Europese Commissie t. Hongarije, HvJ 6 oktober 2020, zaak C-66/18

Hongarije stelt in nationale wetgeving hoge eisen aan buitenlandse instellingen van hoger onderwijs die in Hongarije hun diensten willen aanbieden. In een door de Europese Commissie ingestelde inbreukprocedure gaat het HvJ EU onder meer in op de vraag of deze eisen in strijd zijn met de academische vrijheid, vastgelegd in art. 13 Hv. Daarbij oordeelt het dat de academische vrijheid ook een belangrijke organisatorische en institutionele component heeft en dat instellingen van hoger onderwijs de nodige autonomie moeten hebben om hun onderzoek en onderwijs vorm te geven. Met die academische vrijheid is de Hongaarse regeling volgens het HvJ in strijd.

Frâncu t. Roemenië, EHRM 13 oktober 2020, nr. 69356/13

Een Roemeense burgemeester is vervolgd op verdenking van corruptie en is in voorarrest genomen. Hij heeft verzocht om vrijlating, waarbij hij zich heeft beroepen op zijn gezondheidssituatie. Omdat hij de gegevens daarover vertrouwelijk wil houden, had hij verzocht zijn verzoek achter gesloten deuren te behandelen, maar dit werd afgewezen. Daardoor kwam de gezondheidsinformatie ook bij de media terecht. Het EHRM stelt vast dat hierdoor inbreuk is gemaakt op het privéleven van de burgemeester en dat de nationale rechter geen goede afweging heeft gemaakt tussen het belang van vertrouwelijkheid van gezondheidsinformatie en van openbaarheid van zittingen. Schending art. 8 EVRM.

Gafiuc t. Roemenië, EHRM 13 oktober 2020, nr. 59174/13

In 2005 heeft een Roemeense sportjournalist een accreditatie gekregen om onderzoek te verrichten in de archieven van de ‘Securitate’. Op basis daarvan heeft hij zes artikelen gepubliceerd waarin hij van een aantal bij naam genoemde sportmensen bekend heeft gemaakt hoe zij betrokken waren bij of vervolgd werden door de inlichtingendienst. Omdat hij daardoor het privéleven van de sporters had geschonden werd daarop zijn accreditatie ingetrokken. Het EHRM acht die intrekking niet onredelijk, vooral nu de inbreuken vergaand waren en klager op een andere manier had kunnen berichten over de materie. Geen schending art. 10 EVRM.

Goryaynova t. Oekraïne, EHRM 8 oktober 2020, nr. 41752/09

Een openbaar aanklaagster in Oekraïne constateerde dat haar leidinggevende pogingen deed om corrupte praktijken op te zetten. Klachten van haar daarover leidden alleen tot een berisping. Om die reden openbaarde ze de informatie in een open brief aan de procureur-generaal, gepubliceerd op een nieuwswebsite. Dit leidde tot haar ontslag. Volgens het Hof is haar vrijheid van meningsuiting daardoor geraakt en is op nationaal niveau niet serieus gekeken naar haar beweegredenen. Ook is geen afweging gemaakt tussen haar loyaliteitsverplichting en het algemeen belang dat met de publicatie van informatie over corruptiepraktijken werd gediend. Art. 10 EVRM is dan ook geschonden.

Guz t. Polen, EHRM 15 oktober 2020, nr. 965/12

In het kader van een bevorderingsprocedure binnen de Poolse rechterlijke macht heeft een rechter, in een interne brief aan de rechtbankpresident, gezegd dat hij het over hem geschreven beoordelingsrapport oppervlakkig, unfair en tendentieus vond. Daarop is een tuchtprocedure tegen hem gestart en is hem een waarschuwing gegeven. Hoewel het EHRM erkent dat rechters zich terughoudend moeten tonen bij het geven van kritiek, om het gezag van de rechterlijke macht te beschermen, is het van oordeel dat de rechter in dit geval niet de grenzen van het toelaatbare had overschreden. De tuchtsanctie was dan ook in strijd met art. 10 EVRM.

C. t. Kroatië, EHRM 8 oktober 2020, nr. 80117/17

In een geschil tussen de (gescheiden) ouders van klager over de ouderlijke macht en omgangsrechten, wordt klager (op dat moment 9 jaar oud) vertegenwoordigd door zijn moeder. Nu de belangen van ouders en kind in deze zaak mogelijk conflicteren en het kind bovendien niet zelf is gehoord in de procedure, is het Hof van oordeel dat het niet aanwijzen van een procesvertegenwoordiger (‘guardian ad litem’) in strijd is met art. 8 EVRM.

I.S. t. Zwitserland, EHRM 6 oktober 2020, nr. 60202/15

Klager was in voorlopige hechtenis genomen wegens verdenking van meervoudige verkrachting. Na vrijspraak in eerste aanleg stelde de openbaar aanklager hoger beroep in. Klager bleef in ‘preventieve’ hechtenis zitten tot – ruim een half jaar na de vrijspraak – zijn invrijheidstelling werd gelast. Het EHRM wijst erop dat na vrijspraak normaal gesproken vrijlating moet volgen, al is een uitspraak nog niet definitief. Als iemand gevaarlijk wordt gevonden, kan opnieuw een voorlopige hechtenis worden bevolen als daarvoor voldoende gronden bestaan. Nu dat hier niet is gebeurd, is art. 5 lid 1 (c) EVRM geschonden.

Jecker t. Zwitserland, EHRM 6 oktober 2020, nr. 35449/14

Een journaliste heeft in een regionaal dagblad een artikel gepubliceerd over een man die al tien jaar handelt in cannabis en hasj. Daarop is een strafrechtelijk onderzoek ingesteld naar de drugsdealer, waarbij de journaliste is verplicht om haar bron prijs te geven. Het EHRM stelt vast dat de nationale rechter daarbij is afgegaan op een algemene wettelijke regeling waarin een uitzondering op het brongeheim kan worden gemaakt bij drugsdelicten, maar dat in feite altijd een concrete afweging van alle belangen moet worden gemaakt. Doordat de belangen van klaagster hier niet goed zijn gewogen, is art. 10 EVRM geschonden.

La Quadrature du Net, HvJ 6 oktober 2020, gev. zaken C-511/18, C-512/18 en C-520/18

Naar aanleiding van verschillende prejudiciële vragen buigt de Grote Kamer van het HvJ EU zich in deze zaak over de vraag welke verplichtingen in nationale wetgeving kunnen worden opgelegd aan aanbieders van elektronische-communicatiediensten als het gaat om het verzamelen en vasthouden van (met name) verkeers- en locatiegegevens en IP-adressen die kunnen worden gekoppeld aan natuurlijke personen. Het HvJ geeft daarbij duidelijkheid over de omstandigheden waarin dergelijke verplichtingen mogen worden opgelegd en over de precieze waarborgen waarmee het opleggen van deze verplichtingen moeten worden omkleed.

Laguna Guzman t. Spanje, EHRM 6 oktober 2020, nr. 41462/17

Nadat een geautoriseerde demonstratie in een Spaanse gemeente was afgelopen, zetten zo’n 60 deelnemers de protestmars spontaan voort. Daarop heeft de politie hard ingegrepen, wat voor de klaagster in deze zaak resulteerde in zodanige verwondingen dat zij arbeidsongeschikt is geraakt. Op basis van de feitenvaststelling van een lagere rechter neemt het EHRM aan dat er geen directe aanleiding was voor het politie-ingrijpen, dat het om die reden disproportioneel en in strijd met art. 11 EVRM acht.