Ghadamian t. Zwitserland, EHRM 9 mei 2023, nr. 21768/19

Een 83-jarige man van Iranese afkomst woont sinds 1969 in Zwitserland. Na een aantal strafrechtelijke vergrijpen is in 2002 een uitzettingsbevel tegen hem uitgevaardigd, maar hij heeft Zwitserland nooit verlaten. Later heeft hij een nieuwe verblijfsvergunning aangevraagd, maar die werd geweigerd en het oorspronkelijke uitzettingsbevel bleef in stand. Gelet op alle feiten en omstandigheden, zoals de binding met Zwitserland, de verwachte moeizame integratie in Iran en het relatief geringe belang van Zwitserland bij bescherming van de openbare orde, oordeelt het EHRM dat uitzetting van klager in strijd zou komen met art. 8 EVRM.

Horion t. België, EHRM 9 mei 2023, nr. 37928/20

Horion is in 1981 tot een levenslange gevangenisstraf veroordeeld. In 2017 heeft een deskundigenpanel zich gebogen over de vraag of hij vervroegd zou kunnen worden vrijgelaten. Dat zou alleen kunnen als Horion in een forensisch psychiatrische unit zou worden begeleid naar zijn re-integratie in de samenleving. Horion verzocht daarbij verschillende units om toelating, maar geen van hen had ruimte, ook omdat er geen subsidie wordt gegeven voor behandeling van veroordeelden. Die situatie duurt inmiddels vijf jaar. Het EHRM oordeelt dat er daarmee geen reëel vooruitzicht van vrijlating heeft bestaan, in strijd met art. 3 EVRM.

Jehovah’s Witnesses t. Finland, EHRM 9 mei 2023, nr. 31172/19

In Finland is aan de Jehova’s Getuigen de verplichting opgelegd om bij huis-aan-huisbezoeken de bewoner te vragen om toestemming voor het maken van aantekeningen waarbij persoonsgegevens worden vermeld. Het HvJ EU heeft in een prejudiciële uitspraak uit 2018 bevestigd dat het toestemmingsvereiste ook in dit soort gevallen geldt. Het EHRM bevestigt dit nu en oordeelt dat het moeten verzoeken om toestemming niet in strijd komt met de godsdienstvrijheid. Zeker nu het vragen om toestemming niet heel belastend is, is de kern van de religieuze vrijheid niet geraakt en is art. 9 EVRM dus niet geschonden.

Korkut en Amnesty International Turkije t. Turkije, EHRM 9 mei 2023, nr. 61177/09

In 2007 is aan Amnesty International Turkije een boete opgelegd omdat de organisatie financiering ontvangen had uit het buitenland zonder dat daar naar behoren opgave van was gedaan. Volgens de organisatie golden deze verplichtingen niet als, zoals in dit geval, de financiering afkomstig is van een in het buitenland gevestigde moederorganisatie, maar dit verweer werd van de hand gewezen. Het EHRM stelt vast dat de nationale rechters de argumenten van Amnesty hebben genegeerd en hebben nagelaten om de – op dit punt erg onduidelijke – wetgeving te verhelderen. Daardoor was de boete niet bij wet voorzien, in strijd met art. 11 EVRM.

Sàrl Gator t. Monaco, EHRM 11 mei 2023, nr. 18287/18, [EVRM art. 10]

Tegen Sàrl Gator is een procedure gestart wegens achterstallige huur. In zijn hoger-beroepschrift in de zaak insinueert de onderneming dat de verhurende onderneming frauduleus handelt. Na bezwaar daartegen heeft de rechter geoordeeld dat de betreffende, korte passage in het hoger-beroepschrift lasterlijk is en daaruit moet worden geschrapt. Het EHRM acht dit een redelijke en proportionele sanctie, gelet op het feit dat de beschuldigingen niet werden onderbouwd en bovendien geen onderwerp van algemeen belang of een publieke persoon betroffen. Geen schending art. 10 EVRM.

