Serrano Contreras t. Spanje (nr. 2), EHRM 26 oktober 2021, nr. 2236/19

In 2012 heeft het EHRM een schending van art. 6 lid 1 EVRM vastgesteld in een Spaanse strafzaak omdat het Spaanse hooggerechtshof de klager niet in persoon had gehoord. Op verzoek van de klager is vervolgens de zaak heropend, maar het hooggerechtshof heeft niet voor alle onderdelen van de aanklacht alsnog de eerdere uitspraak vernietigd en heeft de gevangenisstraf in stand gelaten. Het EHRM stelt vast dat de nationale rechter de eerdere EHRM-uitspraak daarbij onjuist heeft geïnterpreteerd en zijn margin of appreciation bij herzieningen te buiten is gegaan. Strijd met art. 6 lid 1 EVRM.

Shabelnik t. Oekraïne (nr. 3), EHRM 4 november 2021, nr. 54806/18

Shabelnik is in 2002 voor twee verschillende moorden veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf. Het EHRM heeft ten aanzien van een van de moorden tot tweemaal toe geoordeeld dat art. 6 EVRM was geschonden, reden waarom het Oekraïense hooggerechtshof in 2017 opnieuw moest oordelen over een verzoek tot heropening. Dat verzoek werd toegewezen voor de moord waarop de EHRM-uitspraak betrekking had, maar voor de andere moord bleef de levenslange gevangenisstraf in stand. Nu daarvoor voldoende zelfstandige gronden bestonden en het ging om een andere veroordeling, acht het EHRM dit geen nieuwe bestraffing, zodat art. 7 EVRM niet is geschonden.

Shavlokhova t. Georgië en 4 andere klachten, EHRM 5 oktober 2021 (ontv.besl.), nr. 45431/08

Vijf Georgiërs zijn tijdens het gewapende conflict tussen Georgië en Rusland in 2008 halsoverkop geëvacueerd uit het gebied waar zij woonden en dat was blootgesteld aan voortdurende bombardementen en beschietingen. Toen zij terugkeerden waren hun woningen vrijwel volledig verwoest. In zijn uitspraak in de interstatelijke zaak tussen Georgië en Rusland heeft het EHRM al vastgesteld dat Rusland niet verantwoordelijk kan worden gehouden voor EVRM-schendingen gedurende het eigenlijke gewapende conflict. Hetzelfde oordeelt het nu voor Georgië.

Toplak en Mrak t. Slovenië, EHRM 26 oktober 2021, nrs. 34591/19 en 42545/19

Twee mensen die in een rolstoel zitten hebben geklaagd over tekortschietende toegankelijkheidsvoorzieningen in een Sloveens referendum en de EP-verkiezingen van 2019. Volgens het EHRM heeft een staat alleen niet voldaan aan zijn verplichtingen tot redelijke tegemoetkoming als sprake is van een ernstig benadelend effect voor de betrokkenen. Daarvan was hier geen sprake, nu de rolstoelers bij beide verkiezingen uiteindelijk wel hun stem konden uitbrengen, zij het eventueel met assistentie. Het voorzien in stemmachines acht het Hof niet nodig om overeenstemming met het gelijkheidsbeginsel van art. 14 en art. 1 P12 EVRM te waarborgen.

W.A. t. Zwitserland, EHRM 2 november 2021, nr. 38958/16

Een man met een onbehandelbare geestelijke stoornis is in de jaren ’90 veroordeeld tot een lange gevangenisstraf, vooral vanwege zijn risico voor de samenleving. In de jaren ’10 is de strafzaak heropend en is vanwege het nog voortdurende risico een preventieve detentie opgelegd. Het EHRM concludeert dat deze maatregel in strijd is met art. 5 lid 1 EVRM vanwege het ontbreken van een voldoende link met het oorspronkelijke feit en van opname in een passende inrichting. Ook is sprake van verboden terugwerkende kracht (art. 7 lid 1 EVRM) en van ‘bis in idem’ (art. 4 P7 EVRM).

Bara en Kola t. Albanië, EHRM 12 oktober 2021, nrs. 43391/18 en 1776619

Een bestuursrechtelijke procedure die in Albanië in 2016 is aangespannen en een strafzaak die in 2012 tot veroordeling in eerste aanleg hebben geleid, zijn in 2021 nog steeds niet afgerond. De Albanese regering heeft dit verklaard vanuit nog lopende hervormingen van de rechterlijke macht en een grote zaaksachterstand bij de Albanese Hoge Raad. Het Hof is hierdoor niet overtuigd en stelt schendingen vast van het redelijke-termijnvereiste van art. 6 lid 1 en – vanwege het ontbreken van rechtsmiddelen – art. 13 EVRM.