Sarac t. Denemarken, EHRM 9 april 2024, nr. 19866/21

Sarac is op zevenjarige leeftijd naar Denemarken gekomen en woont daar nu 26 jaar. In 2012 en 2013 is hij veroordeeld voor lichtere overtredingen; in 2020 wegens zwaardere vergrijpen van drugs- en wapenbezit. Die veroordeling ging gepaard met een uitzettingsbevel met een levenslang inreisverbod. Het EHRM begrijpt de nationale overwegingen, maar overweegt dat de vergrijpen niet laten zien dat Sarac een groot gevaar voor de openbare orde vormt. Zeker nu zijn banden met Denemarken veel sterker zijn dan die met zijn thuisland, is het opleggen van een uitzettingsbevel met levenslang inreisverbod disproportioneel en daarmee in strijd met art. 8 EVRM.

Préfet du Gers en Institut national de la statistique en des études économiques II, HvJ EU 18 april 2024, zaak C-716/22

EP, een Brits staatsburger, woont al sinds 1984 in Frankrijk, maar heeft nooit de Franse nationaliteit aangenomen. Sinds de Brexit kan ze als derdelander niet meer deelnemen aan de Franse gemeenteraadsverkiezingen en de verkiezingen voor het Europees Parlement. Het HvJ EU benadrukt dat dit het gevolg is van de eigen, soevereine keuze van het Verenigd Koninkrijk om zich terug te trekken uit de EU. Het beroep op bepalingen van het Handvest, zoals het kiesrecht van art. 39 Hv, ketst daarbij af op het feit dat de Handvestbepalingen niet van toepassing zijn verklaard op het relevante onderdeel van het terugtredingsakkoord.

Nina Dimitrova t. Bulgarije, EHRM 16 april 2024, nr. 40669/16

In 2005 heeft Nina Dimitrova een hypotheek verkregen, maar in 2012 is zij opgehouden met de terugbetaling daarvan. Daarop is de bank incassoprocedures gestart en uiteindelijk is de woning in 2016 via een openbare veiling verkocht. Het Hof wijst op het zeer bijzondere karakter van de Bulgaarse incassoprocedures voor banken, die erg benadelend kunnen uitwerken voor debiteuren. De wetgeving is inmiddels in overeenstemming met EU-recht gebracht, maar klaagster heeft daarvan niet kunnen profiteren. Daardoor is art. 1 EP EVRM geschonden. Nu niet bewijsbaar is dat zij de flat zelf bewoonde, is art. 8 EVRM niet van toepassing.

Minister for Justice (Clause discrétionnaire – Recours), HvJ EU 18 april 2024, zaak C-359/22

Een vluchteling heeft in Ierland een asielverzoek ingediend, nadat twee eerdere verzoeken in Zweden zijn afgewezen. Ierland wil het asielverzoek niet zelf behandelen en heeft Zweden gevraagd om terugname. De vluchteling wil hiertegen procederen. Het HvJ EU stelt echter vast dat lidstaten niet verplicht zijn om een rechtsmiddel te creëren voor zover een zaak uitsluitend betrekking heeft op het al of niet gebruiken van de discretionaire bevoegdheid om een asielverzoek toch zelf te behandelen. Gelet daarop is art. 47 Hv ook niet van toepassing, nu de kwestie feitelijk niet onder EU-recht valt.

Matthews en Johnson t. Roemenië, EHRM 9 april 2024, nrs. 19124/21 en 20085/21

Twee leden van de Hells Angels worden in de VS gezocht op verdenking van onder meer drugshandel. Roemenië wil hen uitleveren, nu de VS hebben bevestigd dat geen niet-verkortbare levenslange gevangenisstraf wordt opgelegd. De twee zijn in afwachting van hun uitlevering in bewaring gehouden, ook nadat het EHRM interimmaatregelen had opgelegd om de uitlevering op te schorten. Het EHRM acht onaannemelijk dat een niet-verkortbare levenslange gevangenisstraf wordt opgelegd en verklaart de klacht over art. 3 EVRM kennelijk ongegrond. Het voortzetten van de vrijheidsbeperkingen in afwachting van de uitspraak van het Hof is verenigbaar met art. 5 lid 1 (f) EVRM.

Leroy e.a. t. Frankrijk, EHRM 18 april 2024, nrs. 32439/19 en 2 andere

In een Franse gevangenis vond in 2019 een gevangenisopstand en stakingsactie plaats. Een interventieteam greep in, waarna de gevangenen bijna 20 dagen in isolatie werden gehouden en regelmatig werden gefouilleerd door gemaskerde bewakers. Het EHRM stelt voorop dat enkele gevangenen niet hebben gevraagd om een voorlopige maatregel om de situatie te veranderen; hun klachten zijn dan ook niet ontvankelijk wegens niet-uitputting van rechtsmiddelen. Voor de andere gevangenen geldt dat het fouilleren niet, maar de isolatie wel in strijd was met het verbod op vernederende en onmenselijke behandeling, in strijd met art. 3 EVRM.

Kirkorov t. Litouwen, EHRM 19 maart 2024 (ontv.besl.), nr. 12174/22

Kirkorov is in Rusland een bekende en populaire zanger. Hij staat bekend om zijn steun voor de Russische verovering van de Krim en voor Poetin. In Litouwen wordt hij gezien als een ‘soft power’ die Russische propaganda en desinformatie wil verspreiden. Daarom krijgt hij in 2021 een inreisverbod voor vijf jaar opgelegd. Het EHRM acht dat niet onredelijk. Aangenomen kan worden dat Kirkorovs inzet voor Russische propaganda een reële bedreiging van de interne openbare veiligheid in Litouwen oplevert. De klacht over schending van de vrijheid van meningsuiting is dan ook kennelijk ongegrond.

Karter t. Oekraïne, EHRM 11 april 2024, nr. 18179/17

Klager is tot tweemaal toe aangevallen toen hij met een vriend op straat respectievelijk in een supermarkt liep. Hierbij werden er homofobe opmerkingen gemaakt. In beide gevallen zijn uiteindelijk geen verdachten aangehouden en is het onderzoek gestaakt. Het EHRM oordeelt dat beide situaties binnen het toepassingsbereik van art. 3 EVRM vallen. Doordat de staat weinig gedaan heeft om de kwesties te onderzoeken, met name ook de homofobe motieven, heeft de staat bovendien een mate van onverschilligheid getoond die kan neerkomen op berusting in of zelfs ondersteuning van haatmisdrijven. Dit is in strijd met art. 3 jo. 14 EVRM.