Rodina t. Letland, EHRM 14 mei 2020, nrs. 48534/10 en 19532/15

In een krant en tijdens een televisie-uitzending is uitvoerig gerapporteerd over een familiekwestie waarbij klaagster betrokken was. Klaagster had geen toestemming gegeven voor de publicaties en had uitdrukkelijk bezwaar gemaakt tegen het vermelden van haar naam en foto. Volgens het Hof betroffen de publicaties een pure privékwestie en was klaagster geen publiek persoon. Daarnaast hebben de journalisten zich niet gedragen conform de regels voor verantwoordelijke journalistiek. De nationale rechters hebben volgens het Hof in strijd met artikel 8 EVRM de reputatie en het privéleven van klaagster onvoldoende beschermd door de journalisten in de aangespannen rechtszaken in het gelijk te stellen.

Commissie t. Polen, HvJ EU (GK) 8 april 2020, zaak C 791/19 R

Het Hof besluit tot oplegging van voorlopige maatregelen in de inbreukprocedure tegen Polen. Concreet gaat het om de toepassing van de bepalingen over de bevoegdheden van de tuchtkamer. Verder oordeelt het Hof dat tot aan de uitspraak van het eindarrest bij de tuchtkamer aanhangige zaken niet kunnen worden toegewezen aan een rechtsprekende formatie die niet voldoet aan de vereisten van onafhankelijkheid.

Ignatencu en de Roemeense Communistische Partij (PCR) t. Roemenië, EHRM 5 mei 2020, nr. 78635/13

In 2012 hebben klagers geprobeerd de ontbonden Roemeense Communistische Partij (PCR) – die tussen 1947 en 1989 in Roemenië een totalitair bewind voerde – nieuw leven in te blazen. Poging tot registratie van de partij mislukte. Volgens het Hof waren er voldoende en relevante redenen om registratie van de partij te weigeren, vooral in verband met het traumatische verleden van Roemenië en vanwege het feit dat klagers zich niet hebben gedistantieerd van de voormalige PCR. Niet-registratie is dan ook verenigbaar met art. 11 EVRM.

M.N. e.a. t. België, EHRM (GK) 5 maart 2020 (ontv.), nr. 3599/18

Klagers zijn Syrische vluchtelingen die in 2016 bij de Belgische ambassade in Libanon vergeefs hebben geprobeerd een humanitair visum voor België te verkrijgen. Hoewel Belgische rechters de staat een verplichting hebben opgelegd om te voorzien in ‘laissez-passers’, heeft de staat hieraan geen gevolg gegeven. Het Hof oordeelt dat deze kwestie gelet op art. 1 EVRM buiten de rechtsmacht van België en daarmee van het Hof valt. Het enkele feit dat er in een staat is geprocedeerd over de toegang tot die staat, schept niet een zodanige band met de staat dat daaruit effectieve rechtsmacht voortvloeit

Csiszer en Csibi t. Roemenië, EHRM 5 mei 2020, nrs. 71314/13 en 68028/14

Op de Roemeense nationale herdenkingsdag waren er verschillende grote evenementen georganiseerd in het centrum van Cluj-Napoca, waaronder een militaire parade en openluchtconcerten. Klagers deden een verzoek om op het centrale plein van de stad aan het eind van de middag een herdenkingsbijeenkomst te organiseren voor het (fascistische) Székely-bataljon. Toestemming daarvoor werd geweigerd en toen het erop leek dat klagers toch wilden gaan demonstreren, werden zij aangehouden. Het Hof ziet gelet op de historische gevoeligheden en de potentiële sociale spanningen die de herdenking met zich zou brengen geen schending van art. 11 EVRM in deze beperking van de demonstratievrijheid.

Kövesi t. Roemenië, EHRM 5 mei 2020, nr. 3594/19

Sinds 2016 heeft Roemenië een regering die vergaande hervormingen door wil voeren in het justitiële stelsel. Klaagster was hoofdaanklaagster bij de nationale anticorruptie-eenheid, die onder haar gezag erg effectief bleek. Zij uitte kritiek op de hervormingen, waarop de minister van justitie voorstelde haar uit haar ambt te ontheffen. Na protest heeft de president daaraan gevolg gegeven. Het EHRM ziet hierin schendingen van de wezenlijke kern van het recht op een eerlijk proces (art. 6 EVRM) en de vrijheid van meningsuiting (art. 10 EVRM); die acht het des te erger vanwege het rechtsstatelijk belang van kritische uitingen door een openbaar aanklager.

Beshiri t. Albanië, EHRM 17 maart 2020, nr. 29026/06

Naar aanleiding van een pilotuitspraak van het EHRM in 2012 heeft het Albanese parlement in 2015 een wet aangenomen waarin wordt voorzien in een systeem voor compensatie bij problemen met restitutie van eigendommen en tenuitvoerlegging van nationale beslissingen daaromtrent. Het Hof toetst de nieuwe wet terughoudend, ook vanwege de complexiteit en omvang van de nationale problematiek. Hoewel het een aantal tekortkomingen constateert, is het van oordeel dat het voorziene rechtsmiddel de toets der kritiek kan doorstaan. In verband daarmee verklaart het de nog aanhangige klachten niet-ontvankelijk; de klagers moeten eerst het nieuwe nationale rechtsmiddel uitputten voor zij terecht kunnen bij het Hof.

Keaney t. Ierland, EHRM 30 april 2020, nr. 72060/17

Een complexe procedure in Ierland heeft ruim elf jaar geduurd voor twee instanties. Hoewel het Hof van oordeel is dat de klager zelf verantwoordelijk is voor een significant deel van de vertragingen, stelt het vast dat de zaak toch te lang stil heeft gelegen bij het Ierse Supreme Court, in strijd met het redelijke-termijnvereiste van art. 6 EVRM. Het Supreme Court heeft in reactie op eerdere uitspraken van het EHRM een rechtsmiddel aanvaard voor compensatie bij redelijke-termijnoverschrijdingen, maar het EHRM is er niet van overtuigd dat dit voldoende effectief is; daarmee is ook art. 13 EVRM geschonden.

Uzbyakov t. Rusland, EHRM 5 mei 2020, nr. 71160/13

Klager heeft 17 jaar lang samengewoond met O.M.; zij hebben vijf kinderen, maar klager heeft die nooit erkend. Nadat O.M. tijdens klagers afwezigheid is overleden zijn de kinderen in een instelling geplaatst; het jongste kind is geadopteerd. Pogingen van klager om het gezag over zijn jongste kind terug te krijgen zijn mislukt. Het Hof overweegt dat de autoriteiten redelijkerwijze op de hoogte konden zijn geweest van klagers bestaan en dat er vervolgens in de procedures te weinig rekening is gehouden met zijn belangen. Er is daarom sprake van een schending van art. 8 EVRM.