İşik t. Turkije, EHRM 8 oktober 2024, nr. 42202/20

İşik raakte als toevallige passant verzeild in een opstootje, waarbij de politie de orde probeerde te herstellen door met plastic kogels te schieten. İşik raakte daardoor gewond. Het inzetten van een verdedigingswapen was volgens het EHRM in dit geval niet noodzakelijk. Het opstootje kon ook bedwongen worden door minder vergaande maatregelen, zoals het inzetten van traangas. In die omstandigheden is het gebruikte geweld in strijd met art. 3 EVRM. Het Hof oordeelt bovendien dat onvoldoende onderzoek is uitgevoerd, zodat ook op dit punt art. 3 EVRM is geschonden.

Jesus Pinhal t. Portugal, EHRM 8 oktober 2024, nrs. 48047/15 en 2276/20

De vicevoorzitter van de raad van bestuur van de Portugese bank BCP was medeverantwoordelijk voor een onrechtmatige en heimelijke constructie van leningen aan offshorevennootschappen in belastingparadijzen. Er zijn daarop drie afzonderlijke procedures ingesteld: een strafzaak en twee bestuursrechtelijke procedures door respectievelijk de autoriteit financiële markten en de Portugese Centrale Bank. Het Hof oordeelt dat de zaken weliswaar hetzelfde feitencomplex betroffen, maar dat zij andere doelstellingen hadden. Tussen de parallel lopende procedures is bovendien zorgvuldig afgestemd. Nu er voldoende materiële en temporele samenhang is, is het ne-bis-in-idembeginsel van art. 4 P7 EVRM niet geschonden.

Kajganić t. Servië, EHRM 8 oktober 2024, nr. 27958/16

Kajganić was advocaat van X, die betrokken was in een strafzaak over de moord op de Servische minister-president in 2003. In 2004 publiceerde Y een artikel dat was gebaseerd op een transcript van een gesprek tussen Kajganić en X; daaruit bleek dat klaagster contacten met hooggeplaatste bekenden had ingezet ten voordele van X. Klaagsters smaadclaim tegen Y werd afgewezen, volgens het EHRM terecht. Het ging om een publicatie over een onderwerp van algemeen belang, de nationale rechters hebben de bescherming van de bron van Y voldoende gerespecteerd en zij hebben een redelijke belangenafweging gemaakt. Art. 10 EVRM is niet geschonden.

KUBERA, HvJ EU (GK) 15 oktober 2024, zaak C-144/23

In een Sloveense procedure is in eerste aanleg een verzoek gedaan om prejudiciële vragen voor te leggen aan het HvJ EU, maar dat verzoek is ongemotiveerd afgewezen. Een verzoek om herziening van deze uitspraak is afgewezen. Het HvJ EU overweegt dat in zo’n geval het probleem kan ontstaan dat ten onrechte geen prejudiciële vragen worden voorgelegd aan het HvJ EU. De rechter die beslist over het behandelen van een herzieningsverzoek moet daarmee uitdrukkelijk rekening houden. Daarnaast moet een afwijzing van een verzoek om prejudiciële vragen te stellen altijd gemotiveerd worden met een inhoudelijke verwijzing naar de acte-clair- of de acte-eclairé-doctrines.

M.A. en Z.R. t. Cyprus, EHRM 8 oktober 2024, nr. 39090/20

Twee Syrische vluchtelingen die zich in Libanon onveilig voelden hebben geprobeerd met een bootje Cyprus binnen te komen. Naar hun zeggen moesten zij door een pushbackoperatie terugkeren naar Libanon. De regering ontkent dit, maar het Hof acht het aannemelijk dat inderdaad een pushbackoperatie is uitgevoerd. Zo’n operatie is in strijd met art. 3 EVRM; dat Cyprus een overeenkomst heeft met Libanon om vluchtelingen terug te nemen, maakt dat niet anders. Daarnaast is door het gebrek aan een individuele beoordeling het verbod van collectieve uitzetting van art. 4 P4 EVRM geschonden.

