Teliatnikov t. Litouwen, EHRM 7 juni 2022, nr. 51914/19

Een voorganger binnen een gemeenschap van Jehova’s Getuigen heeft verzocht om een vrijstelling van de militaire dienstplicht. Hij kreeg echter alleen alternatieve dienstplicht aangeboden, nog steeds binnen de militaire commandostructuur. Volgens het Hof zijn de gewetensbezwaren van de voorganger niet voldoende meegewogen. Daarnaast oordeelt het Hof dat de staten verplicht zijn om er bij het inrichten van een systeem van alternatieve dienstplicht voor te zorgen dat die volledig burgerlijk van aard is en dus buiten de militaire structuur valt. Nu dit in Litouwen niet mogelijk was, is art. 9 EVRM geschonden.

Xavier Lucas t. Frankrijk, EHRM 9 juni 2022, nr. 15567/20

In een financiële kwestie heeft Lucas een civiele procedure gestart. Daarbij heeft hij gebruik gemaakt van een papieren formulier om een bepaald aspect van de zaak aanhangig te maken, terwijl er eigenlijk een verplichting geldt om alle processtukken digitaal in te dienen. De lagere rechters vonden dat vergeeflijk, maar de Cour de Cassation acht dit in strijd met de toepasselijke wetgeving. Het EHRM oordeelt dat deze strengheid niet wordt gerechtvaardigd door de rechtszekerheid of de goede rechtsbedeling, en typeert het oordeel als overmatig formalistisch. Art. 6 lid 1 EVRM is dan ook geschonden.

Żurek t. Polen, EHRM 16 juni 2022, nr. 39650/18

De woordvoerder van de (oude) Poolse raad voor de rechtspraak (NCJ) heeft veel kritiek geleverd op de hervormingen van de rechterlijke macht. Hij is vervolgens voorwerp geworden van tal van nadelige maatregelen; in 2018 is zijn NCJ-mandaat voortijdig beëindigd. Volgens de regering raakten deze maatregelen iedere rechter, maar het EHRM ziet veel aanwijzingen dat zij vooral te maken hadden met klagers kritische houding en uitlatingen; een andere plausibele verklaring is er volgens het Hof niet. De maatregelen zijn dan ook in strijd met art. 10 EVRM. De onmogelijkheid om ertegen op te komen schendt art. 6 lid 1 EVRM.

Hasanali Aliyev e.a. t. Azerbeidzjan, EHRM 9 juni 2022, nr. 42858/11

Een veteraan woont met zijn gezin in een flat in een militaire wijk. Daarnaast heeft hij een stukje landbouwgrond in Afsara. Om onduidelijke redenen is dat stuk grond als zijn woonplaats geregistreerd. Vanwege woningnood bij militairen is in 2010 besloten dat de veteraan zou moeten worden uitgezet. Dat zou niet erg zijn omdat hij elders een woning zou hebben. Het EHRM oordeelt dat de uitzetting het huisrecht vergaand aantast en dat procedurele waarborgen essentieel zijn. In dit geval zijn die niet geboden doordat niet is onderzocht of er wel een huis stond op de landbouwgrond. Schending art. 8 EVRM.

HK/Danmark en HK/Privat, HvJ EU 2 juni 2022, zaak C-587/20

Volgens de statuten van een Deense werknemersorganisatie komen alleen leden die op de dag van een voorzittersverkiezing nog geen 60 jaar zijn, in aanmerking voor de verkiezing tot voorzitter. Het HvJ besluit dat een dergelijke situatie binnen het toepassingsbereik van de kaderrichtlijn non-discriminatie bij de arbeid kan worden gebracht. Dat hierbij ook de door art. 12 Hv gewaarborgde vakverenigingsvrijheid wordt geraakt doet daaraan niet af, nu de beperking van de uitoefening van die vrijheid volgens het HvJ EU voldoende gerechtvaardigd is door de doelstellingen van non-discriminatie.

Pretorian t. Roemenië, EHRM 24 mei 2022, nr. 45014/16

In een regionaal nieuwsblad zijn tot twee keer toe zeer beledigende artikelen verschenen over oud-politicus H.B. Deze heeft daarom een smaadprocedure tegen de hoofdredacteur ingesteld, waarin hij in het gelijk is gesteld. Het EHRM overweegt dat de nationale rechter de kwestie zorgvuldig heeft beoordeeld aan de hand van de relevante EHRM-criteria. Deze zelf natoetsend concludeert het dat de nationale rechter op terechte gronden heeft geoordeeld dat in de artikelen de grenzen van het betamelijke zijn overschreden. De door art. 10 EVRM beschermde uitingsvrijheid is dan ook niet geschonden door de hoofdredacteur te verplichten tot betaling van een schadevergoeding.

Arnar Helgi Lárusson t. IJsland, EHRM 31 mei 2022, nr. 23077/19

Een man die wegens verlamming in een rolstoel zit, heeft verzocht om de toegankelijkheid van een kunst- en cultuurcentrum in zijn gemeente te vergroten. Dit is niet gehonoreerd, onder meer omdat de gemeente beperkte middelen had en prioriteit gaf aan het vergroten van de toegankelijkheid van onderwijs- en sportvoorzieningen. Het EHRM overweegt dat art. 8 jo. 14 EVRM vanwege de bijzondere omstandigheden in de zaak van toepassing zijn op deze toegankelijkheidskwestie. Het aanbrengen van de gevraagde voorzieningen zou echter neerkomen op een disproportionele last voor de gemeente, die dus niet in strijd met het EVRM heeft gehandeld.

H.M. e.a. t. Hongarije, EHRM 2 juni 2022, nr. 38967/17

Een Irakees echtpaar met vier kinderen is in een transitzone bij de Hongaarse grens vier maanden vastgehouden. De man is – toen hij zijn hoogzwangere vrouw wilde vergezellen naar een ziekenhuiscontrole – geboeid en aan een lijn gebonden. Het EHRM ziet in dit laatste een vernederende behandeling waar bovendien geen concrete rechtvaardiging voor bestond. De omstandigheden van de kwetsbare moeder en kinderen waren ook zodanig dat art. 3 EVRM is geschonden. Voor de langdurige detentie ontbrak een wettelijke basis en er was geen rechterlijke toetsing mogelijk, in strijd met art. 5 lid 1 en lid 4 EVRM.

Alici e.a. t. Turkije, EHRM 24 mei 2022, nr. 70098/12

Een aantal Turkse vakbondsleden wilde in 2012 deelnemen aan een demonstratie in Ankara, maar hun bus werd tegengehouden en zij werden voor identificatie aangehouden. Op het politiebureau werden ze zo lang vastgehouden dat ze niet aan de demonstratie konden deelnemen. Het Hof ziet geen gegronde reden voor de detentie, die het in strijd acht met art. 5 lid 1 EVRM. Nu de enige reden voor detentie was gelegen in het voorkomen van deelname aan de demonstratie, neemt het Hof ook een schending aan van art. 11 EVRM: deze maatregel was disproportioneel en onnodig.