Mesić t. Kroatië, EHRM 5 mei 2022, nr. 19362/18

Een advocaat heeft in 2006 namens een cliënt een strafklacht ingediend tegen elf Kroaten, waaronder de toenmalige Kroatische president. In de media heeft de president opgemerkt dat de advocaat zich zou moeten laten behandelen in een psychiatrisch ziekenhuis. Vanwege die uitlating is de president veroordeeld tot een schadevergoeding jegens de advocaat. Het EHRM oordeelt dat de advocaat een privépersoon was en dat deze specifieke uiting niet bijdroeg aan een debat over een algemeen belang. Reputatie-beschadigingen als deze kunnen bovendien een chilling effect hebben. De veroordeling tot schadevergoeding was dan ook niet in strijd met art. 10 EVRM.

Meta Platforms Ireland Limited, HvJ EU 28 april 2022, zaak C-319/20

Een Duitse vereniging die consumentenbelangen behartigt – het Bundesverband – acht bepaalde gebruiksvoorwaarden van Facebook oneerlijk en onredelijk bezwarend voor consumenten. Het HvJ EU oordeelt dat het Bundesverband in het licht van art. 80 AVG een collectieve actie moet kunnen instellen tegen Facebook, ook al heeft het daarvoor geen concrete opdracht gekregen van consumenten en heeft het ook niet kunnen bewijzen dat individuen in een bepaalde situatie reële schade hebben geleden. Deze vorm van procederen is volgens het HvJ namelijk efficiënter en effectiever dan individuele procedures en draagt bovendien bij aan een hoog niveau van gegevensbescherming en consumentenbescherming.

Nalbant e.a. t. Turkije, EHRM 3 mei 2022, nr. 59914/16

Twee mensen hebben zich in 2010 garant gesteld voor een lening van zo’n 270 miljoen euro die een onderneming aanging. Toen bleek dat de lening niet kon worden terugbetaald heeft de bank tegen hen geprocedeerd. Toen zij in hoger beroep wilden gaan bleek dat het griffierecht voor de betrokkenen onbetaalbaar hoog was – zo’n 4 miljoen euro. Het EHRM oordeelt dat in de omstandigheden van het geval en gelet op de inflexibiliteit van de nationale regeling het griffierecht disproportioneel hoog was. Daardoor is het recht op toegang tot de rechter (art. 6 lid 1 EVRM) geschonden.

Vlahov t. Kroatië, EHRM 5 mei 2022, nr. 31163/13

De vertegenwoordiger van een vakbond heeft in 2007 vijftien nieuwe leden geweigerd. De vakbond heeft hem daarom uit zijn functie ontheven en heeft aangifte gedaan. De (ex-)vertegenwoordiger is vervolgens tot vier maanden gevangenisstraf veroordeeld omdat hij mensen had weerhouden van vakbondslidmaatschap. Het Hof merkt op dat de aspirant-leden weinig concreet nadeel hebben ondervonden van de weigering. De nationale rechters hebben weinig bewijs verzameld omtrent de motieven van de vertegenwoordiger en hebben de veroordeling niet goed onderbouwd. Deze vormt daarom een schending van de door art. 11 EVRM beschermde vakbondsvrijheid.

Bursać e.a. t. Kroatië, EHRM 28 april 2022, nr. 78836/16

In 1995 zijn veel mensen omgekomen tijdens een in Kroatië uitgevoerde militaire operatie. Nabestaanden van een van de overledenen, die in 2003 is geïdentificeerd, hebben in 2005 geprobeerd de staat aansprakelijk te stellen, maar hun zaak is verjaard verklaard. Daarbij zijn klagers veroordeeld in de kosten van het geding. Het EHRM acht dat laatste onredelijk en strijdig met art. 1 EP. Er kon in dit geval een redelijk vermoeden van oorlogsmisdaden en ernstige mensenrechtenschendingen bestaan, waarbij met verjaring soepeler moet worden omgegaan. Bovendien was de kostenvergoeding onevenredig hoog en bemoeilijkte die de toegang tot een effectief rechtsmiddel.

Lings t. Denemarken, EHRM 12 april 2022, nr. 15136/20

Een Deense arts en euthanasievoorvechter heeft een gids op internet gepubliceerd waarin hij methoden voor zelfdoding uitlegt. Daarnaast heeft hij in ieder geval in drie gevallen individueel advies en medicatie aan mensen verstrekt om zelfmoord te kunnen plegen. Daarvoor is hij strafrechtelijk veroordeeld wegens hulp bij zelfdoding. Het EHRM aanvaardt dat daardoor een inbreuk op zijn uitingsvrijheid is gemaakt. Gelet op de ruime margin of appreciation bij dit onderwerp, en nu de veroordeling primair was ingegeven door het individuele advies en niet door de gids, acht het Hof de inbreuk aanvaardbaar onder art. 10 EVRM.

M.A.M. t. Zwitserland, EHRM 26 april 2022, nr. 29836/20

Een Pakistaanse vluchteling heeft in Zwitserland asiel aangevraagd, maar zijn asielverzoek is afgewezen. Tijdens de behandeling van het asielverzoek heeft hij zich bekeerd tot het christendom; de nationale rechter achtte die bekering geloofwaardig, maar zag daarin geen reden waarom klager niet kon worden uitgezet naar Pakistan. Het EHRM oordeelt dat de Zwitserse rechter daarbij onvoldoende precies heeft gekeken naar de risico’s die bekeerde christenen lopen bij terugkeer naar Pakistan, en naar de individuele risico’s die deze specifieke vluchteling zou lopen. Uitzetting is zonder dat nadere onderzoek in strijd met art. 2 en 3 EVRM.