Casarin t. Italië, EHRM 11 februari 2021, nr. 4893/13

Individual and excessive burden. Een onderwijzeres heeft een soort toeslag ontvangen als compensatie voor salarisverlies na invoering van nieuwe regelgeving. Enkele jaren later bleek dat zij die toeslag helemaal niet had mogen ontvangen en moest zij ruim 13.000 euro terugbetalen. Het EHRM overweegt dat de onterechte toekenning volledig aan een fout van het bestuursorgaan te wijten was en dat – in het licht van de beginselen van goed bestuur – het herstel daarvan niet helemaal bij de onderwijzeres had mogen worden neergelegd. Schending art. 1 EP EVRM.

Consob, HvJ EU 2 februari 2021, zaak C-481/19

Zwijgrecht. Een natuurlijke persoon tegen wie een bestuursstrafrechtelijk onderzoek wegens handel met voorkennis is ingesteld, kan zich beroepen op het zwijgrecht als uit zijn antwoorden zou kunnen blijken dat hij zich schuldig heeft gemaakt aan een inbreuk die met administratieve sancties van strafrechtelijke aard wordt bestraft, of dat hij strafrechtelijk aansprakelijk is. Het zwijgrecht kan echter niet rechtvaardigen dat de betrokkene niet meewerkt met de bevoegde autoriteiten, bijvoorbeeld door te weigeren om op een verhoor te verschijnen of door vertragingstactieken toe te passen.

Dickinson t. Turkije, EHRM 2 februari 2021, nr. 25200/11

Artistieke uitingen/satire. Een collagekunstenaar heeft in 2006 een collage gemaakt waarop hij de toenmalige minister-president Erdogan afbeeldde als een hond die aan het lijntje van de Amerikaanse president Bush liep. Daarvoor is hij in voorarrest genomen en veroordeeld tot een boete en een voorwaardelijke gevangenisstraf. Het Hof benadrukt dat het hier ging om een satirische artistieke uiting jegens een politicus, waarvan het doel was kritiek te leveren op het buitenlandbeleid. Een strafrechtelijke veroordeling daarvoor is onevenredig en levert een schending op van art. 10 EVRM.

Fussl Modestraße Mayr, HvJ EU 3 februari 2021, zaak C-555/19

Discriminatieverbod. Een in Oostenrijk gevestigde modeketen wil via een landelijke Duitse televisiezender reclame maken, maar die reclame zou alleen in Beieren mogen worden uitgezonden. Naar Duits recht is zo’n toespitsing op één specifieke regio bij landelijk uitgezonden programma’s niet toegestaan. Het HvJ ziet in de nationale wetgeving een belemmering van het vrije dienstenverkeer en de door art. 11 lid 2 Hv beschermde uitzendvrijheid; bovendien kan sprake zijn van een ongelijke behandeling (art. 20 Hv). Het HvJ verschaft de nationale rechter verschillende aanwijzingen om te beoordelen of deze belemmeringen en ongelijke behandeling gerechtvaardigd kunnen zijn.

Hasselbaink t. Nederland, EHRM 9 februari 2021, nr. 73329/16

Voorlopige hechtenis. Een verdachte van gijzeling werd in verzekering gesteld en daarna in bewaring genomen; deze bewaringsmaatregel werd verschillende keren verlengd. Het EHRM is van oordeel dat voor die verlengingsbeslissingen onvoldoende redenen zijn gegeven, in strijd met art. 5 lid 3 EVRM. Daarnaast is – in strijd met art. 5 lid 4 EVRM – onvoldoende snel geoordeeld over een verzoek tot opheffing van de maatregel.

Maassen t. Nederland, EHRM 9 februari 2021, nr. 10982/15

Voorlopige hechtenis. Op basis van informatie verkregen uit het televisieprogramma Undercover in Nederland is een verdachte van seksuele uitbuiting gearresteerd en in bewaring genomen. De bewaring duurt in totaal ruim negen maanden. Het EHRM overweegt dat er aanvankelijk goede gronden waren voor de bewaringsmaatregel in de geschokte rechtsorde en de hoge strafdreiging, maar oordeelt dat er voor verlengingsbeslissingen onvoldoende redenen zijn gegeven. Schending art. 5 lid 3 EVRM.

Jurčić t. Kroatië, EHRM 4 februari 2021, nr. 54711/15

Discriminatieverbod. Nadat klaagster een IVF-behandeling heeft ondergaan heeft ze een nieuwe baan aanvaard. Vrijwel meteen nadat de zwangerschap was bevestigd en ze met haar baan zou beginnen, moest ze doorbetaling van salaris tijdens ziekte aanvragen vanwege zwangerschapscomplicaties. Die aanvraag werd geweigerd omdat ze de baan alleen zou hebben aanvaard om voor de ziekte-uitkering in aanmerking te komen. Het EHRM ziet in deze weigering en de daarvoor gegeven redenen een directe discriminatie op grond van geslacht waarvoor geen rechtvaardiging kan bestaan, in strijd met art. 1 EP EVRM en art. 14 EVRM.

N.Ç. t. Turkije, EHRM 9 februari 2021, nr. 40591/11

Onmenselijke/vernederende behandeling. Een meisje van nog geen vijftien jaar oud is gedwongen om als prostituee te werken. Na aangifte is er een strafzaak tegen 28 verdachten gestart. Tijdens de procedure is het meisje vaak medisch onderzocht en aan confrontaties met en zelfs aanvallen door (familie van) de verdachten blootgesteld. Uiteindelijk zijn de meeste verdachten vrijgesproken of tot lage straffen veroordeeld. Het Hof oordeelt dat uit dit alles blijkt dat de autoriteiten onvoldoende oog hadden voor de kwetsbaarheid van het slachtoffer, in strijd met art. 3 en 8 EVRM.

Ramazan Demir t. Turkije, EHRM 9 februari 2021, nr. 68550/17

Toegang tot informatie. Een advocaat wordt verdacht van lidmaatschap van een terroristische organisatie en zit daarom in voorlopige hechtenis. Hij wil de websites kunnen raadplegen van het EHRM en het Turkse Constitutionele Hof om zijn zaak voor te bereiden, maar toegang tot het internet wordt hem geweigerd. Het EHRM ziet hierin een inbreuk op het recht op toegang tot informatie, waarvoor het in de argumenten van de regering geen overtuigende rechtvaardiging heeft kunnen vinden. Strijd met art. 10 EVRM.

Strøbye en Rosenlind t. Denemarken, EHRM 2 februari 2021, nrs. 25802/18 en 27338/18

Kiesrecht. In Denemarken gold tot 2019 als regel dat mensen die onder curatele werden gesteld hun kiesrecht kwijtraakten. Het EHRM kent de staten een ruime margin of appreciation toe bij het maken van wetgeving op dit terrein, ook al vanwege het ontbreken van een Europese consensus over deze materie. De Deense regeling was volgens het Hof voldoende precies gedefinieerd en raakte maar een klein deel van de stemgerechtigden. Zeker nu het kiesrecht voor ondercuratelegestelden inmiddels door nieuwe wetgeving is verruimd, ziet het Hof geen schending van art. 3 Eerste Protocol EVRM.