Orde van Vlaamse Balies e.a., HvJ EU 8 december 2022, zaak C-694/20

Op grond van richtlijn 2011/16/EU hebben advocaten die als intermediair optreden in grensoverschrijdende constructies een meldingsplicht voor deze constructies. Zij kunnen daarvan worden ontheven, maar volgens art. 8 bis ter lid 5 van richtlijn 2011/16 moeten advocaten-intermediairs daarvan wel kennisgeven aan andere intermediairs die niet hun cliënt zijn. De Grote Kamer van het HvJ oordeelt dat deze kennisgevingsverplichting inbreuk maakt op de privacy en dat deze niet strikt noodzakelijk is om het gestelde (legitieme) doel van bestrijding van agressieve fiscale planning te verwezenlijken. De kennisgevingsverplichting is dan ook in strijd met art. 7 Hv.

Pannon Plakát Kft e.a. t. Hongarije, EHRM 6 december 2022, nr. 39859/14

In Hongarije is een verbod ingevoerd op reclame-installaties langs wegen, waarbij bestaande borden moesten worden ontmanteld en geen nieuwe mochten worden geplaatst. Verschillende ondernemingen die gespecialiseerd zijn in dit soort reclame-installaties hebben hierdoor grote inkomstenverliezen geleden. Het EHRM oordeelt dat in dit geval sprake is van een beperking van het gebruik van eigendom. Daarbij was de overgangstermijn bijzonder kort, terwijl de belangen voor de ondernemingen groot waren. Nu er geen compensatieregeling was en er geen goede redenen waren voor de zeer korte overgangstermijn, is art. 1 EP EVRM geschonden.

Pejřilová t. Tsjechië, EHRM 8 december 2022, nr. 14889/19

Het echtpaar Pejřilová kon niet via natuurlijke weg een kind krijgen. Zij vroegen daarom IVF aan, waarbij sperma van de echtgenoot werd ingevroren voor latere bevruchting. Beide partners ondertekenden een toestemmingsverklaring hiervoor. Zes maanden later overleed de echtgenoot, nog voor de IVF-behandeling kon worden uitgevoerd. Die behandeling kon niet worden voortgezet vanwege het overlijden van de partner. Gelet op hun ruime beoordelingsmarge acht het Hof het aanvaardbaar dat staten in het algemeen belang duidelijke regels stellen over reproductieve technieken. Staten hebben geen verplichting om post mortem kunstmatige bevruchting toe te staan. Art. 8 EVRM is dan ook niet geschonden.

Peradze e.a. t. Georgië, EHRM 15 december 2022, nr. 5631/16

Klagers namen in juli 2015 deel aan een demonstratie tegen een stedelijk ontwikkelingsproject ‘Panorama Tbilisi’, dat zou leiden tot het bouwen van vier nieuwe stadswijken. Zij toonden daarbij spandoeken en stukken papier waarop met een tekening de gelijkenis van de nieuwe wijken met een penis werd benadrukt, en waarop de tekst ‘Panorama, m’n lul’ stond. Vanwege obsceniteit en ordeverstoring werden zij aangehouden en veroordeeld. Het EHRM beoordeelt de zaak onder art. 11 EVRM. Nu geen specifieke personen werden beledigd en ook vulgaire en controversiële uitingen worden beschermd onder het EVRM, is die bepaling door de veroordeling geschonden.

Scalzo t. Italië, EHRM 6 december 2022, nr. 8790/21

Klaagster heeft in 2010 een procedure ingesteld om het vaderschap aan te vechten van de echtgenoot van haar moeder. Die procedure is nog steeds aanhangig. Een in 2016 ingestelde procedure om het vaderschap van T.M. te laten vaststellen stuitte af op niet-ontvankelijkheid, nu vaderschap van de vermeende biologische niet kan worden vastgesteld zolang het vaderschap van de juridische vader niet is ontkend. Het EHRM wijst erop dat de lange periode van onzekerheid over de eigen afstamming en identiteit zeer belastend is voor klaagster, zoals het Italiaanse Constitutionele Hof inmiddels ook heeft erkend. Art. 8 EVRM is dan ook geschonden.

