Kovrov e.a. t. Rusland, EHRM 16 november 2021, nrs. 42296/09 e.a.

Vijf Russische verdachten zijn variërend van 1 tot 4 jaar in voorarrest of huisarrest gehouden in afwachting van behandeling van hun zaak. Het EHRM oordeelt dat er in alle gevallen te weinig redenen waren om het voorarrest te rechtvaardigen. Bovendien was er onvoldoende compensatie mogelijk voor onrechtmatig voorarrest. Dit is in strijd met art. 5 lid 3 en lid 5 EVRM. Onder art. 46 EVRM merkt het Hof op dat Rusland actief probeert het grote aantal onrechtmatige voorarresten terug te dringen, maar dat extra inspanningen hiertoe ook op de lange termijn nodig blijven.

LW, HvJ EU 9 november 2021, zaak C-91/20

Een minderjarig kind van een in een lidstaat erkende vluchteling heeft geen eigen recht op een vluchtelingenstatus. Wel mag een lidstaat op grond van gunstiger nationale bepalingen aan een kind op grond van een afgeleid recht de vluchtelingenstatus toekennen. Dat geldt onder voorwaarden ook als het kind op het grondgebied van die lidstaat is geboren en via zijn andere ouder de nationaliteit heeft van een ander derde land waarin het geen risico op vervolging loopt. In dit verband is niet relevant of het mogelijk is dat het kind en zijn ouders zich in dat andere derde land vestigen.

M.H. e.a. t. Kroatië, EHRM 18 november 2021, nr. 15670/18

Veertien Afghaanse asielzoekers, waaronder zes kinderen, zijn in 2017 gestrand bij de Servisch-Kroatische grens. Toen zij de grens probeerden over te steken werden zij tegengehouden en teruggestuurd door de Kroatische grenspolitie. Op de terugweg overleed een van de kinderen doordat ze onder een trein kwam. Later kwamen de asielzoekers alsnog Kroatië binnen, waar ze aanvankelijk in vreemdelingenbewaring zijn genomen; hun asielverzoeken zijn afgewezen. Het EHRM stelt verschillende EVRM-schendingen vast, vooral vanwege het optreden van de grenspolitie (art. 4 P4), het gebrekkige onderzoek naar het overlijden van het kind (art. 2 EVRM) en de vreemdelingenbewaring (art. 3 EVRM (t.a.v. de kinderen) en 5 EVRM).

Marinoni t. Italië, EHRM 18 november 2021, nr. 27801/12

Marinoni heeft in een microhistorisch boek zijn herinneringen neergelegd aan de gebeurtenissen die in 1945 leidden tot de val van de Italiaanse Sociale Republiek. De herinneringen aan die gebeurtenissen vermengde hij met persoonlijke herinneringen aan een conflict tussen zijn eigen familie en de familie M. Vanwege enkele zware beschuldigingen die hij daarbij deed aan het adres van de familie M. werd hij in een smaadzaak tot schadevergoeding veroordeeld. Het EHRM acht dat niet onredelijk gelet op de aard en ernst van de beschuldigingen, ook al omdat de beschuldigingen niet voldoende op feiten berustte. Geen schending art. 10 EVRM.

Mehmet Çiftçi t. Turkije, EHRM 16 november 2021, nr. 53208/19

De gevangenisautoriteiten in Turkije hebben op zeker moment voorkomen dat een gevangene vijf kranten zou ontvangen, omdat zij vonden dat in die kranten berichten stonden die konden aanzetten tot geweld, terrorisme, criminaliteit etc. Het EHRM wijst erop dat het Turkse Constitutionele Hof al heeft geoordeeld dat het censuursysteem in gevangenissen systematische tekortkomingen vertoont. De onderhavige beslissing was ook in strijd met de criteria die dit hof heeft geformuleerd; daarmee hebben de autoriteiten onvoldoende rekening gehouden. In lijn daarmee stelt ook het EHRM een schending vast van art. 10 EVRM.

