Politsei- ja Piirivalveamet (Placement en rétention – Risque de commettre une infraction pénale), HvJ EU 6 oktober 2022, zaak C-241/21

Art. 15 lid 1 van richtlijn 2008/115/EU laat in bepaalde omstandigheden inbewaringstelling toe van illegaal verblijvende derdelanders. Het HvJ EU oordeelt dat het als grondslag daarvoor niet voldoende is dat er een risico is dat zonder bewaring de uitvoering van de verwijdering van een vreemdeling naar het buitenland wordt ondermijnd. Zo’n algemeen criteria voldoet niet aan de uit art. 5 EVRM voortvloeiende criteria van duidelijkheid, voorzienbaarheid en bescherming tegen willekeur. Specifiekere gronden voor bewaring die duidelijk in de wetgeving zijn omschreven zijn nodig.

Thevenon t. Frankrijk, EHRM 13 september 2022 (ontv.), nr. 46061/21

Een medewerker van de Franse brandweer weigert zich te laten vaccineren tegen covid-19. Nu in Frankrijk in 2021 een noodwet is aangenomen die onder meer medewerkers van de nooddiensten verplicht tot vaccinatie, wordt hij ontheven van zijn werkzaamheden. Omdat hij niet op nationaal niveau heeft geprocedeerd tegen deze schorsingsbeslissing is de zaak niet-ontvankelijk. Dat de Franse Cour d’État ook al heeft geadviseerd over het wetsvoorstel en daardoor mogelijk niet geheel onpartijdig is, doet er volgens het EHRM niet aan af dat het hierbij ging om een uit te putten rechtsmiddel.

DD, HvJ EU 15 september 2022, zaak C-347/21

Door coronabesmettingen konden verdachte DD en zijn advocaat VV niet bij enkele zittingen zijn waarbij een anonieme getuigen in de strafzaak tegen DD werd verhoord. Wel hebben zij toegang gekregen tot de processen-verbaal van de zittingen en hebben zij de getuige later alsnog vrij kunnen verhoren. In het licht van de EHRM-rechtspraak over het recht op een openbare zitting van art. 6 EVRM oordeelt het HvJ EU dat in die omstandigheden de rechten van de verdediging voldoende worden geëerbiedigd.

HN, HvJ EU 15 september 2022, zaak C-420/20

HN is in Bulgarije strafrechtelijk vervolgd omdat hij probeerde met valse identiteitspapieren te reizen. Jegens hem is een terugkeerbevel uitgevaardigd, gecombineerd met een inreisverbod. Daardoor kon hij ook niet aanwezig zijn bij de zitting in zijn strafzaak, terwijl dat in Bulgarije wel verplicht is. Het HvJ oordeelt dat een aanwezigheidsplicht niet onverenigbaar is met richtlijn 2016/343, nu die richtlijn daarover niets regelt en de kwestie overlaat aan nationaal recht. Het verhinderen van aanwezigheid bij een strafzitting door een inreisverbod is wel in strijd met de richtlijn en art. 47 Hv.

LB, HvJ EU 22 september 2022, zaak C-120/21

Volgens een Duitse regeling verjaart de aanspraak op uitbetaling van niet opgenomen vakantiedagen na drie jaar. Het HvJ EU toetst deze regeling op verenigbaarheid met art. 31 lid 2 Hv. Het acht een verjaringsregeling vanuit het perspectief van de rechtszekerheid voor werkgevers op zichzelf niet onredelijk. Een werkgever kan echter alleen aanspraak maken op zo’n verjaringsregeling als hij zijn werknemer voldoende heeft aangemoedigd en in de gelegenheid heeft gesteld om de vrije dagen op te nemen.

M.K. t. Oekraïne, EHRM 15 september 2022, nr. 24867/13

Een militair heeft een aantal routinechecks ondergaan. Daarbij is zonder haar medeweten ook een HIV-test uitgevoerd. Zij kreeg het resultaat daarvan niet te zien, maar later werden wel haar moeder en de legerautoriteiten geïnformeerd over haar HIV-positieve status. Het EHRM benadrukt het grote belang van de vertrouwelijkheid en zorgvuldige omgang met dit soort informatie. De Oekraïense autoriteiten hebben in dit geval duidelijk in strijd met het nationale recht en zonder goede grondslag gehandeld. Art. 8 EVRM is daardoor geschonden.

Makovetskyy t. Oekraïne, EHRM 19 mei 2022 (onv.besl.), nr. 50824/21

Omdat Makovetskyy in een supermarkt een mondkapje op weigerde te zetten, in strijd met de geldende coronamaatregelen, kreeg hij een boete opgelegd van omgerekend 4,90 euro. Het EHRM oordeelt dat de zaak op nationaal niveau afdoende ten gronde is beoordeeld en dat geen sprake is geweest van willekeur, zodat de klacht over art. 6 EVRM kennelijk ongegrond is. Ook de klacht over art. 7 EVRM verklaart het Hof niet-ontvankelijk, omdat in dit geval geen sprake was van een ‘criminal charge’. Daarvoor was het boetebedrag te laag en de boete was ook niet omzetbaar naar een vrijheidsstraf.

McCann en Healy t. Portugal, EHRM 20 september 2022, nr. 57195/17

McCann en Healy werden in 2007 verdacht van het vermoorden, verbergen en in scène zetten van een ontvoering van hun driejarige dochtertje. Een van de betrokkenen bij het onderzoek hiernaar heeft een boek geschreven waarin hij deze verdenking uiteenzette; daarover is ook een documentaire gemaakt. Later is het onderzoek stopgezet. Het EHRM oordeelt dat het boek en de documentaire de reputatie van McCann en Healy niet zodanig hebben aangetast dat de Portugese rechters ze hadden moeten verbieden, met name omdat de verdenking al in het publieke domein was verspreid en berustte op een feitelijke basis. Geen schending art. 8 EVRM.

Merahi en Delahaye t. Frankrijk, EHRM 20 september 2022, nr. 38288/15

Een verdachte van brandstichting is onderworpen aan een zogenaamd ‘vrij verhoor’ door de politie, dat wil zeggen dat hem niet de cautie is gegeven en hij ook geen bijstand heeft gekregen door een advocaat. Tijdens het verhoor heeft de verdachte een bekentenis afgelegd. Het EHRM oordeelt dat hij door deze gang van zaken geen eerlijk proces heeft gekregen, onder meer vanwege de belastende aard van zijn bekentenis en vanwege het ontbreken van voldoende compenserende waarborgen in het vervolg van de procedure. Art. 6 lid 1 en lid 3 (c) EVRM zijn daardoor geschonden.