Lalik t. Polen, EHRM 11 mei 2023, nr. 47834/19

Lalik heeft in kennelijke staat van dronkenschap het jasje van zijn vriend in brand gestoken, die daardoor is overleden. Hij is vervolgens drie uur informeel ondervraagd door de politie, zonder bijstand door een advocaat en zonder over zijn rechten geïnformeerd te zijn. Hij is uiteindelijk tot 25 jaar gevangenisstraf wegens moord veroordeeld. Het EHRM spreekt grote zorgen uit over het ontbreken van fundamentele procedurele waarborgen, in strijd met art. 6 EVRM, en de gevolgen daarvan voor Lalik. Het dringt er (in bedekte termen) op aan dat de Poolse rechter de zaak heropent en opnieuw beoordeelt.

Sanchez t. Frankrijk, EHRM (GK) 16 mei 2023, nr. 45581/15

Een parlementskandidaat voor het Franse Front National, Sanchez, heeft in 2011 een post op Facebook geplaatst die een aantal zeer moslimkritische reacties uitlokte. Sanchez is strafrechtelijk vervolgd en veroordeeld omdat hij onvoldoende heeft gedaan om deze reacties te monitoren en te verwijderen, terwijl ze opriepen tot haat of geweld jegens een bevolkingsgroep. Net als eerder de Kamer acht de Grote Kamer de veroordeling gerechtvaardigd. Klager had als politicus een bijzondere verantwoordelijkheid om reacties op een publieke Facebookpagina te monitoren en actie te nemen als ze evident onrechtmatig zijn. De veroordeling is daarom niet in strijd met art. 10 EVRM.

Zaghini t. San Marino, EHRM 11 mei 2023, nr. 3405/21

In verband met een strafrechtelijk onderzoek naar belastingontwijking en ongerechtvaardigde verrijking is een aantal grote bedragen in beslag genomen en later – na veroordeling wegens onder meer witwassen – geconfisqueerd. Het EHRM acht inbeslagname en confiscatie in het geval van witwassen van gelden gerechtvaardigd; de maatregelen zijn belangrijk om onder meer te voorkomen dat witgewassen geld in de economie blijft circuleren. Nu in dit geval bovendien voldoende procedurele waarborgen zijn getroffen, is art. 1 EP EVRM niet geschonden.

Abbasaliyeva t. Azerbeidzjan, EHRM 27 april 2023, nr. 6950/13

Abbasaliyeva was net benoemd tot hoofd van een ziekenhuisafdeling toen er negatief over die benoeming werd bericht in de media. Volgens verscheidene berichten zou de benoeming problematisch zijn omdat haar broer eerder was veroordeeld tot levenslang vanwege deelname aan een couppoging. Het EHRM oordeelt dat de nationale rechters de zaak onvoldoende zorgvuldig hebben onderzocht. De aard van de berichtgeving maakte dat het vooral ging om een persoonlijke aanval, terwijl Abbasaliyeva geen publiek persoon was. Gelet daarop is art. 8 EVRM geschonden doordat nationale rechters onvoldoende bescherming hebben geboden van Abbasaliyeva’s reputatie.

Agenția Națională de Integritate, HvJ EU 4 mei 2023, zaak C-40/21

In Roemenië wordt bij geconstateerde onrechtmatige belangenconflicten na verval van de ambtstermijn automatisch een verbod van drie jaar opgelegd om openbare functies te bekleden. Deze maatregel valt binnen het bereik van een EU-beschikking jegens Roemenië over corruptiebestrijding en daarmee binnen dat van het EU-Grondrechtenhandvest. Door de preventieve aard van de sanctie is art. 49 lid 3 Hv niet van toepassing. Het algemene evenredigheidbeginsel en procedurele rechten zijn dat wel, maar het verbod is volgens het HvJ evenredig aan de corruptiebestrijdingsdoelen en er is voldoende rechtsbescherming. Art. 15 lid 1 Hv is niet van toepassing op openbare functies.