Saakashvili t. Georgië, EHRM 23 mei 2024, nrs. 6232/20 en 22394/20

De voormalige Georgische president Saakashvili is na een regimewisseling in 2013 strafrechtelijk veroordeeld vanwege betrokkenheid bij moord en het te kwader trouw verlenen van gratie aan vier (hooggeplaatste) moordenaars. Het Hof oordeelt dat de veroordeling op goede feitelijke gronden is gebaseerd en dat art. 6 EVRM niet is geschonden. Saakashvili had kunnen weten dat het feit dat hij zijn handelingen als president beging hem niet immuun zou maken voor strafvervolging, zodat art. 7 EVRM evenmin is geschonden. De stelling dat de veroordeling in strijd was met art. 18 EVRM acht het Hof volstrekt ongefundeerd.

Zarema Musayeva e.a. t. Rusland, EHRM 28 mei 2024, nr. 4573/22

Een Tsjetsjeens echtpaar, waarvan de man president was van de Hoge Raad, is in 2017 gevlucht uit vrees voor represailles vanwege hun activiteiten voor de oppositie. In 2022 werden zij onder dwang teruggebracht naar Tsjetsjenië. Daarbij werden onder meer doodsbedreigingen jegens hen geuit door de Tsjetsjeense president. Het Hof oordeelt dat de gang van zaken overduidelijke schendingen oplevert van art. 2, 3 en 6 EVRM. Bij het voorarrest was bovendien sprake van misbruik van beperkingsbevoegdheid voor politieke doelen, in strijd met art. 18 jo. art. 5 EVRM. Door interimmaatregelen niet na te leven is ook art. 34 EVRM geschonden.

A.K. t. Rusland, EHRM 7 mei 2024, nr. 49014/16

Een docente heeft op sociale media een aantal foto’s geplaatst waarop zij zoenend met andere vrouwen is te zien. Omdat de school vond dat ze daarmee immoreel gedrag toonde en de reputatie van de school had beschadigd, werd de docente ontslagen. Het EHRM overweegt dat dit een disproportionele maatregel is, nu geen van de foto’s als werkelijk immoreel kon worden gezien. Daarnaast is evident dat het ontslag feitelijk is ingegeven door de (uitingen van) klaagsters seksuele overtuiging. Nu geen andere, niet-discriminerende redenen voor het ontslag zijn aangevoerd, is het in strijd met art. 8 en 14 EVRM.

Biba t. Albanië, EHRM 7 mei 2024, nr. 24228/18

De elfjarige D.B. is ernstig gewond geraakt aan zijn oog toen een schoolgenoot met een katapult een projectiel op hem afvuurde. Vader Biba heeft geprobeerd de school aansprakelijk te stellen voor de geleden schade, maar de nationale rechters hebben dat afgewezen. Het Hof oordeelt dat de school verantwoordelijk was om de veiligheid van de leerlingen te beschermen. Naar Albanees recht is er een expliciete mogelijkheid om docenten aansprakelijk te stellen voor schade aan de leerlingen. Het Hof ziet niet in waarom die mogelijkheid hier niet is benut en stelt een schending vast van art. 8 EVRM.

Chelleri e.a. t. Kroatië, EHRM 16 april 2024 (ontv.besl.), nrs. 49358/22, 49562/22 en 54489/22

Sinds 1991 bestaat er een Kroatisch-Sloveens conflict over de maritieme grens in de Piranbaai. Kroatië heeft zich in 2015 eenzijdig teruggetrokken uit een arbitrage-overeenkomst tussen de beide staten en waarschuwt Sloveense vissers dat zij niet in de (gestelde) territoriale wateren van Kroatië mogen vissen. Drie vissers die dit toch hebben gedaan zijn strafrechtelijk veroordeeld, maar stellen dat zij niet konden weten dat zij illegaal handelden. Het Hof heeft geen rechtsmacht om zich uit te spreken over het internationale geschil en de geldende maritieme grenzen. Voor vissers moeten de Kroatische aanspraken niettemin bekend zijn geweest, zodat hun klacht kennelijk ongegrond is.

Domenjoud t. Frankrijk, EHRM 16 mei 2024, nrs. 34749/16 en 79607/17

In 2015 vonden in Parijs terroristische aanslagen plaats, die leidden tot het uitroepen van de noodtoestand. De Klimaattop COP21 kon wel doorgaan, maar aan Cédric en Joël Domenjoud werd – als vermeende leiders van mogelijk gewelddadige protesten daarbij – huisarrest opgelegd. Dat huisarrest leverde volgens het Hof geen vrijheidsberoving op. De beperking van de bewegingsvrijheid was voor Cédric gerechtvaardigd, nu bewezen kon worden dat hij inderdaad een protestleider zou zijn. Voor Joël gold dit anders. Nu er ook geen directe link was tussen de redenen voor de noodtoestand en het huisarrest, acht het in zijn geval art. 2 P4 EVRM geschonden.

Gernelle en S.A. Société d’Exploitation de l’Hebdomadaire Le Point t. Frankrijk, EHRM 9 april 2024 (ontv.besl.), nr. 18536/18

In het kader van een strafrechtelijk onderzoek naar onregelmatigheden in de financiering van de verkiezingscampagne van Nicolas Sarkozy is de telefoon afgetapt van diens perschef. Gesprekken tussen een journalist en een tijdschrifredacteur zijn daardoor afgetapt en kunnen mogelijk een rol spelen in de strafzaak. Het tijdschrift wil dit voorkomen en heeft daarom bij het EHRM geprocedeerd. Het EHRM oordeelt echter dat in dit geval voldoende nationale rechtsmiddelen beschikbaar waren om een compensatie te kunnen krijgen, zodat de klacht niet-ontvankelijk is wegens niet-uitputting van rechtsmiddelen.