Aktiva DOO t. Servië, EHRM 19 januari 2021, nr. 23079/11

Eigendomsrecht. Een onderneming heeft legaal een partij staal geïmporteerd en opgeslagen in pakhuizen, maar daarbij geen volledig correcte boekhouding gevoerd. Daarom besluit de staat de gehele partij staal in beslag te nemen; later verkoopt de staat de partij door aan een derde. Het EHRM overweegt dat een dergelijke handelwijze disproportioneel is, zeker nu het doel van het bevorderen van een correcte boekhouding ook op een andere manier kan worden bereikt. Strijd met art. 1 EP EVRM.

Shlykov e.a. t. Rusland, EHRM 19 januari 2021, nr. 78638/11

Onmenselijke en vernederende behandeling. Een gevangenispraktijk waarbij levenslang gestraften systematisch handboeien moeten dragen zodra zij buiten hun cel komen (ook om zich te wassen of hun advocaat te spreken) kan een vernederende behandeling in de zin van art. 3 EVRM vormen. Dit geldt zeker wanneer zo’n regime automatisch wordt opgelegd, zonder te beoordelen of het gebruik van handboeien proportioneel is aan een te bestrijden veiligheidsrisico. Het is volgens het Hof nu aan Rusland om deze praktijk te veranderen, niet alleen voor de klagers in deze zaak, maar ook in bredere zin.

Grozdanić and Gršković‑Grozdanić t. Kroatië, EHRM 28 januari 2021, nr. 43326/13

Eigendomsrecht. Een echtpaar had een sociale-huurflat overgekocht van de lokale autoriteiten, maar de koop werd vernietigd nadat was gebleken dat zij niet voldeden aan de daarvoor gestelde voorwaarden. Die voorwaarden waren volgens het EHRM voorzienbaar en duidelijk geweest. Nu het echtpaar nog een andere woning had en het aankoopbedrag terugkreeg, was er bovendien geen individuele en excessieve last, dus art. 1 EP EVRM is niet geschonden. De klacht over art. 6 EVRM mist voldoende belang om inhoudelijk te worden behandeld en is niet-ontvankelijk in het licht van art. 35 lid 3 (b) EVRM.

Spetsializirana prokuratura (verklaring van rechten), HvJ EU 28 januari 2021, zaak C-649/19

Strafrechtelijke samenwerking EU. Uit de enkele omstandigheid dat de persoon tegen wie een Europees Arrestatiebevel is uitgevaardigd met het oog op strafvervolging, pas in kennis wordt gesteld van de rechtsmiddelen die in de uitvaardigende lidstaat openstaan en pas toegang krijgt tot de stukken van het dossier na zijn overlevering aan de bevoegde autoriteiten van de uitvaardigende lidstaat, kan niet worden afgeleid dat het recht op effectieve rechterlijke bescherming is geschonden. Op dit punt is dan ook niet gebleken dat het EAB-kaderbesluit art. 6 en 47 Hv zou aantasten.

Georgië t. Rusland (II), EHRM (GK) 21 januari 2021, nr. 38263/08

Interstatelijke zaken EHRM. Na een gewapend conflict in het grensgebied tussen Georgië en Rusland in 2008 is een staakt-het-vuren getekend. Het duurde daarna twee maanden tot Rusland zich had teruggetrokken. Volgens Georgië heeft Rusland daarbij talrijke schendingen van het EVRM begaan. Het EHRM oordeelt dat Rusland effectieve rechtsmacht uitoefende in de grensstreek. Door onvoldoende in te grijpen bij systematische plunderingen, mishandelingen en executies heeft het verschillende EVRM-bepalingen geschonden. Ook zijn krijgsgevangenen gefolterd en zijn er schendingen geweest van het recht op vrijheid en de bewegingsvrijheid.

Shmorgunov e.a. t. Oekraïne, EHRM 21 januari 2021, nrs. 15367/14 en 13 andere

Onmenselijke en vernederende behandeling. In een reeks van vijf zaken spreekt het EHRM zich uit over het gebruik van geweld om de protesten op het Maidanplein neer te slaan in 2013 en 2014; daar verzamelden zich toen tussen 100.000-800.000 mensen om te demonstreren tegen de regering. Het EHRM oordeelt dat het gebruikte, zeer ernstige geweld en de reeks van verrichte arrestaties onderdeel uitmaakten van een doelbewuste strategie van de regering om de protesten te onderdrukken. Daardoor zijn art. 3, 5 en 11 EVRM evident geschonden.

Lăcătuş t. Zwitserland, EHRM 19 januari 2021, nr. 14065/15

Respect voor het privéleven. In Zwitserland is het verboden om te bedelen in de openbare ruimte, op straffe van een boete die kan worden omgezet in een vrijheidsstraf. De menselijke waardigheid wordt volgens het EHRM geraakt als iemand niet in staat is om in zijn eigen levensonderhoud te voorzien en moet bedelen om het hoofd te kunnen bieden aan een verder extreem precaire situatie. Gelet op dit zwaarwegende belang acht het Hof een volledig bedelverbod disproportioneel aan het doel van bescherming van openbare orde en veiligheid. Strijd met art. 8 EVRM.