Florindo de Almeida Vasconcelos Gramaxo t. Portugal, EHRM 13 december 2022, nr. 26968/16

Een vertegenwoordiger mag voor zijn werk gebruikmaken van een bedrijfswagen. Hij mag de auto ook voor privégebruik inzetten, maar moet de kosten daarvan vergoeden. Om het privégebruik van de bedrijfswagens te controleren heeft de werkgever in 2011 GPS-systemen laten installeren. De nationale gegevensbeschermingsautoriteit heeft dat gebillijkt. Later bleek uit het systeem dat de vertegenwoordiger misbruik maakte van de privégebruiksmogelijkheid, waarop hij werd ontslagen. Het EHRM oordeelt dat deze inzet van het GPS-systeem geen onredelijke inbreuk maakt op het privéleven en dat de verkregen gegevens in de ontslagprocedure mochten worden gebruikt. Geen strijd met art. 6 en 8 EVRM.

Gherardi Martiri t. San Marino, EHRM 15 december 2022, nr. 35511/20

Martiri ontdekte in 2009 dat zij slachtoffer was geworden van frauduleuze praktijken van een bank, die zich in de periode tot 2005 afspeelden. Een in 2012 ingediende strafklacht leidde wegens verjaring niet tot vervolging. Een civiele procedure tegen de bank was evenmin succesvol vanwege het faillissement van de bank. Het Hof wijst er echter op dat Martiri ook het nodige te verwijten viel, omdat ze de strafklacht erg laat indiende en heeft nagelaten om de individuele bankmedewerkers aansprakelijk te stellen. De staat heeft haar in ieder geval voldoende procedurele mogelijkheden geboden, dus art. 1 EP EVRM is niet geschonden.

HYA e.a. (Impossibilité d’interroger les témoins à charge), HvJ EU 8 december 2022, zaak C-348/21

Verschillende mensen worden vervolgd op verdenking van illegale immigratie. In het vooronderzoek zijn diverse vreemdelingen gehoord die geholpen zouden zijn door de beklaagden, maar zij zijn in de procedure voor de rechter niet meer beschikbaar voor getuigenverhoor omdat ze zijn uitgezet of vertrokken. Het HvJ EU zet – in nauwkeurige navolging van de criteria die het EHRM in Schatschaschwili heeft geformuleerd – in zijn uitspraak een aantal vereisten uiteen om een uitzondering te kunnen maken op het in art. 47 en 48 Hv neergelegde recht om getuigen in persoon tijdens een strafzaak te kunnen horen.

K.K. e.a. t. Denemarken, EHRM 6 december 2022, nr. 25212/21

Twee Deense wensouders hebben via een draagmoederschapscontract in Oekraïne een tweeling gekregen. De banden met de wensvader (ook de biologische vader) zijn in Denemarken juridisch erkend, maar de wensmoeder komt niet voor stiefouderadoptie in aanmerking vanwege bezwaren tegen commercieel draagmoederschap. Het Hof erkent dat de Deense wetgeving leidt tot een enigszins vergelijkbare juridische situatie, maar benadrukt dat het ontbreken van juridische erkenning van de banden met de wensmoeder tot een situatie van identitaire onzekerheid voor de kinderen leidt en niet in hun belang is. Met 4 stemmen tegen 3 oordeelt het Hof dat art. 8 EVRM is geschonden.

Kalda t. Estland (nr. 2), EHRM 6 december 2022, nr. 14581/20, [EVRM art. 3 EP]

In Estland wordt aan levenslang gestraften automatisch het kiesrecht voor de Europees-Parlementsverkiezingen ontnomen. Een levenslang gestrafte die als zeer gevaarlijk wordt beschouwd is daartegen opgekomen. De hoogste rechter heeft zich kritisch uitgesproken over het algemene verbod, maar heeft het verzoek van de gevangene afgewezen omdat de kiesrechtontneming in dit geval redelijk was gelet op de omstandigheden. Het EHRM oordeelt dat daarmee voldoende tegemoet wordt gekomen aan de verplichting om rekening te houden met individuele omstandigheden, zodat het door art. 3 EP EVRM beschermde kiesrecht niet is geschonden.

