Rouillan t. Frankrijk, EHRM 23 juni 2022, nr. 28000/19

Rouillan is eerder tot levenslange gevangenisstraf veroordeeld vanwege lidmaatschap van een terroristische organisatie; na 25 jaar is hij in 2012 vrijgekomen. In 2016 – in de nasleep van de terroristische aanslagen in Parijs – heeft hij in een radio-interview gezegd het handelen van de daders ‘dapper’ te vinden. Hij is daarop veroordeeld tot 18 maanden gevangenisstraf, waarvan 10 voorwaardelijk, vanwege aanzetten tot terrorisme. Het EHRM acht de veroordeling in het licht van de context redelijk, maar acht de opgelegde gevangenisstraf disproportioneel lang. De veroordeling is daarmee in strijd met de door art. 10 EVRM beschermde uitingsvrijheid.

Spetsializirana prokuratura (informatie over nationale arrestatiebeslissing), HvJ EU 30 juni 2022, zaak C-105/21

Naar aanleiding van de antwoorden van het HvJ EU op een eerdere reeks prejudiciële vragen over het Europees Aanhoudingsbevel (EAB) heeft een Bulgaarse rechter opnieuw enkele vragen bij het HvJ EU neergelegd. Het HvJ verduidelijkt nu dat het niet nodig is dat een rechter die een EAB uitvaardigt de betrokkene nog voor zijn overlevering op de hoogte stelt van de inhoud van het nationale arrestatiebevel (dat aan het EAB ten grondslag ligt) en van de procedurele mogelijkheden daartegen. Het EAB-mechanisme zelf voorziet al voldoende in bescherming van de door art. 6 en 47 Hv beschermde rechten.

Abdullah Yalcin t. Turkije (nr. 2), EHRM 14 juni 2022, nr. 34417/10

Een gedetineerde in een Turkse zwaarbeveiligde gevangenis heeft gevraagd om toestemming om met anderen te mogen deelnemen aan het vrijdaggebed. Dit is geweigerd vanwege het zware regime en de veiligheidsrisico’s. Het EHRM oordeelt dat die risico’s niet voldoende individueel zijn beoordeeld en de mogelijkheden niet goed zijn onderzocht. Bovendien is het vreemd dat gevangenen wel mochten samenkomen om te sporten. Dit betekent dat er geen goede belangenafweging is gemaakt en dat art. 9 EVRM is geschonden.

Alexandru-Radu Luca t. Roemenië, EHRM 14 juni 2022, nr. 20837/18

De onderhavige zaak heeft betrekking op de beoordelingen die een rechter heeft gegeven in verband met de verlenging van het voorarrest van een verdachte. Volgens de verdachte heeft hij in die procedure onvoldoende kunnen participeren, en maakt dat ook de inhoudelijke beoordeling van de strafzaak oneerlijk. Het EHRM volgt de verdachte hierin niet, en oordeelt dat de inhoudelijke beoordeling van de zaak voldoende waarborgen en inspraakmogelijkheden voor klager bood om de procedure als geheel als eerlijk te kunnen beschouwen in de zin van art. 6 EVRM.

De Giorgi t. Italië, EHRM 16 juni 2022, nr. 23735/19

Silvia De Giorgi is slachtoffer geworden van geweld door haar ex-partner. Zij heeft daarover diverse klachten ingediend bij de politie, maar slechts in een geval – waarbij zij in het ziekenhuis was behandeld – is er enig onderzoek uitgevoerd. Preventieve maatregelen zijn niet getroffen. Het EHRM oordeelt dat daarmee in strijd is gehandeld met de positieve verplichtingen om een goede risico-analyse te maken na klachten en waar nodig maatregelen te nemen. Ook het uitgevoerde onderzoek schoot op verschillende punten tekort. Italië heeft dan ook in strijd gehandeld met de uit art. 3 EVRM voortvloeiende positieve verplichtingen.

Ecodefence e.a. t. Rusland, EHRM 14 juni 2022, nr. 9988/13 en 60 andere

In deze zaak klagen 73 Russische NGO’s op het terrein van mensenrechten, rechtsstaat, milieubescherming etc. over de wetgeving die Rusland in 2012 heeft ingevoerd over ‘buitenlandse agenten’. Organisaties die vanuit het buitenland worden gefinancierd en die politieke activiteiten bedrijven moeten daardoor aan veel striktere eisen voldoen dan andere, waarbij hoge boetes kunnen worden opgelegd. Het EHRM acht de wetgeving onvoorspelbaar en in strijd met het legaliteitsvereiste. Daarnaast is de kwalificatie stigmatiserend en leidt die tot zeer vergaande beperkingen voor de activiteiten van NGO’s, terwijl Rusland daarvoor geen draagkrachtige redenen heeft gegeven. Schending art. 11 EVRM.

Algirdas Butkevičius t. Litouwen, EHRM 14 juni 2022, nr. 70489/17

In het kader van een corruptieonderzoek is onder meer een gesprek afgeluisterd tussen een burgemeester en de toenmalige Litouwse minister-president. Hoewel het strafrechtelijk vooronderzoek zonder vervolging werd beëindigd, is naar de kwestie ook een parlementair onderzoek gestart. In het kader daarvan zijn de afgetapte gesprekken openbaar gemaakt en in de media verschenen. Het EHRM ziet daarin geen reputatieaantasting voor de minister-president die zodanig van aard is dat art. 8 EVRM is geschonden. De kwestie is op nationaal niveau zorgvuldig onderzocht en er is een deugdelijke belangenafweging gemaakt tussen het risico van reputatieschade en het belang van openbare discussies.

Goulandris en Vardinogianni t. Griekenland, EHRM 16 juni 2022, nr. 1735/13

Voor het zonder vergunning bouwen van twee muren hebben Goulandris en Vardinogianni eerst een bestuurlijke boete en een dwangsom opgelegd gekregen. Vervolgens zijn zij hiervoor strafrechtelijk veroordeeld tot zeven maanden gevangenisstraf. Het EHRM oordeelt dat zowel de boete als de dwangsom punitief van aard waren. Nu de bestuurlijke sancties en de strafvervolging hetzelfde feitencomplex betroffen en op basis van dezelfde regels werden gevoerd, terwijl er in tijd noch in inhoud enige afstemming heeft plaatsgevonden tussen de procedures, acht het het ne bis in idem-beginsel van art. 4 P7 EVRM geschonden.