Auray e.a. t. Frankrijk, EHRM 8 februari 2024, nr. 1162/22

In 2010 vond in Lyon een reeks demonstraties plaats die steeds ontaardden in geweld. Om te voorkomen dat relschoppers zich bij de demonstranten zouden voegen, hield de politie op een bepaalde dag alle toestromende mensen vast op een plein (‘kettling’). Verschillende mensen mochten uiteindelijk aan de demonstratie deelnemen en de maatregel werd na een aantal uren opgeheven. Van vrijheidsbeneming was volgens het EHRM geen sprake, maar wel van een beperking van de bewegingsvrijheid en van het demonstratierecht. Omdat geen nauw omschreven regels bestaan voor kettlingmaatregelen is niet voldaan aan het legaliteitsvereiste, in strijd met art. 2 P4 en 11 EVRM.

Bogdan t. Oekraïne, EHRM 8 februari 2024, nr. 3016/16

Bogdan is op verdenking van een inbraak gearresteerd. Hoewel duidelijk was dat hij ernstig drugsverslaafd was en afkickverschijnselen kon hebben, is hem een verklaring voorgelegd waarin hij afstand deed van een advocaat; die heeft hij ondertekend. Daarna heeft hij zelfincriminerende verklaringen afgelegd die leidden tot het vinden van nader bewijsmateriaal, waarop Bogdans veroordeling vervolgens was gebaseerd. Het Hof oordeelt dat de ‘waiver’ in deze omstandigheden niet vrijwillig is gegeven en dat in de omstandigheden van het geval het ontbreken van een advocaat bij het politieverhoor heeft geleid tot een als geheel oneerlijk proces, in strijd met art. 6 EVRM.

Bernotas t. Litouwen, EHRM 30 januari 2024, nr. 59065/21

Bij een jachtongeluk heeft Bernotas Ž.K. ernstig verwond. Ž.K. raakte daardoor deels arbeidsongeschikt en ontving in dat verband een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Bernotas is strafrechtelijk veroordeeld tot een voorwaardelijke gevangenisstraf en vergoeding van materiële en immateriële schade. Daarna is hij jaarlijks verantwoordelijk gemaakt voor terugbetaling van de arbeidsongeschiktheidsuitkering. Dit is volgens het EHRM in overeenstemming met Litouws recht en dient het doel van de nationale begroting. Gelet op de verantwoordelijkheid van Bernotas voor de arbeidsongeschiktheid is deze verplichting niet disproportioneel; Bernotas inkomenspositie is niet excessief aangetast en hij kon steeds procederen tegen de vergoedingsplicht. Geen schending van art. 1 EP EVRM.

Bundesrepublik Deutschland, HvJ EU (GK) 8 februari 2024, zaak C-216/22

Een afgewezen Syrische vluchteling heeft na een uitspraak van het HvJ EU een nieuw asielverzoek ingediend. De door het Hof in dit arrest bepaalde bewijslast is voor hem namelijk gunstiger. Het HvJ EU oordeelt dat een uitspraak van het Hof een nieuw juridisch element kan inhouden, zodat zo’n uitspraak in het licht van art. 18 Hv in acht moet worden genomen. Als een rechter op deze grond een niet-ontvankelijkverklaring van een hernieuwd asielverzoek nietigverklaart, kan hij de zaak terugverwijzen naar een beslissingsautoriteit, mits die snel en met inachtneming van de rechterlijke uitspraak beslist.

Cherrier t. Frankrijk, EHRM 30 januari 2024, nr. 18843/20

Cherrier heeft pas kort na overlijden van haar adoptieouders gehoord dat ze is geadopteerd. De bevoegde autoriteit CNAOP heeft daarop informatie over haar biologische ouders verzameld en haar van een deel daarvan op de hoogte gesteld. Omdat de ouders zich beroepen op vertrouwelijkheid, kan Cherrier hen echter niet contacteren. Het EHRM oordeelt dat dit in overeenstemming is met de relevante wetgeving, waarmee de wetgever een zeker evenwicht tussen de belangen van biologische ouders en kinderen heeft willen bewerkstelligen. De toepassing daarvan pakt ook in het concrete geval van Cherrier niet onredelijk uit, zodat art. 8 EVRM niet is geschonden.