M.K. e.a. t. Frankrijk, EHRM 8 december 2022, nr. 34349/18

Een aantal asielzoekers kon na aankomst in Frankrijk niet worden opgevangen doordat de opvangcentra overvol waren. Naar Frans recht hebben zij niettemin een recht op opvang. Een nationale rechter – waarvoor de autoriteiten geen verweer voerden – gaf een voorlopige voorziening die de autoriteiten tot huisvesting verplichtte, maar daaraan werd geen gevolg gegeven. In de omstandigheden van het geval is volgens het EHRM sprake van een geschil over een burgerlijk recht in de zin van art. 6 EVRM. Gelet op de volledige passiviteit van de autoriteiten in een zaak die raakt aan menselijke waardigheid is sprake van een schending van deze bepaling.

Google (Déréférencement d’un contenu prétendument inexact), HvJ EU 8 december 2022, zaak C-460/20

Volgens verzoekers in het hoofdgeding is via webpublicaties onjuiste informatie over hen verspreid. Zij hebben daarom Google verzocht om verwijzingen naar de publicaties te verwijderen, net als de miniaturen van de foto’s bij de publicaties die worden weergegeven in ‘Google Afbeeldingen’. Het HvJ gaat in op de afweging die zoekmachine-exploitanten in dit soort zaken moeten maken tussen privacy en het recht op informatie. Een verwijderingsverzoek hoeft alleen te worden ingewilligd als betrokkene de onjuistheid van de informatie voldoende heeft aangetoond. Bij de ‘thumbnails’ moet Google rekening houden met de informatieve waarde van de foto’s, los van de oorspronkelijke publicatiecontext.

Mnatsakanyan t. Armenië, EHRM 6 december 2022, nr. 2463/12

Een Armeense rechter is uit zijn functie ontheven omdat hij een ongemotiveerd vonnis had gewezen. Tegen deze tuchtsanctie was geen beroep bij een rechter mogelijk. Het Hof benadrukt dat dit soort kwesties niet mag worden uitgesloten van de reguliere gerechtelijke procedures. Art. 6 lid 1 EVRM is dan ook geschonden. Volgens de rechter was het ontslag verder discriminatoir omdat andere rechters – die ook niet motiveerden – niet waren ontslagen. In zijn beoordeling benadrukt het Hof dat de ontslagsanctie disproportioneel was, maar dat een ongelijke behandeling niet kan worden aangetoond. De klacht over art. 1 P12 verklaart het Hof daarom kennelijk ongegrond.

Nikëhasani t. Albanië, EHRM 13 december 2022, nr. 58997/18

Op grond van de ‘Doorlichtingswet’ in Albanië zijn twee openbaar aanklagers ontslagen omdat zij de rechtmatige verkrijging van bepaalde bezittingen niet konden aantonen. Ook is hen een beroepsverbod opgelegd. In lijn met zijn eerdere uitspraak in Xhoxhaj  oordeelt het EHRM dat de Albanese doorlichtingsprocedure voldoet aan de eisen van art. 6 EVRM. De opgelegde sancties acht het t.a.v. de eerste openbaar aanklaagster proportioneel. In de andere zaak (waarin het EHRM op dezelfde dag uitspraak deed; zie Sevdari t. Albanië, nr. 40662/19, ECLI:CE:ECHR:2022:1213JUD004066219) concludeert het Hof dat het proportionaliteitsvereiste wel is geschonden, in strijd met art. 8 EVRM.

Orde van Vlaamse Balies e.a., HvJ EU 8 december 2022, zaak C-694/20

Op grond van richtlijn 2011/16/EU hebben advocaten die als intermediair optreden in grensoverschrijdende constructies een meldingsplicht voor deze constructies. Zij kunnen daarvan worden ontheven, maar volgens art. 8 bis ter lid 5 van richtlijn 2011/16 moeten advocaten-intermediairs daarvan wel kennisgeven aan andere intermediairs die niet hun cliënt zijn. De Grote Kamer van het HvJ oordeelt dat deze kennisgevingsverplichting inbreuk maakt op de privacy en dat deze niet strikt noodzakelijk is om het gestelde (legitieme) doel van bestrijding van agressieve fiscale planning te verwezenlijken. De kennisgevingsverplichting is dan ook in strijd met art. 7 Hv.