Grubnyk t. Oekraïne, EHRM 17 september 2020, nr. 58444/15

Klager werd in voorarrest genomen op verdenking van het beramen en uitvoeren van een terroristische aanslag in Odessa, Oekraïne, maar de formele machtiging daarvoor werd pas de dag na de arrestatie afgegeven door de rechter. Het Hof acht dit in strijd met art. 5 lid 1 EVRM, net als het feit dat pas een dag na de aanhouding rapport van de arrestatie werd opgemaakt. Voor het overige acht het Hof de aanhouding rechtmatig; het stelt geen schendingen vast van art. 5 lid 2 en lid 3 EVRM. Wel stelt het nog een schending vast van art. 6 lid 2 EVRM vanwege de formulering van het aanhoudingsbevel.

Mirgadirov t. Azerbeidzjan en Turkije, EHRM 17 september 2020, nr. 62775/14

Een Azerbeidzjaanse journalist werkte als correspondent in Turkije. In 2014 werden daar zijn persaccreditatie en verblijfsvergunning ingetrokken en werd hij uitgezet naar Azerbeidzjan. Daar werd hij opgepakt en in voorarrest gezet op verdenking van hoogverraad; daarvoor werd hij ook veroordeeld. Het Hof acht het voorarrest in strijd met art. 5 EVRM omdat er geen enkele redelijke verdenking aan ten grondslag lag; ook stelt het jegens Azerbeidzjaan schendingen vast van de onschuldpresumptie en het recht op privéleven. De klachten tegen schending van EVRM-rechten in Turkije zijn niet-ontvankelijk omdat klager rechtsmiddelen in Turkije had kunnen benutten en hij dat niet heeft gedaan.

OOO Regnum t. Rusland, EHRM 8 september 2020, nr. 22649/08

Een nieuwswebsite heeft in 2005 een aantal feitelijke nieuwsberichten geplaatst over een vermeende kwikvergiftiging door het drinken van een bepaald merk appelsap. De berichten waren gebaseerd op officiële rapporten en berichten van overheidsinstanties. De website-eigenaar werd in een door de producent ingestelde smaadprocedure veroordeeld tot betaling van een schadevergoeding van bijna 30.000 Euro. Volgens het EHRM ging het hier om journalistieke, informatieve berichtgeving die was gebaseerd op officiële rapporten, over een onderwerp van algemeen belang. De nationale rechter heeft ten onrechte de reputatie van de producent zwaarder laten wegen dan de uitingsvrijheid, zodat art. 10 EVRM is geschonden.

Kotilainen e.a. t. Finland, EHRM 17 september 2020, nr. 62439/12

In 2008 vond in Kauhajoki, Finland, een ‘school shooting’ plaats. De dader had een geldige vuurwapenvergunning. De politie had geen beschikking over informatie over psychische problemen bij de dader. De dader had verder weliswaar bedreigende teksten op webfora gezet, maar er waren geen concrete aanwijzingen voor het gevaar dat hij vormde. Nationale rechters oordeelden daarom dat de schietpartij niet redelijkerwijze te voorkomen was geweest. Het EHRM stelt niettemin een schending van art. 2 EVRM vast, nu de politie ten onrechte geen gebruik heeft gemaakt van de mogelijkheid om het vuurwapen tijdig in beslag te nemen.

Kirinčić e.a. t. Kroatië, EHRM 30 juli 2020, nr. 31386/17

Een procedure die ruim vijftien jaar heeft geduurd is vanwege overschrijding van de redelijke termijn in strijd met art. 6 EVRM. Onder art. 13 EVRM oordeelt het Hof dat een rechtsmiddel om de procedure te bespoedigen dat pas in het laatste jaar van de procedure kon worden benut, alleen effectief kan zijn in samenhang met een compensatoir rechtsmiddel. Verder moet een rechtsmiddel bij termijnoverschrijdingen steeds uitgaan van de duur van de gehele procedure. Een nieuwe interpretatie van een bestaand rechtsmiddel kan pas effectief worden geacht na zes maanden na de wijziging van de rechtspraaklijn.

Mahi t. België, EHRM 7 juli 2020 (ontv.besl.), nr. 57462/19

In de dagen na de aanslagen in Parijs op de redactie van Charlie Hebdo heeft een godsdienstdocent aan een middelbare school een open brief geschreven aan de media waarin hij op allerlei zaken kritiek leverde en waarin hij homoseksualiteit als tegennatuurlijk en ‘een zorg’ kwalificeerde. Daarop is hij niet vervolgd wegens discriminatie, maar hij is – als disciplinaire maatregel – wel overgeplaatst naar een andere school. Het Hof acht dit in het licht van de context van de zaak een aanvaardbare beperking van de vrijheid van meningsuiting (art. 10 EVRM).

Political Party ‘Patria’ e.a. t. Moldavië, EHRM 4 augustus 2020, nrs. 5113/15 en 4 andere

Een Moldavische zakenman die in Rusland een groot vermogen heeft opgebouwd, is in 2012 naar Moldavië teruggekeerd en heeft daar een politieke partij opgericht. Volgens opiniepeilingen zou die partij in 2014 zo’n 9% van de stemmen kunnen winnen, maar vlak voor de verkiezingen werd klagers kandidatuur alsnog geschrapt omdat hij illegaal grote geldbedragen naar Moldavië zou hebben gebracht om zijn campagne te financieren. Nu het Hof hiervan geen enkel bewijs heeft gezien en de nationale rechters dat ook niet hebben onderzocht, acht het het in art. 3 EP EVRM neergelegde recht op deelname aan de verkiezingen geschonden.

R.R. en R.D. t. Slowakije, EHRM 1 september 2020, nr. 20649/18

Tijdens een politieoperatie (die – beweerdelijk abusievelijk – in het voorbereidingsdocument als ‘repressief’ was gekwalificeerd) in een wijk waar overwegend Roma wonen, zijn twee mensen door het gebruik van politiegeweld gewond geraakt. Het Hof acht het gebruikte geweld excessief en in strijd met art. 3 EVRM. Ook vertoonde het onderzoek – eveneens in strijd met art. 3 EVRM – de nodige tekortkomingen. Volgens het Hof is niet gebleken van een racistisch motief, maar dat zou ook te maken kunnen hebben met het feit dat daar niet genoeg onderzoek naar is gedaan; dit laatste is in strijd met art. 14 jo. 3 EVRM.