Svetova e.a. t. Rusland, EHRM 24 januari 2023, nr. 54714/17,

Bij een kritische Russische journalistenfamilie is in 2017 een huiszoeking verricht in verband met een sinds 2003 lopend onderzoek naar een oligarch. Daarbij zijn veel journalistieke bestanden gedownload. Rusland wil niet meewerken aan de behandeling van de kwestie omdat het geen partij bij het EVRM meer is, maar het Hof benadrukt dat de staat verantwoordelijk blijft voor eerder ingediende zaken. Nu Rusland geen rechter meer heeft, wijst het Hof zelf een ad-hoc-rechter aan. Het Hof oordeelt dat de huiszoeking en inbeslagname arbitrair en niet in overeenstemming met nationaal recht waren, en dus in strijd met art. 8 en 10 EVRM.

Valaitas t. Litouwen, EHRM 17 januari 2023, nr. 39375/19

In 2018 zijn zeer homovijandige opmerkingen geplaatst op een nieuwswebsite waarin bericht werd over een homoseksuele zanger. Een strafrechtelijk onderzoek naar de opmerkingen werd al snel beëindigd, maar na een uitspraak van het EHRM in een vergelijkbare zaak is het onderzoek heropend – al leidde dat niet tot een veroordeling. Het EHRM prijst de manier waarop Litouwen de eerdere uitspraak heeft geïmplementeerd en actief probeert het homovijandige klimaat bij de overheid te verbeteren. Door alle maatregelen is in dit geval voldoende rechtsbescherming geboden, ook al heeft geen veroordeling plaatsgevonden. Art. 13 EVRM is dan ook niet geschonden.

Machina t. Moldavië, EHRM 17 januari 2023, nr. 69086/14

Een gedetineerde met een zware handicap is bij binnenkomst in de gevangenis niet gescreend op aanwezigheid van HIV of hepatitis C (HCV). Later is wel een HCV-besmetting vastgesteld, die zij beweerdelijk had opgelopen bij een tandartsbehandeling in de gevangenis. Het Hof benadrukt dat er een verplichting bestaat tot screening van binnenkomende gevangenen op ernstige besmettelijke ziektes, mede omdat daardoor later beter kan worden aangetoond of iemand in de gevangenis besmet is geraakt. Nu dat hier niet is gebeurd en de gedetineerde bovendien te weinig gespecialiseerde zorg heeft ontvangen, is art. 3 EVRM geschonden.

Ministerstvo na vatreshnite raboti, HvJ EU 26 januari 2023, nr. C-205/21

In Bulgarije kan de nationale rechter toestemming geven om bij een verdachte onder dwang vingerafdrukken en DNA-materiaal af te nemen. Daarbij gaat het om verzameling en verwerking van gevoelige persoonsgegevens in de zin van richtlijn 2016/680. Dit kan redelijk zijn als er een duidelijke wettelijke grondslag is die duidelijk genoeg maakt aan welke van de toepasselijke EU-instrumenten uitvoering wordt gegeven. Verder moet er goede rechtsbescherming mogelijk zijn en moet worden onderzocht of het afnemen van het materiaal strikt noodzakelijk is voor het bereiken van een welbepaald en legitiem doel.

Bakoyanni t. Griekenland, EHRM 20 december 2022, nr. 31012/19

Een minister heeft een tweet geplaatst waarin hij zich heel kritisch uitsprak over een parlementslid. Het parlementslid deed aangifte van laster, maar onder de Griekse Grondwet kan alleen het parlement zelf een strafvervolging jegens een minister initiëren. Nu het parlement dat niet deed, was er voor het parlementslid geen mogelijkheid om de aantasting van haar goede naam via een uitspraak recht te zetten, nu alleen strafrechtelijke uitspraken tegen private individuen worden gepubliceerd. Het EHRM oordeelt dat daardoor het recht op toegang tot de rechter is geschonden.

Ikiztas Elektrik Ticaret Ve Sanayi Limited Sirketi t. Turkije, EHRM 4 oktober 2022, nr. 21962/15

Een onderneming die een nieuw flatgebouw wilde bouwen moest als vergunningsvoorwaarde een bedrag betalen voor het realiseren van voldoende parkeergelegenheid door de gemeente. De gemeente heeft dit nooit gedaan, maar de onderneming heeft het betaalde bedrag ook niet kunnen terugvorderen. Het EHRM oordeelt dat er in dit geval een eigendomsrechtelijke aanspraak is ontstaan die binnen het bereik valt van art. 1 EP EVRM. Nu de staat niet heeft voldaan aan de verplichting om de verwachte tegenprestatie te leveren, is deze bepaling geschonden.

Kara-Murza t. Rusland, EHRM 4 oktober 2022, nr. 2513/14

In Rusland kunnen mensen met dubbele nationaliteit zich niet verkiesbaar stellen voor vertegenwoordigende posities. Het EHRM overweegt dat Rusland daarmee ingaat tegen de Europese consensus op dit punt. Er zijn geen bijzondere historische of politieke overwegingen die deze uitsluitingsgrond kunnen rechtvaardigen. Bovendien is de regeling absoluter dan nodig is; verschillende meer geïndividualiseerde maatregelen, zoals sancties bij gedrag dat nationale belangen schaadt, zijn denkbaar en verdienen de voorkeur. De Russische regeling is dan ook in strijd met art. 3 EP EVRM.