Repubblika, HvJ EU 20 april 2021, zaak C-896/19

Art. 19 lid 1, tweede alinea, VEU moet – ook in het licht van art. 47 Hv – zo worden uitgelegd dat het zich niet verzet tegen nationale bepalingen die de minister-president van de betrokken lidstaat een doorslaggevende bevoegdheid verlenen in de procedure voor de benoeming van rechters. Voorwaarde is wel dat bij deze procedure een onafhankelijk orgaan betrokken is dat met name belast is met de beoordeling van de kandidaat-rechters en met het uitbrengen van een advies aan die minister-president, waarvan de laatste niet gemakkelijk kan afwijken.

Profi Credit Slovakia, HvJ EU 22 april 2021, zaak C-485/19

Gelet op de ondergeschikte positie van consumenten ten opzichte van verkopers en hun vaak gebrekkige informatiepositie, kan het consumenten niet altijd worden aangerekend dat zij pas vrij laattijdig een procedure starten tegen een oneerlijk beding. Het laten beginnen van een verjaringstermijn van drie jaar op het moment waarop een oneerlijk beding tot stand komt is volgens het HvJ dan ook niet aanvaardbaar, ook niet in het licht van art. 47 Hv.

Paula Parfitt t. Verenigd Koninkrijk, EHRM 20 april 2021 (ontv. besl.), nr. 18533/21

P.K. is een jong kindje dat als gevolg van een ernstige hersenaandoening in vegetatieve staat verkeert en kunstmatig moet worden beademd. In haar belang willen de artsen de levensverlengende zorg beëindigen, maar de moeder verzet zich daartegen. De nationale rechter heeft uitgebreid deskundigenbewijs ingewonnen en op grond daarvan geoordeeld dat het beëindigen van de zorg in het belang van P.K. zou zijn. Het EHRM bevestigt dat dit oordeel niet in strijd is met het recht op leven en het recht op respect van het gezinsleven (art. 2 resp. 8 EVRM).

Murat Aksoy t. Turkije, EHRM 13 april 2021, nr. 80/17

Een journalist is in voorlopige hechtenis genomen omdat de Turkse autoriteiten aannamen dat hij betrokken was bij de voorbereiding van de mislukte staatsgreep in 2016. In 2017 is hij daarvoor weliswaar veroordeeld, maar het Turkse constitutionele hof heeft aangenomen dat bij zijn arrestatie en voorarrest zijn vrijheidsrechten en vrijheid van meningsuiting zijn geschonden. Het EHRM is het eens met deze conclusie van het constitutionele hof, maar vindt dat hij een hogere compensatie had moeten krijgen. Met minimale meerderheid besluit het EHRM wel dat de journalist voldoende toegang heeft gekregen tot zijn dossier (art. 5 lid 4 EVRM).

Vavřička e.a. t. Tsjechië (EHRM (GK), nr. 47621/13)

In een zaak over een proces achter gesloten deuren heeft een Kamer van het EHRM eerder geen schending vastgesteld van het EVRM. De klager had een hogere voorziening bij de Grote Kamer gevraagd en die was gehonoreerd. Vlak daarna is de klager overleden en zijn naasten hebben te kennen gegeven dat ze de zaak niet wilden voortzetten. De Grote Kamer doet nu recht aan die wens door de zaak van de rol te schrappen; dat kan ook, nu er geen duidelijk mensenrechtelijk belang zou zijn gediend met voortzetting van de behandeling.

Mik en Jovanović t. Servië, EHRM 23 maart 2021 (schrapping van de rol), nrs. 9291/14 en 63798/14

Het EHRM heeft eerder – in 2013 – schendingen van het EVRM vastgesteld in de zogenaamde ‘missing babies’-affaire, waarbij pasgeboren kinderen overleden werden verklaard en bij hun moeders werden weggehouden, terwijl zij mogelijk in leven zijn gebleven en onrechtmatig zijn geadopteerd door een ander gezin. Het EHRM oordeelde toen dat er een deugdelijk mechanisme moest komen om rechtsherstel te bieden. In de onderhavige beslissing stelt het vast dat dit er met nieuwe wetgeving nu is gekomen, zodat het nog aanhangige vergelijkbare zaken van de rol kan schrappen.

Kuzmina e.a. t. Rusland, EHRM 20 april 2021, nrs. 66152/14 en 8 andere

Het EHRM heeft in veel eerdere zaken over Russische undercoveroperaties jegens mensen die verdacht worden van drugshandel al vastgesteld dat de Russische procedures hiervoor niet voldoen aan de eisen van art. 6 EVRM. In het bijzonder is er een groot risico van uitlokking en bestaan er onvoldoende procedurele waarborgen. Op grond van art. 46 EVRM specifieert het EHRM nu verschillende maatregelen om te komen tot een duidelijke, voorzienbare en zorgvuldige procedure rondom undercoveroperaties.

K.I. t. Frankrijk, EHRM 15 april 2021, nr. 5560/19

Een Russische vluchteling is in Frankrijk veroordeeld vanwege terroristische activiteiten in Syrië. Daarop is zijn vluchtelingenstatus ingetrokken en is hij tot ongewenst vreemdeling verklaard. In lijn met de rechtspraak van het HvJ over ‘het zijn van vluchteling’ – een criterium dat niet wordt beïnvloed door het intrekken van de vluchtelingenstatus – moet hij echter nog steeds als vluchteling worden aangemerkt. Hij kan dan ook alleen rechtmatig worden uitgezet als alsnog een volwaardige analyse van de in Rusland dreigende art. 3 EVRM-risico’s wordt uitgevoerd.

H.A. t. Belgische Staat, HvJ EU 15 april 2021, zaak C-194/19

In een procedure tegen een besluit tot overdracht onder de Dublin III-Verordening kan art. 47 Hv eraan in de weg staan dat een rechter geen rekening houdt met omstandigheden die dateren van na de vaststelling van dat besluit en die beslissend zijn voor de toepassing van die verordening. Dat is onder bepaalde voorwaarden alleen anders als voor deze beoordeling een specifiek rechtsmiddel beschikbaar is.

Gatsalova t. Rusland, EHRM 20 april 2021, nr. 41318/10

Klaagsters echtgenoot is in 2005 overleden tijdens een aanval op ordehandhavers. De autoriteiten hebben zijn lichaam niet teruggegeven aan zijn weduwe, maar hebben besloten de man – tegen de wens van de weduwe in – te cremeren. Het EHRM wijst op zijn eerdere rechtspraak over deze materie, waarin het heeft geoordeeld dat dergelijke besluiten van de overheid in strijd zijn met art. 8 EVRM. In het onderhavige geval komt het tot dezelfde conclusie. Volgens een van de rechters heeft het Hof ten onrechte de klacht over aantasting van de godsdienstvrijheid door het besluit tot crematie niet inhoudelijk behandeld.