Europees Hof voor de Rechten van de Mens (GK) 21 november 2019, nrs. 61411/15 en drie andere, ECLI:CE:ECHR:2019:1121JUD006141115 (Sicilianos (President), Nußberger, Spano, Kjølbro, Turković, Lemmens, Bianku, Karakaş, Vučinić, Potocki, Pejchal, Dedov, Grozev, Mits, Ravarani, Schukking, Paczolay)

Het vasthouden van vluchtelingen in een transitzone op een vliegveld voor de duur van de behandeling van het asielverzoek komt neer op vrijheidsbeneming omdat de vluchtelingen onvrijwillig het territoir zijn binnengekomen, zij de transitzone feitelijk niet kunnen verlaten en de duur van hun verblijf in de transitzone onredelijk lang is. Door het ontbreken van een wettelijke grondslag voor deze detentie, is die in strijd met art. 5 EVRM. Vanwege de slechte omstandigheden in de transitzone is er bovendien sprake van onmenselijke en vernederende behandeling in de zin van art. 3 EVRM.

Europees Hof voor de Rechten van de Mens 12 november 2019 (ontv.), nr. 54893/18

De wettelijke verplichting om kieslijsten voor minimaal 35% te laten bestaan uit vrouwen streeft het legitieme doel na van het bewerkstelligen van gelijke kansen voor mannen en vrouwen voor deelname aan het politieke systeem. Het is gerechtvaardigd om dit af te dwingen met de sanctie van ongeldigverklaring van kieslijsten die niet aan de quotumregeling voldoen.

Europees Hof voor de Rechten van de Mens 12 november 2019 (ontv.), nr. 68995/13

De Zwitserse media-autoriteit heeft aan een televisieomroep gezegd dat er maatregelen moeten worden genomen om de evenwichtigheid van een documentaire over botoxgebruik te waarborgen, nu in deze documentaire geen melding was gemaakt van dierproeven. Het EHRM ziet hierin geen inbreuk op de uitingsvrijheid nu er geen concrete repercussies waren van dit oordeel.

Europees Hof voor de Rechten van de Mens 5 december 2019, nr. 13274/08, ECLI:CE:ECHR:2019:1205JUD001327408 (Nußberger (President), Kucsko-Stadlmayer, Yudkivska, O’Leary, Mits, Hüseynov, Chanturia)

Het opleggen van gevangenisstraffen voor een krantenartikel waarin kritische uitspraken zijn gedaan over de islam en de profeet Mohammed is niet proportioneel, in het bijzonder omdat de context van de uitspraken laat zien dat het hier niet ging om pure belediging, maar om een bijdrage aan een debat over de rol van religie in de samenleving.

Europees Hof voor de Rechten van de Mens 22 oktober 2019, nr. 27703/16, ECLI:CE:ECHR:2019:1022JUD002770316 (Kjølbro (Voorzitter), Vehabović, Lemmens, Ranzoni, Mourou-Vikström, Ravarani, Schukking)

Klager heeft niet kunnen reageren op de conclusie van de Advocaat-Generaal in een procedure over de verlenging van zijn voorlopige hechtenis doordat hij te laat is geïnformeerd over de zittingsdatum. De regering heeft niet weersproken dat de advocaat pas van de zitting op de hoogte werd gesteld nadat die al had plaatsgevonden. Gelet op die omstandigheden is onvoldoende rechtsbescherming geboden, in strijd met art. 5 lid 4 EVRM.

Europees Hof voor de Rechten van de Mens 31 oktober 2019, nrs. 4762/18 en 6140/18, ECLI:CE:ECHR:2019:1031JUD000476218 (Turković (President), Sicilianos, Pejchal, Harutyunyan, Pastor Vilanova, Eicke, Ilievski)

Als een staat verplicht godsdienstonderwijs aanbiedt op openbare scholen moet daarvoor een ontheffingsmogelijkheid bestaan. Het is niet aanvaardbaar en in strijd met art. 2 Eerste Protocol EVRM als ouders een plechtige verklaring moeten afleggen dat zij niet tot een bepaald geloof behoren om voor een dergelijke ontheffing in aanmerking te komen.

Europees Hof voor de Rechten van de Mens 3 december 2019, nrs. 22429/07 en 25195/07, ECLI:CE:ECHR:2019:1203JUD002242907 (Spano (President), Bošnjak, Laffranque, Kūris, Jelić, Pavli, Yüksel)

De Turkse rechters hebben volgens het EHRM een al te extensieve interpretatie gegeven van de strafrechtelijke bepaling over lidmaatschap van een terroristische organisatie door deze toe te passen op het lidmaatschap van een verder niet gewelddadige groepering. Dit levert strijd op met art. 7 EVRM. Daarnaast is een van de klagers in strijd met het recht op respect voor het privéleven (art. 8 EVRM) een uitreisverbod opgelegd.

Hof van Justitie van de Europese Unie 28 november 2019, zaak C-653/19 PPU, ECLI:EU:C:2019:1024 (Bonichot (Kamerpresident), Safjan, Bay Larsen (Rapporteur), Toader en Jääskinen)

Richtlijn 2016/343 over de onschuldpresumptie en het EU-Grondrechtenhandvest zijn alleen van toepassing op rechterlijke vaststellingen van de schuld van een verdachte, en niet op andere rechterlijke beslissingen zoals beslissingen over het verlengen van voorlopige hechtenis.

Europees Hof voor de Rechten van de Mens 31 oktober 2019, nr. 21613/16, ECLI:CE:ECHR:2019:1031JUD002161316 (Wojtyczek (President), Turković, Pejchal, Harutyunyan, Eicke, Ilievski, Sabato)

Bij klachten over detentieomstandigheden moet een klager op nationaal niveau zowel eventuele beschikbare preventieve rechtsmiddelen als compensatoire remedies benutten. Doet hij dat niet, dan is de zaak bij het EHRM niet-ontvankelijk. De onderhavige zaak is ontvankelijk nu klager beide typen rechtsmiddelen heeft uitgeput. Ten gronde stelt het Hof voor één Kroatische gevangenis vast dat de detentieomstandigheden onmenselijk en vernederend waren in de zin van art. 3 EVRM en voor een andere gevangenis dat dit niet zo was.

Europees Hof voor de Rechten van de Mens 3 december 2019, nr. 23190/17, ECLI:CE:ECHR:2019:1203JUD002319017 (Lemmens (President), Pinto de Albuquerque, Dedov, Poláčková, Elósegui, Wennerström, Schembri Orland)

Klager heeft lange tijd gevangen gezeten in een cel waarin hij minder dan 3 m² persoonlijke ruimte had. Hoewel een minnelijke schikking in de zaak mogelijk was, behandelt het Hof de zaak toch, om te kunnen vaststellen dat hier sprake was van een schending van art. 3 EVRM die onderdeel vormt van een structureel probleem in Portugese gevangenissen. Het beveelt als algemene maatregel onder art. 46 EVRM aan om verandering in de situatie te brengen.