identificatie, noch voor de bescherming van de openbare orde nodig is gebleken. Voor de bewaring bestond daardoor geen redelijke grond zoals vereist door 5 lid 1 EVRM.

Deliktaş t. Turkije, EHRM 12 december 2023, nr. 25852/18

Nadat Deliktaş in eerste aanleg strafrechtelijk was veroordeeld wegens corruptie, stelde hij hoger beroep in. Hoewel in hoger beroep de schuldvraag opnieuw moest worden onderzocht, vond – ondanks Deliktaş’ verzoek hiertoe – geen openbare zitting plaats. Het Hof benadrukt dat dit de eerste keer is dat het een nieuw stelsel van hoger beroep in Turkije moet beoordelen. Als sprake is van herbeoordeling van zowel rechtsvragen als feitelijke vragen, is een zitting eigenlijk altijd nodig, tenzij er sprake is van bijzondere omstandigheden. Nu daarvan hier niet is gebleken, is art. 6 lid 1 EVRM geschonden.