Subaşi e.a. t. Turkije, EHRM 6 december 2022, nrs. 3468/20 en 18 andere

Een aantal Turkse gevangenen heeft geklaagd over het restrictieve regime in de gevangenis om – vooral in het weekend – bezoek te kunnen ontvangen van hun minderjarige kinderen en hen te kunnen bellen. Het Hof merkt op dat de beperkingen heel algemeen zijn geformuleerd en vooral zijn ingegeven door de capaciteit van de gevangenissen. Er is niet echt rekening gehouden met het belang van de gevangenen en er vindt ook geen individuele beoordeling plaats van de noodzaak om de bezoekrechten te beperken. Dit levert een schending op van art. 8 EVRM.

Test-Achats t. België, EHRM 13 december 2022, nr. 77039/12

Een consumentenbelangenorganisatie heeft een civiele procedure tegen een verzekeringsmaatschappij gevoerd in verband met vermeende leeftijdsdiscriminatie. In hoger beroep heeft de rechter hierover een aanvullend deskundigenbericht gevraagd. De geraadpleegde deskundige bleek later voorzitter te zijn van een samenwerkingsverband tussen de verzekeringsmaatschappij en een universiteit. Toch baseerde het beroepshof zijn oordeel in doorslaggevende mate op het deskundigenbericht. Het EHRM oordeelt dat in deze situatie redelijkerwijs twijfel aan de objectiviteit van de deskundige kan opkomen, zodat art. 6 lid 1 EVRM is geschonden. Het beginsel van een procedure op tegenspraak is daarentegen niet aangetast.

Tonchev e.a. t. Bulgarije, EHRM 13 december 2022, nr. 56862/15

In een Bulgaarse gemeente is een informatiebrochure verspreid om te waarschuwen tegen een aantal religieuze gemeenschappen, waaronder de evangelische beweging. Volgens de brochure gaat het om een gevaarlijke sekte die een risico vormt voor de mentale gezondheid en de openbare orde. Het EHRM benadrukt dat art. 9 EVRM ruimte laat voor het bekritiseren van specifieke religieuze functionarissen, maar dan moet daar een concrete aanleiding en een voldoende rechtvaardiging voor zijn. Algemene kritiek waarin de legitimiteit van een geloofsovertuiging ter discussie wordt gesteld, zoals hier, is niet aanvaardbaar en in strijd met art. 9 EVRM.

Vlad t. Roemenië, EHRM 15 november 2022, nr. 122/17

Vlad heeft vanwege slechte gevangenisomstandigheden voor een gedeelte van de strafperiode compensatie gekregen in de vorm van strafvermindering. Voor het tweede deel van de strafperiode kreeg hij die compensatie niet vanwege een wetswijziging. Het Hof wijst erop dat sinds die wijziging wel een mogelijkheid bestaat om via de rechter een schadevergoeding te verkrijgen. Weliswaar is de effectiviteit daarvan pas aangetoond nadat klager zijn EHRM-klacht al had ingediend, maar in het belang van efficiency moet dit rechtsmiddel ook in die gevallen worden benut. Nu dat niet is gebeurd is de klacht niet-ontvankelijk.

Spasov t. Roemenië, EHRM 6 december 2022, nr. 27122/14

Een Bulgaarse visser maakte in 2011 gebruik van de hem onder het EU-recht geboden mogelijkheid om op tarbot te vissen in de Roemeense exclusieve economische zone in de Zwarte Zee. De Bulgaarse autoriteiten vervolgden en veroordeelden hem hiervoor echter en legden hem een visverbod op, omdat zij meenden dat het EU-recht niet van toepassing was. Die veroordeling volgde ondanks informatie van de Europese Commissie dat de Bulgaarse lezing van de EU-verordening onjuist was. Het EHRM ziet in de veroordeling een kennelijke beoordelingsfout, die heeft geleid tot schendingen van art. 6 lid 1 en 1 EP EVRM.