Mikeladze e.a. t. Georgië, EHRM 16 november 2021, nr. 54217/16

Een aantal moslims is gearresteerd en gedetineerd na deelname aan een demonstratie. Het EHRM acht aannemelijk dat een van hen daarbij zodanig is mishandeld dat art. 3 EVRM is geschonden; voor de anderen geldt dat niet. Het acht niet voldoende bewezen dat bij de mishandeling ook sprake was van discriminatie. Wel hebben de autoriteiten onvoldoende onderzoek gedaan naar een eventueel discriminatoir motief, hetgeen vanwege het grote belang van het tegengaan van discriminatie in strijd is met art. 3 jo. 14 EVRM.

N. t. Roemenië (nr. 2), EHRM 16 november 2021, nr. 38048/18

Een man die lijdt aan paranoïde schizofrenie is in 2016 tegen zijn zin onder volledige curatele gesteld. De curatele gold voor alle materiële en immateriële beslissingen. Later is het curatorschap zonder zijn instemming overgedragen aan een andere partij. Het EHRM wijst erop dat de Roemeense wetgeving onvoldoende maatwerk kan bieden waar het gaat om verschillende maten en varianten van curatele. Het Roemeense Constitutionele Hof heeft zich daarover ook al kritisch uitgesproken. Deze situatie is in strijd met art. 8 EVRM, net als het ontbreken van aandacht voor de wensen en belangen van de curandus. Het Hof beveelt op grond van art. 46 EVRM aan om wetgeving en praktijk in overeenstemming te brengen met de internationale standaarden.

Par en Hyodo t. Azerbeidzjan, EHRM 18 november 2021, nrs. 54563/11 en 22428/15

Twee buitenlanders hadden grote geldbedragen bij zich toen ze via Baku International Airport reisden. Omdat zij daarvan geen aangifte hadden gedaan werden ze strafrechtelijk vervolgd en werd hen verboden het land te verlaten. De procedure werd beëindigd toen ze toestemming gaven om de geldbedragen aan de staat over te maken. Het EHRM acht het hoogst onwaarschijnlijk dat deze toestemming vrijwillig is gegeven. De gang van zaken had bovendien geen wettelijke grondslag en kwam neer op het willekeurig afnemen van geld van verdachten, in strijd met art. 1 EP EVRM.

Prokuratura Rejonowa w Mińsku Mazowieckim, HvJ EU 16 november 2021, gev. zaken C-748/19 tot C-754/19

In Polen kan de minister van Justitie, die ook de procureur-generaal is, rechters detacheren bij een hogere strafrechtelijke instantie. Ook kan hij die detachering op ieder moment en zonder motivering beëindigen. Het HvJ acht dit onverenigbaar met art. 19 lid 1 VEU en art. 47 en 48 Hv. Het beginsel van rechterlijke onafhankelijkheid en de onschuldpresumptie vereisen namelijk dat waarborgen worden geboden om te voorkomen dat detachering wordt gebruikt als middel om politieke controle uit te oefenen op de inhoud van rechterlijke beslissingen, met namelijk op strafrechtelijk gebied. Dergelijke noodzakelijke waarborgen ontbreken in de Poolse regeling.

Roisin Shortall e.a. t. Ierland, EHRM 19 oktober 2021 (ontv.besl.), nr. 50272/18

Een groep Ierse politici heeft bezwaar tegen de verplichting voor de Ierse President en leden van de Raad van State om een eed af te leggen waarin religieuze bewoordingen zijn opgenomen. Het EHRM overweegt echter dat geen van hen een aantoonbaar, concreet en realistisch vooruitzicht heeft om te worden benoemd in de Raad van State of zich kandidaat te stellen voor het presidentschap. Gelet daarop kunnen zij zich geen persoonlijk, potentieel slachtoffer noemen van een EVRM-schending, zodat hun klacht niet-ontvankelijk is.