Huci t. Roemenië, EHRM 16 april 2024, nr. 55009/20

Tijdens een certificeringsvlucht is een microlightvliegtuigje gecrasht, waardoor V.H. is komen te overlijden. Een onderzoek wees uit dat de crash het gevolg was van besturings- en technische fouten. Nabestaanden van V.H. stelden voor het EHRM dat het onderzoek en wetgevend raamwerk tekortschoten. Het EHRM oordeelt dat de klacht over het wetgevend raamwerk het materiële aspect van art. 2 EVRM betreft. Deze – pas later ingevoegde – klacht kan niet als onderdeel van de initiële klacht worden gezien en is niet-ontvankelijk. Het Hof acht het uitgevoerde onderzoek toereikend en niet willekeurig, zodat art. 2 EVRM niet is geschonden.

Guđmundur Gunnarsson and Magnús Davíđ Norđdahl t. IJsland, EHRM 16 april 2024, nrs. 24159/22 en 25751/22

In IJsland vond in 2021 een hertelling plaats bij de parlementsverkiezingen. Twee kandidaten hebben daarover klachten ingediend, die zijn onderzocht door twee parlementaire geloofsbrievencommissies. Deze constateerden onregelmatigheden en toonden interne verdeeldheid, maar hun rapporten hebben uiteindelijk niet tot aanpassing van de verkiezingsuitslag geleid. Het EHRM overweegt dat de geloofsbrievencommissies niet voldeed aan eisen van onpartijdigheid en objectiviteit. Ook waren er onvoldoende regels en waarborgen om een goede klachtbehandeling te garanderen. Gelet daarop zijn art. 13 en art. 3 EP EVRM geschonden.

Georgië t. Rusland (IV), EHRM 9 april 2024, nr. 39611/18

In 2008 is Rusland de Georgische regio’s Abchazië en Zuid-Ossetië binnengevallen. Daarop heeft het land deze regio’s tot afzonderlijke republieken uitgeroepen, maar formeel maken ze nog steeds deel uit van Georgië. Sinds 2009 is Rusland steeds meer overgegaan tot het trekken van een steeds hardere landsgrens tussen de regio’s en Georgië, wat heeft geleid tot strenge grenscontroles, uiteenscheuren van families, moeilijke toegankelijkheid van woningen en grond, vele arrestaties, mishandeling en overlijdens. Het EHRM acht deze officieel getolereerde, administratieve praktijk in strijd met art. 2, 3, 5 lid 1, 8, 1 EP, 2 EP en 2 P4 EVRM.

Energyworks Cartagena S.L. t. Spanje, EHRM 26 maart 2024 (ontv.besl.), nr. 75088/17

In Spanje bestaat een subsidieregeling voor bepaalde energiebedrijven. Na een aanpassing ontvangen deze bedrijven nu alleen nog subsidie tot het bedrag van het redelijk te verwachten rendement voor de sector. Nu Energyworks Cartagena al ruim meer dan het redelijke rendement had behaald, is voor de periode 2013-2016 haar subsidie op nul vastgesteld. Nu eerder behaald hoger rendement niet tot een terugbetalingsverplichting leidde, oordeelt het Hof dat hierbij geen sprake is van verboden terugwerkende kracht. Gelet op de vaststellingswijze van de subsidie is daarnaast geen sprake van ‘eigendom’ in de zin van art. 1 EP EVRM, zodat de zaak niet-ontvankelijk is.

E.L. t. Litouwen, EHRM 9 april 2024, nr. 12471/20

E.L. is naar zijn zeggen seksueel misbruikt in een kindertehuis. Hoewel er aanwijzingen zijn dat het misbruik inderdaad heeft plaatsgevonden, is het onderzoek naar de betrokkenheid van de directeur en vier anderen afgesloten wegens gebrek aan bewijs. Volgens het EHRM lijkt het erop dat het alleen zou zijn voortgezet als de getuigen hun betrokkenheid zouden hebben bekend. Omdat er te weinig forensisch psychiatrische en psychologisch onderzoek is uitgevoerd, is art. 3 EVRM in procedureel opzicht geschonden.