Machalicky t. Tsjechië, EHRM 10 oktober 2024, nr. 42760/16

Klager is vervolgd wegens fraude, maar later is de tenlastelegging gewijzigd naar een lichter delict. Toen de zaak voor de rechter kwam, werd deze beëindigd omdat de verjaringstermijn was verstreken. Klager heeft vervolgens bij de civiele rechter een schadevergoeding gevorderd vanwege de gemaakte proceskosten. Die is afgewezen, onder meer omdat uit de motivering van de strafrechter zou blijken dat klager wel degelijk schuldig was. Het Hof acht dit onverenigbaar met de onschuldpresumptie van art. 6 lid 2 EVRM, al hoeft dat zeker niet in ieder geval van het weigeren van compensatie wegens beëindiging van strafvervolging zo te zijn.

Medvid t. Oekraïne, EHRM 10 oktober 2024, nr. 7453/23

Medvid is in 2003 veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf. Hij heeft verzocht om vervroegde vrijlating of bekorting van zijn straf, maar een commissie oordeelde dat hij daarvoor nog niet in aanmerking kwam. Het EHRM onderzoekt het nieuw geïntroduceerde systeem van omzetting van levenslange gevangenisstraffen naar straffen voor bepaalde duur. Het acht dit systeem redelijk en voorzienbaar. Dat klager er niet meteen van heeft kunnen profiteren, maakt dat niet anders. Art. 3 EVRM is dan ook niet geschonden.

Micha e.a. t. Griekenland, EHRM 8 oktober 2024, nr. 13991/20

Door een bestemmingsplanwijziging konden drie grondeigenaren geen bouwvergunning meer krijgen. De bestemmingsplanwijziging werd in 2015 op procedurele gronden vernietigd door de rechter. Sindsdien is geen nieuw besluit genomen, ondanks verzoeken van de eigenaren. Het Hof oordeelt dat daarmee is gehandeld in strijd met het rechtszekerheidsbeginsel en het eigendomsrecht, wat strijd met art. 6 resp. 1 EP EVRM oplevert. Onder art. 46 EVRM merkt het Hof op dat het herstel van de eigendomssituatie van klaagsters tot die van voor 2015 effectief rechtsherstel zou opleveren. Hoe dan ook is het belangrijk dat bij dit type schendingen steeds individueel redres wordt aangeboden.

Moskalj t. Kroatië, EHRM 15 oktober 2024, nr. 60272/21

In een zaak over kinderontvoering is een uitspraak gedaan ten gunste van Moskalj, maar de procedures over de tenuitvoerlegging hebben zo lang geduurd dat ze uiteindelijk zijn beëindigd omdat het kind meerderjarig werd. De moeder heeft over de lange duur wel geprocedeerd, maar de compensatie die ze daarvoor kon krijgen bleek lager te zijn dan de kosten die ze voor deze procedure moest maken. Het EHRM oordeelt dat dat niet aanvaardbaar is in het licht van de eisen die de redelijketermijnjurisprudentie stelt. Art. 6 EVRM is hierdoor dan ook geschonden.

Nsingi t. Griekenland, EHRM 15 oktober 2024, nr. 27985/19

Nsingi werd aangehouden en gevangengenomen omdat werd gedacht dat hij O.C. was, een man die was veroordeeld tot acht jaar gevangenisstraf. Na protesten van Nsingi werden zijn vingerafdrukken afgenomen ter vergelijking en inderdaad bleek dat Nsingi niet de gezochte veroordeelde was. Hij werd vrijgelaten, maar had toen al 168 dagen gevangen gezeten. Daarvoor kreeg hij vanwege het ontbreken van een concrete wettelijke basis geen compensatie. Volgens het Hof is art. 5 lid 1 geschonden omdat de identiteitsverwisseling niet snel en zorgvuldig genoeg is onderzocht. De weigering van compensatie was overmatig formalistisch en daarmee strijdig met art. 5 lid 5 EVRM.