Agentsia „Patna infrastruktura” (Financement européen d’infrastructures routières), HvJ EU 30 januari 2024, zaak C-471/22,

Vanwege fouten in een nationale aanbestedingsprocedure door het Bulgaarse agentschap voor wegeninfrastructuur (API) heeft de Europese Commissie het onderliggende operationele programma nietig verklaard. Daarop is jegens het API een financiële correctiemaatregel getroffen. Het HvJ EU overweegt dat art. 41 Hv in dit soort gevallen een autonome administratieve procedure vergt waarin de betrokkene zijn opmerkingen naar behoren en daadwerkelijk kenbaar heeft kunnen maken. Binding van de nationale rechter aan het besluit van de Europese Commissie is niet in strijd met art. 47 Hv, omdat de rechter bij twijfel over de geldigheid altijd prejudiciële vragen kan voorleggen aan het HvJ EU.

Akhmedniabiyev en Kamalov t. Rusland, EHRM 30 januari 2024, nrs. 34358/16 en 58535/16

Twee mensen zijn in Dagestan doodgeschoten nadat er eerder flyers met bedreigingen jegens journalisten en mensenrechtenactivisten waren verspreid. Voor journalist Akhmedniabiyev geldt dat hij eerder is beschoten, waardoor er bij de autoriteiten kennis kon bestaan van een reële en onmiddellijke bedreiging van zijn leven. Toch hebben zij geen maatregelen getroffen, ondanks het feit dat journalisten extra bescherming moeten krijgen. Dit is in strijd met art. 2 EVRM. Voor Kamalov gold dat er geen aanwijzingen waren dat zijn leven op dezelfde manier werd bedreigd, zodat in zijn geval geen schending van art. 2 EVRM kan worden aangenomen.

Auray e.a. t. Frankrijk, EHRM 8 februari 2024, nr. 1162/22

In 2010 vond in Lyon een reeks demonstraties plaats die steeds ontaardden in geweld. Om te voorkomen dat relschoppers zich bij de demonstranten zouden voegen, hield de politie op een bepaalde dag alle toestromende mensen vast op een plein (‘kettling’). Verschillende mensen mochten uiteindelijk aan de demonstratie deelnemen en de maatregel werd na een aantal uren opgeheven. Van vrijheidsbeneming was volgens het EHRM geen sprake, maar wel van een beperking van de bewegingsvrijheid en van het demonstratierecht. Omdat geen nauw omschreven regels bestaan voor kettlingmaatregelen is niet voldaan aan het legaliteitsvereiste, in strijd met art. 2 P4 en 11 EVRM.

Bogdan t. Oekraïne, EHRM 8 februari 2024, nr. 3016/16

Bogdan is op verdenking van een inbraak gearresteerd. Hoewel duidelijk was dat hij ernstig drugsverslaafd was en afkickverschijnselen kon hebben, is hem een verklaring voorgelegd waarin hij afstand deed van een advocaat; die heeft hij ondertekend. Daarna heeft hij zelfincriminerende verklaringen afgelegd die leidden tot het vinden van nader bewijsmateriaal, waarop Bogdans veroordeling vervolgens was gebaseerd. Het Hof oordeelt dat de ‘waiver’ in deze omstandigheden niet vrijwillig is gegeven en dat in de omstandigheden van het geval het ontbreken van een advocaat bij het politieverhoor heeft geleid tot een als geheel oneerlijk proces, in strijd met art. 6 EVRM.

Bernotas t. Litouwen, EHRM 30 januari 2024, nr. 59065/21

Bij een jachtongeluk heeft Bernotas Ž.K. ernstig verwond. Ž.K. raakte daardoor deels arbeidsongeschikt en ontving in dat verband een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Bernotas is strafrechtelijk veroordeeld tot een voorwaardelijke gevangenisstraf en vergoeding van materiële en immateriële schade. Daarna is hij jaarlijks verantwoordelijk gemaakt voor terugbetaling van de arbeidsongeschiktheidsuitkering. Dit is volgens het EHRM in overeenstemming met Litouws recht en dient het doel van de nationale begroting. Gelet op de verantwoordelijkheid van Bernotas voor de arbeidsongeschiktheid is deze verplichting niet disproportioneel; Bernotas inkomenspositie is niet excessief aangetast en hij kon steeds procederen tegen de vergoedingsplicht. Geen schending van art. 1 EP EVRM.

Bundesrepublik Deutschland, HvJ EU (GK) 8 februari 2024, zaak C-216/22

Een afgewezen Syrische vluchteling heeft na een uitspraak van het HvJ EU een nieuw asielverzoek ingediend. De door het Hof in dit arrest bepaalde bewijslast is voor hem namelijk gunstiger. Het HvJ EU oordeelt dat een uitspraak van het Hof een nieuw juridisch element kan inhouden, zodat zo’n uitspraak in het licht van art. 18 Hv in acht moet worden genomen. Als een rechter op deze grond een niet-ontvankelijkverklaring van een hernieuwd asielverzoek nietigverklaart, kan hij de zaak terugverwijzen naar een beslissingsautoriteit, mits die snel en met inachtneming van de rechterlijke uitspraak beslist.

Cherrier t. Frankrijk, EHRM 30 januari 2024, nr. 18843/20

Cherrier heeft pas kort na overlijden van haar adoptieouders gehoord dat ze is geadopteerd. De bevoegde autoriteit CNAOP heeft daarop informatie over haar biologische ouders verzameld en haar van een deel daarvan op de hoogte gesteld. Omdat de ouders zich beroepen op vertrouwelijkheid, kan Cherrier hen echter niet contacteren. Het EHRM oordeelt dat dit in overeenstemming is met de relevante wetgeving, waarmee de wetgever een zeker evenwicht tussen de belangen van biologische ouders en kinderen heeft willen bewerkstelligen. De toepassing daarvan pakt ook in het concrete geval van Cherrier niet onredelijk uit, zodat art. 8 EVRM niet is geschonden.