Bakoyanni t. Griekenland, EHRM 20 december 2022, nr. 31012/19

Een minister heeft een tweet geplaatst waarin hij zich heel kritisch uitsprak over een parlementslid. Het parlementslid deed aangifte van laster, maar onder de Griekse Grondwet kan alleen het parlement zelf een strafvervolging jegens een minister initiëren. Nu het parlement dat niet deed, was er voor het parlementslid geen mogelijkheid om de aantasting van haar goede naam via een uitspraak recht te zetten, nu alleen strafrechtelijke uitspraken tegen private individuen worden gepubliceerd. Het EHRM oordeelt dat daardoor het recht op toegang tot de rechter is geschonden.

Ikiztas Elektrik Ticaret Ve Sanayi Limited Sirketi t. Turkije, EHRM 4 oktober 2022, nr. 21962/15

Een onderneming die een nieuw flatgebouw wilde bouwen moest als vergunningsvoorwaarde een bedrag betalen voor het realiseren van voldoende parkeergelegenheid door de gemeente. De gemeente heeft dit nooit gedaan, maar de onderneming heeft het betaalde bedrag ook niet kunnen terugvorderen. Het EHRM oordeelt dat er in dit geval een eigendomsrechtelijke aanspraak is ontstaan die binnen het bereik valt van art. 1 EP EVRM. Nu de staat niet heeft voldaan aan de verplichting om de verwachte tegenprestatie te leveren, is deze bepaling geschonden.

Kara-Murza t. Rusland, EHRM 4 oktober 2022, nr. 2513/14

In Rusland kunnen mensen met dubbele nationaliteit zich niet verkiesbaar stellen voor vertegenwoordigende posities. Het EHRM overweegt dat Rusland daarmee ingaat tegen de Europese consensus op dit punt. Er zijn geen bijzondere historische of politieke overwegingen die deze uitsluitingsgrond kunnen rechtvaardigen. Bovendien is de regeling absoluter dan nodig is; verschillende meer geïndividualiseerde maatregelen, zoals sancties bij gedrag dat nationale belangen schaadt, zijn denkbaar en verdienen de voorkeur. De Russische regeling is dan ook in strijd met art. 3 EP EVRM.

Migracijos departamentas (Motifs de persécution fondés sur des opinions politiques), HvJ EU 12 januari 2023, zaak C-280/21

Een derdelander heeft een asielaanvraag ingediend omdat, na een zakelijk conflict in zijn thuisland, hij op beweerdelijk corrupte wijze strafrechtelijk is vervolgd. De vraag is opgekomen of daarbij sprake is van een vervolging wegens ‘politieke overtuiging’. Het HvJ wijst erop dat dit begrip ruim moet worden uitgelegd, in lijn met rechtspraak van het EHRM en aanwijzingen van de UNHCR. Het oordeelt dat van zo’n vervolging ook sprake is in omstandigheden als die in het hoofdgeding, zij het dat daarbij wel aannemelijk moet worden gemaakt dat die zich inderdaad zo hebben voorgedaan.

Kilic t. Oostenrijk, EHRM 12 januari 2023, nr. 27700/15

Vanwege slechte hygiënische omstandigheden zijn de kinderen van het echtpaar Kılıc via een noodmaatregel uit huis geplaatst. De oudsten konden later terugkeren, maar de jongste twee zijn in een pleeggezin geplaatst. Vanwege het gedrag van de ouders zijn de bezoekmogelijkheden beperkt. De maatregelen zijn volgens het EHRM zorgvuldig genomen en zijn in het belang van de kinderen. Het pleeggezin was niet islamitisch, maar zo’n gezin was ook niet voorhanden. Er zijn geen aanwijzingen dat het belang bij behoud van religieuze, taalkundige en culturele banden tussen ouders en kinderen is geschonden. Art. 8 en 9 EVRM zijn dan ook voldoende gerespecteerd.

Moraru en Marin t. Roemenië, EHRM 20 december 2022, nrs. 53282/18 en 31428/20

In Roemenië gold tot voor kort een verschillende pensioenleeftijd voor mannelijke en vrouwelijke ambtenaren. Het EHRM overweegt dat voor zo’n onderscheid naar leeftijd zeer zwaarwegende redenen moeten worden aangevoerd. Die zijn er in een geval als dit echter niet. Het Hof oordeelt dat de verschillende pensioenleeftijden leiden tot het voortzetten van een gestereotypeerd beeld van genderrollen. Ook behandelt de absoluut en algemeen geformuleerde regelgeving vrouwen ten onrechte als een homogene groep zonder eigen zeggenschap over hun beroepsleven en carrièrewensen. Gelet daarop oordeelt het EHRM dat de wetgeving een schending oplevert van art. 1 P12 EVRM.

Mortier t. België, EHRM 4 oktober 2022, nr. 78017/17

G.T., de moeder van Tom Mortier, heeft in 2011 een euthanasie-arts aangezocht vanwege ernstig geestelijk lijden. Uiteindelijk is in 2012 de euthanasie uitgevoerd. Het EHRM oordeelt dat de Belgische euthanasiewetgeving zorgvuldig is vormgegeven en voldoet aan alle daaraan redelijkerwijze te stellen eisen. In het onderhavige geval is bovendien voldaan aan alle door de wet gestelde eisen. Art. 2 EVRM is op dit punt dan ook niet geschonden. Wel oordeelt het EHRM dat een achteraf automatisch uitgevoerd zorgvuldigheidsonderzoek in strijd komt met de eisen van art. 2 EVRM omdat de betrokken euthanasie-arts aan de beraadslagingen van de bevoegde autoriteit deelnam.

Österreichische Post, HvJ EU 12 januari 2023, zaak C-154/21

In het hoofdgeding zijn vragen ingediend over het recht op inzage in persoonsgegevens. Met name wil de verzoeker concrete informatie ontvangen over de ontvangers van door een verwerkingsverantwoordelijke verzamelde gegevens. Het HvJ oordeelt dat het recht van inzage belangrijk is om andere rechten te kunnen uitoefenen, zoals het recht op rectificatie, vergetelheid en verwerkingsbeperking. In verband daarmee is een verwerkingsverantwoordelijke verplicht om de identiteit van ontvangers mee te delen, tenzij dit onmogelijk of dispoportioneel zou zijn.

Ovcharenko en Kolos t. Oekraïne, EHRM 12 januari 2023, nrs. 27276/15 en 33692/15

Verschillende rechters in het Constitutionele Hof van Oekraïne zijn in 2014 vanuit het parlement ontslagen, na de massale protesten tegen de vorige regering. Volgens het parlement hadden de rechters hun ambtseed geschonden door een aantal constitutionele amendementen ongrondwettig te verklaren en door een aantal andere uitspraken. Het EHRM stelt vast dat art. 8 EVRM op dit ontslag van toepassing is. De wettelijke basis voor het ontslag voldeed in de bijzondere omstandigheden van het geval niet aan de te stellen hoge voorzienbaarheidsvereisten. Ook zijn uitspraken hierover onvoldoende gemotiveerd. Strijd met art. 6 en 8 EVRM.