N.D. en N.T. t. Spanje, EHRM (GK) 13 februari 2020, nrs. 8675/15 en 8697/15, ECLI:CE:ECHR:2020:0213JUD000867515

Klagers hebben in 2014 met anderen geprobeerd om via de landgrens bij Melilla op Spaans grondgebied te komen. Zij zijn tegengehouden door Spaanse grenswachten en teruggestuurd naar Marokko, zonder dat hun asielverzoeken individueel behandeld zijn. De Grote Kamer beoordeelt de zaak onder het verbod van collectieve uitzetting van art. 4 P4 EVRM. ‘Uitzetting’ omvat daarbij alle situaties waarin een vreemdeling van het grondgebied wordt verdreven. Van strijd met art. 4 P4 is echter geen sprake als vreemdelingen, zoals in dit geval, geen gebruik hebben gemaakt van legale, daadwerkelijke en effectieve middelen om een verzoek te doen om internationale bescherming.

Spetsializirana prokuratura (verstekzitting), HvJ EU 13 februari 2020, zaak C-688/18, ECLI:EU:C:2020:94

Het recht van een verdachte om bij de terechtzitting aanwezig te zijn wordt volgens het HvJ EU niet geschonden in het licht van art. 6 EVRM en art. 47 en 48 Hv als de verdachte ondubbelzinnig heeft besloten niet te verschijnen op een van de zittingen die in het kader van zijn proces worden gehouden. Ook is geen sprake van een schending als hij op een van de zittingen niet is verschenen om een buiten zijn macht liggende reden, zolang dan maar aan een aantal voorwaarden wordt voldaan om ervoor te zorgen dat de verdedigingsrechten worden gerespecteerd.

Vovk en Bogdanov t. Rusland, EHRM 11 februari 2020, nr. 15613/10, ECLI:CE:ECHR:2020:0211JUD001561310

Twee spelende kinderen vonden in het zand bij hun flat een granaat, die explodeerde toen zij hem lieten vallen. Daardoor zijn de kinderen zwaargewond geraakt. Het nationale onderzoek wees uit dat de granaat afkomstig was uit een wapendepot dat niet goed was bewaakt, maar de precieze verantwoordelijkheid daarvoor kon niet worden vastgesteld. Daardoor kon ook geen schadevergoeding aan de kinderen worden toegekend. Het Hof is van oordeel dat het nationale onderzoek tekortschoot en dat dit, samen met het ontbreken van effectieve rechtsmiddelen, een schending van art. 2 EVRM oplevert.

L.R. t. Noord-Macedonië, EHRM 23 januari 2020, 38067/15, ECLI:CE:ECHR:2020:0123JUD003806715

Een geestelijk en lichamelijk gehandicapt kind is meteen na geboorte in een rehabilitatie-inrichting geplaatst, ondanks protest van medewerkers dat zij niet goed voor dit kind konden zorgen. Communicatie was moeilijk en het kind werd regelmatig aan zijn bed vastgebonden. Het Hof laat toe dat een non-gouvernementele organisatie namens het kind een klacht indient vanwege diens bijzondere kwetsbaarheid en positie. De omstandigheden waarin het kind verkeert zijn duidelijk in strijd met art. 3 EVRM. In procedureel opzicht is onvoldoende gedaan om de omstandigheden te verbeteren, onder meer doordat een strafzaak tegen de verantwoordelijken is geseponeerd.

Vinks en Ribicka t. Letland, EHRM 30 januari 2020, nr. 28926/10, ECLI:CE:ECHR:2020:0130JUD002892610

Bij klager, die werd verdacht van belastingontduiking en witwassen, heeft een gewapende antiterrorisme-eenheid in de vroege ochtend een huiszoeking uitgevoerd. Hoewel in dit geval een toereikend huiszoekingsbevel is afgegeven, was de eigenlijke huiszoeking volgens het Hof met onvoldoende waarborgen omkleed en was ook niet duidelijk waarom een zo zwaar team voor deze huiszoeking moest worden ingezet. Het Hof stelt daarom een schending van art. 8 EVRM vast.

Strazimiri t. Albanië, EHRM 21 januari 2020, nr. 34602/16, ECLI:CE:ECHR:2020:0121JUD003460216

Bij gebrek aan een passende instelling voor gedwongen opname en behandeling van psychiatrische delinquenten is klager in een reguliere gevangenis gedetineerd, waar hij geen therapeutische behandeling krijgt. Dit levert een schending op van art. 3 EVRM. De strafinrichting maakte bovendien geen deel uit van het gezondheidszorgsysteem, hetgeen in strijd is met het nationale recht; daarmee is ook art. 5 lid 1 (e) EVRM geschonden. Onder art. 46 EVRM beveelt het Hof Albanië aan om de faciliteiten structureel te verbeteren en om voor klager zo snel mogelijk te zorgen voor een passende inrichting en therapie.

Studio Monitori e.a. t. Georgië, EHRM 30 januari 2020, nrs. 44920/09 en 8942/10, ECLI:CE:ECHR:2020:0130JUD004492009

Een ngo, een journalist en een advocaat hebben geprobeerd om toegang te krijgen tot volledige strafdossiers in verband met de voorbereiding van publicaties, maar die toegang is geweigerd. Het Hof is van oordeel dat in geen van de gevallen voldoende duidelijk is gemaakt waarom de men de gevraagde informatie nodig had. Gelet daarop acht het de weigeringen niet in strijd met het recht op informatie zoals beschermd door art. 10 EVRM.

Sukachov t. Oekraïne, EHRM 30 januari 2020, nr. 14057/17, ECLI:CE:ECHR:2020:0130JUD001405717

Gelet op de structurele problemen van overbevolking in detentieinrichtingen in Oekraïne en het ontbreken van voldoende preventieve en compensatoire rechtsmiddelen, besluit het Hof een pilotprocedure tegen Oekraïne te starten. Binnen 18 maanden moet Oekraïne een aantal voldoende effectieve rechtsmiddelen in het leven roepen. Daarnaast moeten maatregelen worden getroffen om de leefruimte voor gevangenen te vergroten (bijvoorbeeld door het terugbrengen van het aantal voorlopig gehechten) en de gevangenisomstandigheden te verbeteren.