Mariş t. Roemenië, EHRM 29 september 2020 (ontv.besl.), nr. 58208/14

Van een gevangene is in de gevangenisregisters de geloofsovertuiging verkeerd geregistreerd, maar dit kan alleen worden gewijzigd als een verklaring van een vertegenwoordiger van een religieuze gemeenschap kan worden overgelegd waaruit blijkt dat de gevangene inderdaad tot de betreffende denominatie behoort. Het EHRM overweegt dat in dit geval geen effect is vastgesteld van de verkeerde registratie voor de daadwerkelijke uitoefening van de godsdienstvrijheid door klager en het acht de klacht vrij theoretisch en abstract. Nu er geen duidelijke inbreuk is gemaakt op art. 9 EVRM verklaart het de klacht kennelijk ongegrond.

Melnikov t. Oekraïne, EHRM 22 oktober 2020, nr. 66753/11

In twee afzonderlijke procedures is klager veroordeeld tot resp. vijftien jaar en een levenslange gevangenisstraf. Tijdens de procedures heeft hij in voorarrest gezeten, maar bij de procedure die leidde tot de tijdelijke gevangenisstraf heeft de nationale rechter het voorarrest niet expliciet laten meetellen bij de bepaling van de strafmaat. Klager ziet daarin een schending van art. 7 EVRM, maar het EHRM ziet in de zaak geen enkele indicatie van een aantasting van die bepaling. Het verklaart deze klacht dan ook kennelijk ongegrond. Wel stelt het vanwege de lange duur van de procedure een schending vast van art. 6 EVRM.

Norik Poghosyan t. Armenië, EHRM 22 oktober 2020, nr. 63106/12

In eerste aanleg is klager veroordeeld tot een gevangenisstraf, die hij heeft uitgezeten. In hoger beroep is de veroordeling vernietigd in verband met schending van de rechten van de verdediging. Naar Armeens recht maakt dit de eerder uitgezeten gevangenisstraf onrechtmatig en ontstaat er een recht op schadevergoeding, maar alleen voor materiële schade. Hoewel naar vaste EHRM-rechtspraak in zo’n geval geen sprake is van onrechtmatige detentie, sluit het EHRM aan bij het Armeense recht en neemt het aan dat er een schadevergoedingsplicht is ontstaan. Dat immateriële schade niet kon worden vergoed verklaart het strijdig met art. 5 lid 5 EVRM.

Perovy t. Rusland, EHRM 20 oktober 2020, nr. 47429/09

Een niet Russisch-Orthodox kind heeft op de eerste schooldag op de basisschool deelgenomen aan een ritueel waarbij het klaslokaal werd ingezegend. Volgens zijn ouders is dat in strijd met hun recht op respect voor hun religieuze overtuigingen (art. 2 lid 1 EP EVRM). Het Hof oordeelt dat het hier echter ging om een geïsoleerd incident dat geen grote impact op het kind heeft gehad, en waarvoor de docent bovendien formeel is berispt. Om vergelijkbare redenen acht het Hof ook de godsdienstvrijheid van het kind zelf (art. 9 EVRM) niet geschonden.

Roth t. Duitsland, EHRM 22 oktober 2020, nrs. 6780/18 en 30776/18

Een Duitse gevangene is in totaal elf keer onderworpen aan een ‘strip search’, als onderdeel van een vast beleid waarbij dit willekeurig gebeurde voordat gevangenen bezoek mochten ontvangen. In 2016 heeft het Bundesverfassungsgericht vastgesteld dat dit beleid ongrondwettig was. Klager wilde een civiele schadevergoedingsprocedure starten, maar kreeg geen rechtsbijstand omdat de enkele vaststelling van onrechtmatigheid al voldoende genoegdoening zou opleveren. Het EHRM is van oordeel dat daardoor het recht op een effectief rechtsmiddel van art. 13 EVRM is geschonden.

Veselibas ministerija, HvJ 29 oktober 2020, zaak C-243/19

Een jongen moest in Letland een openhartoperatie ondergaan, maar daarbij zou hij een bloedtransfusie moeten krijgen. Omdat zijn vader daartegen bezwaar had vanuit zijn overtuiging als Jehova’s Getuige, vroeg deze toestemming om de operatie in Polen te laten uitvoeren. Die toestemming werd echter geweigerd. Het HvJ oordeelt dat deze weigering een indirect onderscheid naar godsdienst kan opleveren (art. 21 Hv), maar dat kan onder verordening 883/2004 gerechtvaardigd zijn vanwege de stabiliteit van het zorg(verzekerings)stelsel. Onder richtlijn 2011/24/EU kan dat anders zijn, maar het is aan de nationale rechter om dat na te gaan.

Napotnik t. Roemenië, EHRM 20 oktober 2020, nr. 33139/13

Vanwege zwangerschap heeft een consulair medewerkster enkele perioden niet kunnen werken. Zij kon niet goed vervangen worden, waardoor tijdelijk consulaire bijstand moest worden verleend door andere ambassades. Gelet daarop is zij, toen zij een tweede zwangerschap aankondigde, overgeplaatst naar een andere locatie. Het EHRM is van oordeel dat hier sprake is van direct onderscheid naar geslacht. De noodzaak van goede consulaire bijstand en continuïteit van het werk kon volgens het Hof echter een voldoende rechtvaardiging vormen voor de overplaatsing; bovendien pakte die voor klaagster niet bijzonder nadelig uit. Geen schending van art. 1 P12 EVRM.

Reist t. Zwitserland, EHRM 27 oktober 2020, nr. 39246/15

Aan een minderjarige delinquent is een voorwaardelijke gevangenisstraf met proeftijd opgelegd. Daarbij bestond de mogelijkheid dat hem later een zwaardere maatregel werd opgelegd als hij zich niet aan de voorwaarden zou houden. Nu hij drugs bleef gebruiken, werd besloten hem een tijd in een open inrichting te plaatsen. Het EHRM is van oordeel dat deze plaatsingsmaatregel voldoende samenhang had met de initieel opgelegde straf en dat deze bovendien was voorzien in de Zwitserse wetgeving. Geen schending van art. 5 lid 1 (a) EVRM.

M.A. t. België, EHRM 27 oktober 2020, nr. 19656/18

Een Soedanese vluchteling is onrechtmatig België binnengekomen en is daarop in een centrum voor vreemdelingenbewaring geplaatst. Hoewel een rechter had bevolen dat hij niet mocht worden gedeporteerd voordat de rechtmatigheid van de bewaring was beoordeeld, is de vluchteling onder druk van de autoriteiten in een klaarstaand vliegtuig naar Soedan gestapt. Het EHRM oordeelt dat in dit geval niet alleen de individuele omstandigheden van klager onvoldoende zijn beoordeeld voorafgaand aan het uitzettingsbevel, maar ook de autoriteiten in strijd hebben gehandeld met het tijdelijke uitzettingsverbod van de Belgische rechter. Daardoor zijn art. 3 en 13 EVRM geschonden.