Borislav Tonchev t. Bulgarije, EHRM 16 april 2024, nr. 40519/15

Tonchev heeft in 2004 een bestuurlijke boete opgelegd gekregen wegens rijden onder invloed. Deze boete werd genoteerd op zijn strafblad en deze notering had na vijf jaar moeten worden verwijderd. Dat is niet gebeurd. Het Hof oordeelt dat het bewaren van dit soort gegevens geen kennelijk nadeel voor het individu oplevert. Ook het openbaar maken ervan heeft geen tastbaar nadeel veroorzaakt, maar het Hof behandelt de zaak toch vanwege de relevantie voor de grondrechtenbescherming. Het constateert dat de Bulgaarse dataretentiewetgeving onduidelijk en inconsistent is en daarmee niet voldoet aan het EVRM-vereiste van voorzienbaarheid. Art. 8 EVRM is dan ook geschonden.

Allouche t. Frankrijk, EHRM 11 april 2024, nr. 81249/17

Allouche is werkzaam bij een organisatie die zich inzet voor de nagedachtenis van de slachtoffers van de Holocaust. Nadat zij een dateverzoek van B. had afgewezen, bestookte deze haar met talrijke (doods)bedreigingen, die duidelijk van sterk antisemitische aard waren. Hoewel het antisemitische karakter aanvankelijk wel werd erkend, werd B. uiteindelijk alleen vervolgd en veroordeeld vanwege enkelvoudige doodsbedreigingen. Het EHRM oordeelt dat de rechters door het niet onderkennen van de overduidelijk antisemitische aard van de bedreigingen onvoldoende erkenning van en bescherming hebben gegeven tegen discriminatie, in strijd met art. 8 en 14 EVRM.

Kartal t. Turkije, EHRM 26 maart 2024, nr. 54699/14

Kartal was vicepresident van het Toezichthoudend Comité van de Turkse Hoge Raad voor Rechters en Aanklagers. Bij wet is in 2014 een grootschalige herstructurering doorgevoerd, waardoor zijn benoeming in deze functie werd beëindigd. De herstructureringswet is later onconstitutioneel verklaard, maar dit leidde niet tot terugplaatsing in de oude functie. Het EHRM beredeneert dat sprake is van een rechtspositioneel geschil waarop art. 6 lid 1 EVRM van toepassing is, al gaat het om een met de staat verbonden functie. Het ontbreken van een mogelijkheid tot rechterlijke toetsing van de beëindiging van de benoeming levert een schending van deze bepaling op.

Sherov e.a. t. Polen, EHRM 4 april 2024, nrs. 54029/17 en 3 andere

Enkele Tadzjiekse asielzoekers hebben verschillende pogingen gedaan om de grens tussen Oekraïne en Polen over te steken. De toegang werd hen echter steeds geweigerd. Het EHRM overweegt dat Oekraïne weliswaar een EVRM-staat is, maar dat ook dan Polen zou moeten onderzoeken of daar een adequate asielprocedure beschikbaar is die beschermt tegen refoulement naar Tadzjikistan. Nu dat niet is gebeurd, is art. 3 EVRM in procedureel opzicht geschonden. Daarnaast leveren de weigeringen een verboden collectieve uitzetting op, in strijd met art. 4 P4 EVRM, en is door het tekort aan rechtsbescherming ook art. 13 EVRM geschonden.

Tamazount e.a. t. Frankrijk, EHRM 4 april 2024, nrs. 17131/19 e.a.

Vijf kinderen van ‘Harki’s’ – Algerijnse soldaten die in de Algerijnse onafhankelijkheidsoorlog aan Franse zijde meevochten – klagen over het ondervonden leed tijdens de oorlog en daarna. Een staatsaansprakelijkheidszaak is gestrand op onbevoegdheid van de Franse rechter. Het leed dat ze in Frankrijk hebben ondervonden, waar ze in ‘Harkikampen’ moesten leven, is wel gecompenseerd. Het EHRM erkent dat de Franse onbevoegdheidsdoctrine voor buitenlands beleid een legitieme beperking van art. 6 lid 1 EVRM oplevert. Het waardeert de erkenning van het leed van de Harki’s, maar acht de geboden genoegdoening ontoereikend; daardoor is de strijd met art. 3 niet opgeheven.