Direktor na Glavna direktsia „Natsionalna politsia“ pri MVR – Sofia, HvJ EU (GK) 30 januari 2024, zaak C-118/22

In Bulgarije worden standaard biometrische en andere persoonsgegevens bewaard van mensen die onherroepelijk strafrechtelijk zijn veroordeeld wegens ambtshalve vervolgbare, opzettelijk gepleegde strafbare feiten. Het HvJ EU acht dat op zichzelf begrijpelijk vanwege het doel van criminaliteitsbestrijding en strafrechtspleging. Bij rehabilitatie moet echter een uitzondering kunnen worden gemaakt. Daarnaast mag zo’n bewaringsregeling niet te algemeen en te absoluut zijn, maar moet rekening worden gehouden met verschillende omstandigheden die maken dat het strikt noodzakelijk is om biometrische gegevens te bewaren. Ook moet differentiatie mogelijk zijn in de bewaartermijn.

Ðurić t. Servië, EHRM 6 februari 2024, nr. 24989/17

Een dertienjarige jongen is gewond geraakt toen hij experimenteerde met explosieven die vermoedelijk afkomstig waren uit het eerdere gewapende conflict in Servië. Later vroegen hij en zijn moeder een uitkering aan wegens arbeidsongeschiktheid die het resultaat was van een oorlogssituatie. Op nationaal niveau werd geoordeeld dat de situatie van de jongen niet binnen het bereik van de regeling viel. Het Hof overweegt dat daarbij onredelijk hoge en inflexibele bewijseisen werden gesteld. Bovendien was er geen openbare zitting en heeft de jongen te weinig mogelijkheden gekregen om zijn zaak goed te presenteren. Daardoor is art. 6 lid 1 EVRM geschonden.

Hamzayan t. Armenië, EHRM 6 februari 2024, nr. 43082/14

Een Jehova’s Getuige in Nagorno-Karabach heeft met een vriendin een bezoek gebracht aan N., die eerder interesse toonde in het geloof. Tijdens het bezoek viel de politie binnen en werden de Jehova’s Getuigen aangehouden, werden hun spullen doorzocht en werden ze meegenomen naar het politiebureau. Uiteindelijk is hen op niet geheel duidelijke gronden een boete opgelegd. Het EHRM oordeelt dat hiermee evident inbreuk is gemaakt op de godsdienstvrijheid. Voor het opleggen van de boete bestond geen duidelijke wettelijke grondslag, zodat art. 9 EVRM is geschonden.

Landeshauptmann von Wien (Regroupement familial avec un mineur réfugié), HvJ EU 30 januari 2024, zaak C-560/20

Een alleenstaande minderjarige vluchteling met een erkende asielstatus heeft verzocht om gezinshereniging vlak voordat hij meerderjarig zou worden. Het HvJ EU oordeelt dat dit niet in de weg kan staan aan de bijzondere status die minderjarige asielzoekers bij gezinshereniging hebben. Ook hoeven minderjarige asielzoekers niet zelf te voldoen aan de eisen van  voldoende inkomen, huisvestiging etc. om het gezin te onderhouden, in het licht van art. 7 en 24 Hv. De ernstig zieke, volledig van de ouders afhankelijke zus van de asielzoeker moet gelet op art. 7 en 24 Hv ook worden toegelaten, ook al is zij meerderjarig.

J.A. en A.A. t. Turkije, EHRM 6 februari 2024, nr. 80206/17

Twee Irakese vluchtelingen zijn na een IS-bombardement in Irak naar Turkije gevlucht. Hun asielverzoeken zijn afgewezen omdat ze enkele tekortkomingen vertoonden; zij moesten Turkije binnen vijftien dagen verlaten. Het Hof oordeelt dat ten tijde van de beoordeling van het asielverzoek de situatie in de relevante Irakese regio gevaarlijk, volatiel en humanitair bijzonder slecht was. De vluchtelingen hebben bovendien voldoende aannemelijk gemaakt dat zij vanwege die situatie zijn gevlucht. In die omstandigheden konden de autoriteiten hen niet zonder nader onderzoek terugsturen naar Irak. Om te beoordelen of dat nu wel kan, is een nieuw, ex nunc uit te voeren onderzoek nodig.