Särgava t. Estland, EHRM 16 november 2021, nr. 698/19

In verband met een verdenking van betrokkenheid van een advocaat bij een criminele organisatie zijn zijn laptop en mobiele telefoon in beslag genomen en doorzocht. Daarbij is mogelijk ook geprivilegieerd materiaal bekeken. Het EHRM wijst op het grote belang van vertrouwelijkheid van de advocaat-cliëntrelatie, op de noodzaak van sterke procedurele waarborgen voor zorgvuldigheid van het doorzoeken van geprivilegieerde informatie, en op de moeilijkheden bij het onderscheiden van beschermde en niet-beschermde informatie. De Estse wetgeving bevat op al deze punten onvolkomenheden, in strijd met art. 8 EVRM.

Špadijer t. Montenegro, EHRM 9 november 2021, nr. 31549/18

Een medewerker in een gevangenis is het slachtoffer geworden van tal van incidenten van intimidatie nadat zij als klokkenluider was opgetreden en over het gedrag van een aantal collega’s in de gevangenis had gerapporteerd aan de leiding. Pogingen om bescherming te verkrijgen bij de nationale autoriteiten (politie, rechters) liepen op niets uit. Het EHRM is van oordeel dat de nationale autoriteiten daardoor tekort zijn geschoten in hun positieve verplichtingen en dat zij te weinig rekening hebben gehouden met de context van klokkenluiden. Schending art. 8 EVRM.

Văcean t. Roemenië, EHRM 16 november 2021, nr. 47695/14

Terwijl Văcean kandidaat was voor benoeming als orkestdirecteur, circuleerde op internet een filmpje waarop te zien was dat een – fysiek op Văcean lijkende – man een auto stal. Een journalist schreef daarop een artikel waarin hij suggereerde dat Văcean de dief was. Dat stond niet in de weg aan zijn benoeming, maar vanwege reputatieschade startte Văcean toch een smaadprocedure, die echter op niets uitliep. Volgens het EHRM heeft de nationale rechter niet goed genoeg gekeken naar het ontbreken van een feitelijke basis en de schendingen van journalistieke zorgvuldigheid. De reputatie is daardoor onvoldoende beschermd, in strijd met art. 8 EVRM.

Vasil Vasilev t. Bulgarije, EHRM 16 november 2021, nr. 7610/15

In verband met een strafrechtelijk onderzoek is in 2010 een gesprek afgeluisterd, opgenomen en getranscribeerd tussen een verdachte en zijn advocaat. Het Hof wijst op het grote belang van vertrouwelijkheid van de advocaat-cliëntrelatie en op de noodzaak om, bijvoorbeeld, per ongeluk opgenomen gesprekken tussen advocaten en cliënten meteen te wissen. Het Bulgaarse recht voorziet daar niet in. Daardoor was de interceptie niet voorzien bij wet, in strijd met art. 8 EVRM. Daarnaast is de procedure over de onrechtmatigheid van de interceptie in strijd met art. 6 EVRM achter gesloten deuren gevoerd en is de uitspraak ten onrechte niet gepubliceerd.

A.P. t. Moldavië, EHRM 26 oktober 2021, nr. 41086/12

Een vijfjarige jongen is beweerdelijk seksueel misbruikt door een twaalfjarige jongen. Hij vertelde dat pas vier jaar later aan zijn moeder, die aangifte deed. Ondanks het bestaan van een psychologisch rapport waaruit bleek dat de jongen leed aan verschillende psychische stoornissen die correspondeerden met een geschiedenis van misbruik, stelde de openbaar aanklager geen onderzoek in. Het EHRM acht dat in het licht van art. 3 EVRM onaanvaardbaar, net als het feit dat het slachtoffer tijdens het vooronderzoek geen gespecialiseerde bijstand heeft gekregen door bijvoorbeeld een maatschappelijk werker of een psycholoog.

Bancsok en László Magyar t. Hongarije (nr. 2), EHRM 28 oktober 2021, nrs. 52374/15 en 53364/15

In Hongarije bestaat voor levenslang gestraften een mogelijkheid van vervroegde vrijlating na herbeoordeling van de straf, maar de voorwaarde daarbij is, dat zij minimaal 40 jaar van hun straf hebben uitgezeten. Het Hof overweegt dat deze voorwaarde sterk afwijkt van wat het zelf als maximaal redelijk heeft gezien, namelijk 25 jaar. Een dergelijke lange periode staat bovendien in de weg aan het goed kunnen beoordelen van de penologische legitimiteit van de straf. De Hongaarse regeling is dan ook in strijd met het verbod van onmenselijke en vernederende bestraffing van art. 3 EVRM.

Donev t. Bulgarije, EHRM 26 oktober 2021, nr. 72437/11

In een krantenartikel is een president van een Bulgaarse rechtbank beschuldigd van niet-integer handelen in een verduisteringszaak. Naar aanleiding hiervan is een onderzoek gestart, dat uiteindelijk heeft geleid tot het ontslag van de rechtbankpresident als rechter. Het EHRM onderzoekt primair of de Bulgaarse Hoge Raad van Justitie en het administratieve hooggerechtshof voldoen aan de eisen van art. 6 EVRM. Het concludeert dat zij zijn ingesteld bij wet, voldoende rechtsmacht hebben en voldoen aan eisen van onafhankelijkheid en onpartijdigheid. De concrete procedure was verder met voldoende waarborgen omkleed; geen schending art. 6 lid 1 EVRM.

Dragnea t. Roemenië, EHRM 28 september 2021 (ontv.besl.), nr. 75317/17

In hoger beroep in een strafzaak is in 2016 uitspraak gedaan. Die uitspraak werd door alle rechters ondertekend, waarna twee van hen met pensioen gingen. In 2017 volgde de nadere onderbouwing van de uitspraak, die de basis vormde voor tenuitvoerlegging. Die onderbouwing werd door de president van het gerechtshof namens de gepensioneerde rechters ondertekenen. Volgens de veroordeelde persoon reflecteert de onderbouwing daardoor niet een consensus binnen het gerechtshof. Het EHRM verklaart de zaak niet-ontvankelijk omdat de onderbouwing niet de ‘criminal charge’ definitief vaststelde, maar alleen nadere gronden gaf ten behoeve van de tenuitvoerlegging.

Khojoyan en Vardazaryan t. Azerbeidzjan, EHRM 4 november 2021, nr. 62161/14

Een 77-jarige Armeniër is bij de grens van Azerbeidzjan opgepakt en vervolgens incommunicado vastgehouden. Vlak na zijn vrijlating, ruim een maand later, is hij overleden. Het EHRM acht voldoende overtuigend bewezen dat de man ernstig is mishandeld en uiteindelijk aan zijn verwondingen is overleden, en dat Azerbeidzjan daarvoor verantwoordelijk was onder art. 2 EVRM. Daarbij is bovendien te weinig onderzoek ingesteld naar de toedracht. De mishandelingen waren zodanig dat sprake was van foltering, in strijd met art. 3 EVRM. De detentie zelf was evident onrechtmatig in de zin van art. 5 EVRM.